6. 2-§. Elektr signali va uning turlari. Raqamli signallarni shakllantirish

Download 120,12 Kb.
bet	1/3
Sana	31.05.2024
Hajmi	120,12 Kb.
	#258121

1 2 3

Bog'liq
15-ma\'ruza Elektr signali va uning turlari. Raqamli signallarni shakllantirish

Axborot uzatadigan kanal

6.2-§. Elektr signali va uning turlari. Raqamli signallarni shakllantirish. Raqamli mikrosxemalarning turlari va shartli belgilari

Axborot va signal. Axborot tushunchasini anglashda ko‘plab izohlar mavjud, umumfalsafalikdan (axborot bu  haqiqiy-dunyo aksi) to amaliygacha (axborot bu  saqlanish, uzatish, almashtirish ob’yektining barcha ma’lumotlaridir).
Axborot signal shaklida uzatiladi. Signal bu o‘zida axborotga ega bo‘lgan fizik jarayon bo‘lib, ovozli, nurli, pochtadan yuboriladigan va boshqalar. Eng ko‘p tarqalgan signal elektr shaklida kuchlanishning vaqtga bog‘liqligi ko‘rinishida U(t) bo‘ladi.
Axborot uzatishning umumiy sxemasini ko‘rib chiqamiz (6.2.1- rasm):

Uzatuvchi qurilma
6.2.1-rasm. MIM(ИИ)  axborot manbai (ma’lumot); ESU(ПС)  elektr signaliga o‘zgartirish; Kd(Кд)  kodlantirish; M  modulyator; EG(ГН)  eltuvchi generator;

abul lish A

´Xalaqit

beruvchilar
RM(РУ)  qayd etish moslamasi;

DO(ДО)  dekodirlash, qayta ishlash, xalaqit beruvchilardan ajratish; PCHK(УНЧ)  past chastotali kuchaytirgich;

D(д)  detektor;
SKZ(УВЧ)  saralab oluvchi kirish zanjiri. YUCHK(ИВЦ)  yuqori chastotalar kuchaytirgichi.
Axborot uzatadigan kanal qurilmalar majmuasi bo‘lib, manbadan to oluvchigacha axborotni uzatish uchun ishlatiladi, shuningdek ularni ajratib turadigan muhitdir.
Kanalning har bir bosqichini (etapini) ko‘rib chiqamiz.

Axborot  bu belgilar (bosma), ovoz signallari (so‘z, musiqa), nurli ko‘rinish yoki signal va boshqa shaklda bo‘lishi mumkin.
So‘z va musiqani elektr signallarga aylantirish mikrofon orqali bajariladi, tasvirni aylantirish esa, televizion uzatish trubkalari orqali bo‘ladi. Yozma ravishdagi xabarlar oldin kodlashtiriladi, matnning har bir harfi standart belgilar kombinatsiyasi bilan almashtiriladi (nuqta-tire, nol- bir), so‘ng standart elektr signallarga o‘zgartiriladi (masalan, har xil davom etadigan impulslarga, qutbli va h.k.). Barcha xabarlar kodlashtirishi, shu bilan bir vaqtda ular shifrlanishi ham mumkin.

Radiolokatsiyada axborot signalni ochiq fazoda tarqalish paytida kiritiladi.

Download 120,12 Kb.

1 2 3

Download 120,12 Kb.