|
5-mavzu. Biznes-rejaning marketing bo’limi reja
|
| bet | 1/3 | | Sana | 04.06.2024 | | Hajmi | 117,78 Kb. | | #259889 |
Bog'liq 5 мавзу БЖЛ
5-MAVZU. BIZNES-REJANING MARKETING BO’LIMI
Reja
1. Marketing tushunchasi va mazmuni
2. Marketing rejasining mazmuni va vazifalari
3. Marketing strategiyasi
1. Marketing tushunchasi va mazmuni
Marketing - bu bozorning ma'lum bir qismida tovarlar yoki xizmatlarni jalb qilish, ushbu mahsulotning iste'molchilari bilan qanday jalb qilish va muloqot qilish, shartlarni aniqlaydigan tovarlar, o'z brendini yaratish va aloqa qilish. Iste'molchilarning ma'lum bir toifasi taklif qilingan mahsulotga ega bo'ladilar.
Marketing rejasi juda muhim bo'limdir. Uni yozish uchun loyihani yaratuvchi jamoa marketing tadqiqotlarini o'tkazishi kerak, uning natijalari ushbu paragrafda taqdim etilishi kerak. Tadqiqotni boshlashdan oldin uning maqsadlarini aniqlash kerak.
Ko’p hollrada marketing quyidagi maqsadal uchun amalga oшiriladi:
Potentsial mijozlar ehtiyojlari va mumkin bo'lgan talabni, xizmatlar narxini va iste'molchining to'lov qobiliyatini hisobga olgan holda tahlil qilish. Tashkilot yoki korxona faoliyat yuritadigan bozorni tahlil qilish, loyihani ilgari surish uchun zarur shart-sharoitlar. Olingan ma'lumotlardan samarali ishlab chiqarish yoki tashkiliy dasturni yaratish uchun foydalanish.
Ishlab chiqarilayotgan mahsulot yoki ko‘rsatilayotgan xizmatlarga talabning oshishiga yoki aksincha, kamayishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan xatar va ijobiy holatlarni tahlil qilish;
Mahsulot yoki xizmatlarning sifat darajasini aniqlash, ularni real raqobat sharoitida baholash, ish faoliyatini yaxshilash yo‘llarini izlash;
Aniq marketing tizimlaridan foydalanish usullari va talabni oshirish usullari: narx siyosati va mahsulot yoki xizmatni ilgari surish strategiyasini aniqlash;
Bir butun sifatida marketing strategiyasining samaradorligini aniqlash va yuqoridagi vazifalarni amalga oshirish imkoniyatlarini baholash.
Har qanday marketing tadqiqotining asosiy vazifasi mahsulot yoki xizmatlarga bo'lgan mavjud talabni aniqlash, ishlab chiqarish va marketing rejalarini shakllantirish uchun zarur ma'lumotlarni olishdir. Shunday qilib, amalga oshirilgan ish jarayonida sizning xizmatingiz yoki mahsulotingizga bo'lgan ehtiyoj qondirilmaydigan maqsadli guruh yoki guruhlar aniqlanishi kerak, bu sizning loyihangizga bo'lgan talabni va shuning uchun moliyaviy barqarorlikni ta'minlaydi.
Odatda, marketing rejasi bir necha umumiy bosqichlarda amalga oshiriladi:
1. Bozor tadqiqoti
2. Strategiyaning ta'rifi
3. Raqobat tahlili
4. Narx siyosati
5. Narxlar strategiyasiga ta'sir etuvchi omillar
6. Marketing strategiyasi
2. Marketing rejasining mazmuni va vazifalari
Zamonaviy marketing bu korxonaning yukori foyda olish maksadida xaridorlarning real surovlari va bozorni kompleks o’rganish asosida xizmat kursatish, tovar ishlab chikarish va sotish faoliyatini tashkil etish tizimidir. Aytish mumkinki, biznes-rejaning barcha yuulimlarini shakllantirish marketingning ulkan salohiyatidan tulik va keng mikyosda foydalangan xolda marketing tadkikotlarini amalga oshirishga asoslanadi.
