5-laboratoriya mashg’uloti
Sarfni o’lchash va avtomatlashtirish vositalarining tipik montaji va sozlanishini o’rganish
Laboratoriya mashg’ulotining maqsadi: Talabalarni darsga mashg’ulotida
tayyorlash,
talabalarga bilimni uzatish yo’li bilan o’quv jarayonini tashkillashtirish, mar’uza materiallari
boyicha bilim va ko’nikma hosil qilish, ushbu mashg’ulotni o’zlashtirishi uchun izlanish, ularning
bilim va ko’nikmalarini shakllantirish
va rivojlantirish
1. Sarfni o’lchash uchun mo’ljallangan toraytiruvchi qurilmalar montaji
Toraytiruvchi qurilmalar (diafragmalar, soplolar) vertikal,
gorizontal yoki qiya
quvuryo’llarda ish chizmalari va standartlarga amal qilgan holda o’rnatiladi.
Toraytiruvchi qurilmani o’rnatishdan avval u zanglashga qarshi surtilgan moylardan
tozalanadi, quvuryo’l ichki diametrining loyihaga va komplektlash royxatiga mosligi va
diafragmani o’rnatish
joyi tekshiriladi; quvuryo’lda kir, payvand, choklar oqindilari,
parchinmixlar va quvuryo’lning ichki kesimini toraytiruvchi boshqa ichki chiqiqlarning yo’qligi
tekshiriladi; diafragma materialning markasi tekshiriladi; o’lchanadigan
muhit oqimining
yo’nalishi va diafragmaning korpusidagi (Q) va (-) belgilari; diafragmaning va u bilan birga
jo’natiladigan difmanometrning nomerlari tekshiriladi. O’lchanadigan muhit oqimining
uyurmalanishiga yo’l qoymaslik uchun quvuryo’lning fazoda qanday holatda (gorizontal, vertikal,
qiya) o’rnatilishidan qat’iy nazar toraytiruvchi
qurilmani tirsaklar, burchakliklar, qopqoqlar v
ajo’mraklarga bevosita yaqin joylarda o’rnatishga ruxsat etilmaydi.
Har qanday holda
quvuryo’lning to’g’ri chiziqli qismining uzunligi kamida 6D, toraytiruvchi qurilmadan keyin 3D
bo’lishi lozim (D quvuryo’lning ichki diametri).
Surilma qopqoqlar va jo’mraklar (ventillar) toraytiruvchi qurilmadan keyin o’rnatiladi. Agar
loyihada ularni toraytiruvchi qurilma oldida o’rnatish ko’rsatilga6n bo’lsa, u holda surilma qopqoq
(ventil) dan toraytiruvchi qurilmagacha bo’lgan masofa kamida 100D bo’lishi lozim.
Toraytiruvchi qurilmani o’rnatish joyini tanlashda o’lchanadigan oqim quvuryo’lning kesimini va
va toraytiruvchi qurilmaning o’zini butunlay to’latadigan bo’lishi lozim.
Diafragmani o’rnatganda uning toresi (yon yuzasi) quvuryo’lning o’qiga tik bo’lishi kerak;
diaragmaning va quvuryo’lning o’q chiziqlari o’zaro mos yotishi lozim; drossel teshikning
silindrik qismi o’lchanayotgan muhit oqimining yo’nalishiga qarshi turishi, konussimon qismi esa,
oqimning yo’nalishi boylab kengayishi lozim. Kamerali diafragma quvuryo’lning
uchlariga
payvandlangan flaneslar orasida o’rnatiladi. Bu flaneslarning ichki diametri quvuryo’lning ichki
diametriga teng bo’lishi kerak.
Toarytiruvchi qurilmaning halqasimon kameralari bilan flaneslar o’rtasida zichlash
qistirmalari o’rnatiladi. Qistirmalarning materiali o’lchanayotgan muhit ta’siriga chidamli bo’lishi
kerak. Qistirmalar quvuryo’lning ichki bo’shlig’iga chiqib qolmasligi kerak. Diafragmalar
quvuryo’llarni oldindan tozalab va havo haydagandan keyin o’rnatiladi.
146-rasmda to’rt juft olish trubkalari bilan jihozlangan kamerali
diafragmani havo va
agressiv bo’lmagan gaz quvuryo’lining gorizontal qismida o’rnatish namunasi ko’rsatilgan.
Texnologik quvuryo’l 1 ning gorizontal qismiga bir-biriga parallel va quvuryo’lning o’qiga tik
ikkita flanes 3 va 4 payvandlangan. Bu flaneslar aylanasi boylab o’zaro boltlar 12 bilan (rasmda
boltlarning faqat bittasi ko’rsatilgan) va gaykalar 13 bilan tortib mahkamlangan. Flaneslar orasiga
diafragma 14 o’rnatilgan. Diafragmaning ikkala tomonida ventilli to’rt juft 2 va 4, 11 va 6, 9 va 8,
10 va 7 olish trubkalari o’rnatilgan. Toraytiruvchi qurilmani o’rnatish ishlari tugallangach, bu
ishlarga akt tuziladi.
