6-sinf uchun 1 dars ishlanmasi “_______” ____________
Mavzu: MATN MUHARRIRLARI
Ta’limiy maqsad____________________________________________________________
Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________
Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________
Dars uslubi ________________________________________________________________
Dars turi___________________________________________________________________
Dars jihozi _________________________________________________________________
Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa
Darsning asosiy tushunchalari
Tarixidan ma’lumki, axborotlar saqlashning eng qadimiy usullaridan biri yozuv hisoblanadi.Uslub - tilning inson faoliyatining muayyan sohasi bilan bogʻliq vazifalariga koʻra ajratilishi. Kishilar faoliyatning barcha sohalarida aloqa qilish jarayonida tildagi leksik, frazeologik, grammatik va fonetik vositalarni tanlash va ishlatishda birbirlaridan maʼlum darajada farq qiladilar. Qadimgi odamlar yashagan g’orlar devorlaridagi rasim va yozuvlar buning yaqqol isbotidir. Yozuv san’ati asrlar davomida deyarli o’zgarmadi.Faqatgina yozish vositalari takomillashib bordi. Avval toshlarga o’yib yozilgan bo’lsa, keyinchalik bo’yoqlar yordamida yoziladigan bo’ladi.Hayvon terilariga ishlov berib toshlar o’rniga teriga ishlov berib toshlar o’rniga teriga yozish yo’lga qo’yiladi. Qog’oz ishlab chiqarilishi bilan yozish qulaylashadi. Shu bilan birga yozuv quroli ham takomillashib bordi. Yozish uchun toshlar, turli mo’yqalam, qamishperolar, g’oz patlaridan foydaliniladi.Keyinchalik esa yozuv mashinkalari ishlatila boshlandi. Lekin, doimo asosiy jarayon-matn o’zgartirilishi kerak bo’lsa, uni qayta ko’chirib yozish zarurligi o’zgarmaydi. Bu esa juda ko’p vaqt va mehnat talab qilishini yaxshi bilasiz. Kampyuterlar ishlab chiqilishi va rivojlanishi yozuv san’atini tubdan o’zgartirib yubordi. Matnlarni yozish, saqlash, qayta ishlash , qog’ozga chop etish kabi ishlarni bajarishga mo’ljallangan ko’plab dasturlar ishlab chiqildi.bu dasturlar, asosan ikki turga bo’linadi; matn muharrirlari va matn Protsessorlari.ularning asosiy farqi kampyuterga kiritilgan Matnning ko’rinishiga bo’g’liq. Masalan, matn muharririda faqat matn yozish mumkin bo’lsa, matn prorsessorida shu matn turli rasmlar bilan boyitilish munkun .E’tiboringizga havola etilgan ushbu qollanma ham matn protsessorida yzilgan bo’lib turli rasmlar jadvallar, ranglar va boshqa bezaklardan foydalanilgan.
Matn muharrirlarida ishlash
Konpuyuterda eng ko’p ishlatiladigan dasturlar qatoriga kirgan uchun barcha rusumdagi kompyuterlar uchun matn muharirlari ishlab chiqarilgan bir rusumli kompyuter uchun ishlab chiqarilgan o’nlab matn muharrirlarini aytib o’tish mumkin masalan windows operatsion sistemasining tarkibiga kiritilgan bloknot wordpad va hokozo shuni bilingki bloknot word-pad matn muharrirlari siz 5-sinfda o’rgangan paint yoki kalkulyator dasturlari kabi ishga tushiriladi.Dastur - 1) biron-bir faoliyat, ishning mazmuni va rejasi; 2) siyosiy partiyalar, tashkilotlar, alohida arboblar faoliyatining asosiy qoidalari va maqsadlari bayoni; 3) oʻquv fani mazmunining qisqacha izohi; 4) teatr, konsertlar va b. Kompyuter (ing . computer - hisoblayman), EHM (Elektron Hisoblash Mashinasi) - oldindan berilgan dastur (programma) boʻyicha ishlaydigan avtomatik qurilma. Elektron hisoblash mashinasi (EHM) bilan bir xildagi atama.
Deyarli barcha matn muharrirlari quyidagi asosiy vazifalarni bajaradi.
1) malumotlar krtitish. 2) belgilar,so’zlar, satrlar, abzaslar o’rnini almashtirish, yoki o’chirib tashlash 3) matnni hotirada saqlash. 4) matnni hotirada o’qish; 5)hatolarni tuzatish;
6) chop etish.