Marketingda asosiysi ikki yoklama va bir-birini tuldiruvchi yondashuvdir. Bir tomondan korxonaning butun faoliyati, ayniksa, uning maxsulotni ishlab chikarish va sotish dasturini yaratish, fan-texnika tadkikotlari, kapital kayilmalar va boshkalar bozor va undagi uzgarishlarni chukur bilishga asoslansa, ikkinchi tomondan bozorga va mavjud talabga faol ta’sir kursatish, ya’ni extiyojlar va iste’molchlik afzalliklarini shakllantirish turadi. Bundan marketingning asosiy tamoyili ishlab chikarishning yakuniy natijalari iste’molchilar talab va takliflariga yunaltirilishi kelib chikadi.
Ushbu kompleks vazifani bajarish uchun marketing taxliliy, ishlab chikarish va sotuv funktsiyalarini bajarishi lozim. Taxliliy funktsiya asosan iste’molchilar va rakobatdoshlarni, shuningdek, tovar xarkatlanishi va sotuv xarakteri, narx xosil bulish tizimi va reklamani o’rganishga borib takaladi. SHu bilan birga korxonaning chiki muxiti, uning ishlab chikarish imkoniyatlari, rakobatbardoshligi va xokazolar xam taxlil kilinadi.
Ishlab chikarish funktsiyasi doirasida kuyidagi funktsiyalar bajariladi:
yangi tovarlar ishlab chikarishni tashkil etish;
yanada mukammal texnologiyalarni ishlab chiqish va joriy kilish;
ishlab chikarishni moddiy-texnika resurslari bilan ta’minlash;
maxsulot sifati va uning rakobatbardoshligini baholash.
Sotuv funktsiyasiga kuyidagilar kiradi:
tovarni xarakatlantirish tizimini tashkil etish;
servisni tashkil kilish;
talabni shakllantirish va sotuvni ragbatlantirish tizimin tashkil etish;
maksadli yunaltirilgan tovar siyosatini amalga oshirish;
narx siyosatini yurgazish.
Marketingda boshkaruv va nazorat funktsiyasi xam katta axamiyatga ega bulib, u kuyidagilarni nazarda tutadi:
korxonada strategik va operativ rejalashtirishni amalga oshirish;
jamoani boshqarishning axborot ta’minoti;
korxonada kommunikatsiya tizimini tashkil kilish;
marketing nazoratini tashkil kilish (teskari aloka, vaziyat taxlili).
Marketingning bu va boshka funktsiyalari uning asosiy vazifasi - tadbirkorlik
muxiti dinamikasini kuzatish, ya’ni atrof-muxitning rejalashtirish xarakteri va tendentsiyalari biznesni yuritishga ijobiy ta’sir kursatishi yoki uning oldiga tusiklar kuyishini kuzatishni ta’minlashi lozim. Tadbirkorlik muxitini taxlil kilish va baholashda avvalo kuyidagi omillar xisobga olinishi lozim:
itstisodiy reallik - ichki milliy maxsulot, dispersion yondashuv, ya’ni ayni paytda erishilgan turmush darajasi;
ijtimoiy omillar - axoli tarkibi, kadriyatlar, rakobat, tendentsiyalar;
texnik rivojlanish darajasi - texnik tarakkiyot, bozorning texnik tarakkiyotni sezuvchanligi;
zutsutsiy-normativ muuit - konunchilik, normativ xujjatlar.
Agar tadbirkorlik muxiti korxonaga tanlangan biznes sohasida muvaffakiyatli faoliyat kursatishga imkon bersa, marketing xizmatining faoliyati u ishlashi lozim bulgan tovar bozoriga karatilishi lozim. Bunda korxonaning bozorga chiqishida uch variant mavjud: kushilish, ilgari mavjud bulganni saklab kolish va kamayish.
Umuman olganda biznes strategiyasida marketingning mohiyati turtta «R» - maxsulot (product), xarakatlantirish (promotion), joy (place) va narxni (price) bajarishga borib takaladi va xozirgi kunda iqtisodiy nazariyada «marketing formulasi» deb nomlanadi. Ushbu formulaning mohiyati shundaki, maxsulot (tovar) taklifi, narx belgilanishi, joy tanlanishi va sotuvni ragbatlantirish marketingning mohiyatini aks ettiruvchi yagona jarayon siftaida kurib chikiladi.
Bozorni qanday xarakterlash mumkin? Quyida bozorni aniqlashtirishning chegaralari berilgan.
|
| |