Matn muharrirlarining nomi, tashqi ko`rinishi turlicha bo`lgani bilan,ularda Ishlash jarayoni deyarli farq qilmaydi.Matn muharrirlarining asosiy elementlari bo`lgan ishchi maydon, yurgich va menyu yurgich va ishchi maydonning ko`rinishi Matn muharriri ishiga deyarli ta’sir ko`rsatmaydi.Maydon - ochiq, meʼmoriy jihatdan tartibga keltirilgan, atrofi bino, inshootlar yoki daraxtlar bilan toʻsilgan keng satq. Toʻrtburchakli, temperaturapetsiyasimon. doirasimon, tuxumsimon (oval) va boshqa shakllarda yopiq yoki ochiq holda boʻladi. Ular turli matn muharrirlarida Biroz farq qilishi mumkin.Matn muharrirlari, asosan, menyusi bilan bir-biridan farqlanadi. Menyudagi buyruq va amallar matn muharrirlarining imkonyatlarini belgilaydi. Ular qancha imkoniyatlari shuncha yuqori shuncha yuqori bo`ladi.Turli matn muharrirlarining mos buyruqlari biroz farqlansa-da, ma’nosini tushunib olish qiyin emas. Masalan, matnni xotiraga yozish buyru-g`i ba’zi matn muharrirlarining fayl men-yusida,,yozish’’deb nomlangan bo`lsa, ,,o`qish’’, ,,yuklash’’ yoki,, ochish’’ deb nomlanishi mumkun. Maskur buyruqlar nomlari turlicha bo`lsa ham, deyarli bir xil ma’noni anglatadi va aynan bir xil vazifani bajaradi.
Uy vazifasi 1-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
IBM tasdig’i:
6-sinf uchun 2 dars ishlanmasi “_______” ____________
Mavzu: MS WORD MATN MUHARRIRI
Ta’limiy maqsad____________________________________________________________
Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________
Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________
Dars uslubi ________________________________________________________________
Dars turi___________________________________________________________________
Dars jihozi _________________________________________________________________
Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa
Darsning asosiy tushunchalari
Matn protsessorlari Matnning faqat mazmuni emas,balki tashqi ko’rinishi ham katta ahamyatga ega bo’lganda qo’llanladi.Masalan,Matnga turli rasm va jadvallar joylashtirish, belglarning o’lchami,rangi va ko’rinishlarini o’zgartrish va hokazo. Matn protsessorlari odatda rasmiy hujjatlar tayyorlashda ko’p qo’llanladi.Matn protsessori yordamida tayyorlangan matn hujjat deb yurtladi. Matn protsessori yordamida hosil qilingan hujjat faqatgina Matn emas, balki uning tashqi ko’rinishi haqdagi [shrift turi,o’lchami, rangi va hokazo ] ahboratni ham o’zida saqlaydi.Turli matn protsessorlarida Matnni bezatish uchun turli kodlar qo’llanladi.
Bunday hollarda hujjatlar xar xil formatga ega deyladi .SHu sababli formatlangan Matnli hujjatlarni bir matn protsessoridan boshqasiga olib o’tishga har doim ham erishib bo’lmaydi.
Yuqorida aytilganlarni hisobga olib matn ko’rinishdagi ahporatlarni qayta ishlash usullari vayo’l-yo’riqlarini hozirgi kunda eng mukammal matn protsessorlaridan biri bo’lgan. Microoft office- 203paketiga kiritilgan Microsoft office word 2003 qisqacha word matn protsessori misolida ko’rib chiqamiz. U juda ko’p amallari bajara olishi bilan boshqa matn protsessorlaridan ajirlib turadi wortda aksariyat buyruq va amallar bajarilishini tanlash sichqoncha’’yordamida amalga oshiriladi word bir vaqitda bir nechta hujjat bilan ishlash imkoniyatiga ega. Har bir hujjat sizga tanish bolgan oynaning mahsus ishchi maydonida tashkil etiladi. Oynalarning o’lchami va joylasgish tartibini foydalanuvchi o’z xohisgiga qarab belgilab oldi. Microsft word Matn protsessorining hozircha o’zbek tilidagi varianti mavjud emas. Matn prosessorlarida sahifa bir bosma qog’ozga mos keladi.
Format (lotincha; shakl beraman)- o’lcham, yozuv shakli, chizma ko’rinishi, interval aniqlash yoki boshqa ko’rinishlar berish. MS Wordni ishga tushirish va unda ishni tugallash.
Microsoft Office- 2003 paketining MS Word dasturini ishga tushirish uch xil usulda
amalga oshirilishi mumkin ;
- Masalalar panelidagi W piktogrammasi yordamida;
-Windows ish stolidagi Wt yorlig’i yordamida;
-Quyidagi ketma- ketlikdagi buyruqlarni bajarish orqali amalga oshiriladi.
Пуск– Программы--- Mikrosoft Office – Microsoft Office World 2003
Word dasturida ishni tugallash uchun X piktogrammasini yoki fayl menyusning
Выход ya’ni chiqish buyrug’ini tanlash, Yoki Alt F4 klavishlarini birga bosish yetarli
Uy vazifasi 2-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
IBM tasdig’i:
6-sinf uchun 3 dars ishlanmasi “_______” ____________
Mavzu: Wordda matn yozish qoidalari
Ta’limiy maqsad____________________________________________________________
Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________
Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________
Dars uslubi ________________________________________________________________
Dars turi___________________________________________________________________
Dars jihozi _________________________________________________________________
Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa
Darsning asosiy tushunchalari
Wordda matn yozganda quyidagilarni bilish maqsadga muofiqdir:
Barcha matn muharrirlarida bo’lgani kabi wordda ham Matnning bir satrga sig’magan qismi yangi satrga avtomatik ko’chadi.Yangi abzasga o’tish uchun klavishini bosish zarur. Har qanday tinish belgisidan keyin probel (bo’sh joy ) klavishi bosilishi shart, tinish belgisidan oldin probel bosilmaydi.Qat’iy probel ni joylashtirish uchun klavishlari birgalikda bosiladi. Qat’iy tire satr ohirida yozilgan probel qatnashgan jumla (masalan,N.Solixova) ajralib qolmasligi uchun, ya’ni bir satrda joylashishi shart bo’lganda ishlatiladi. Defis (tire,-) belgisi probellarsiz yoziladi, masalan: qovun-tarvuz. Uzun tire (-) ikki tomondan probellar bilan ajratiladi. Uni yozish uchun Ctrl, Alt va yordamchi klavishlar majmuidan ,,uzun tire “ klavishlari birgalikda bosiladi.,,Qat’iy tire” yozish uchun Ctrl, Shift va --- klavishlari birgalikda bosiladi. Qat’iy tire satr ohirida yozilgan defis qatnash-gan so’z (masalan, 5-sinf) ajralib qolmasligi uchun, ya’ni bir satrda joylashishi shart bo’lganda ishlatiladi. Qavs, tirnoq yoki qo’shtirnoq ichiga olingan so’zlar ulardan probellar bilan ajratilmaydi, masalan: ,,Windows XP”. Rasm raqamlarini yozish uchun I,V,XLCM kabi bosh hariflardan foydalaniladi .
HUJATDA HARAKATLANISH hujjatda yurgichklavishlar
yordamida quydagicha harakatlantiradi .
Bir satirda ikkinchisiga yoki bir belgidan ikinchisiga yo’nalish klavishlari .Bir so’zdan ikinchisiga Ctrl klavshnii bosib turgan holda yoki klavishlarni bosish yordamida ;
Bir abzavsdan ikkinchisiga CTRL klavshni bosib turgan holda yoki klavishlarni bosish yordamida ;Bir sahifadan ikkinchisiga Page Up va PageDn klavishlari yardamida ;
Satr boshiga Home, satir ohiriga End klavishlari yordamida ;
Matn boshiga Ctrl Home, Matn ohiriga Ctrl End klavishlari yordamida .Wordda hujjatni ,,varaqlash ‘’,ya’ni oldingi yoki keyingi satirlarni ,hamda sahifalarni ko’rishning quydagi imkoniyatlari bor ; Bir satr yuqoriga o’tish. Bir ekran yuqoriga o’tish.Bir ekran quyiga o’tish.
Bir satr quyiga o’tish.Bir sahifa yuqoriga o’tish Bir sahifa quyiga o’tish Sichqoncha ko’rsatkichni belgisiga yo’naltrib chab tugmasni bosgan holda yuqoriga yoki pastga suriladi .
Chapdagi amalarni bajarish uchun sichqoncha ko’rsatkichni rasimda ko’rsatilgan joyiga
yo’naltrib chap tugmasni bir marta bosish yetarli .Bu amallarni bajarganda yurgich joyi o’zgarmaydi.
Uy vazifasi 3-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
IBM tasdig’i:
6-sinf uchun 4 dars ishlanmasi “_______” ____________
Mavzu: Hujjatlarni asosiy parametrlari.
Ta’limiy maqsad____________________________________________________________
Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________
Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________
Dars uslubi ________________________________________________________________
Dars turi___________________________________________________________________
Dars jihozi _________________________________________________________________
Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa
Darsning asosiy tushunchalari
Turli hujjatlar turli o’lchamdagi qog’ozga yozilganini ko’p kuzatgansiz .Bundan tashqari ,matn yozilganda sahifaning chap ,o’ng,yuqori va pastki qismidan turlicha masofa qoldiriladi .Turli hujjatlarda satrlar orasidagi masofa ham har xil bo’lishi mumkin .Rasmiyhujjatlarda bu kabi cheklnshlar juda ko’p uchraydi .Matn prosessorlarida yordamda hosil qi-lingan matn hujjat deb yuritilishi avvalgi darslarda aytib o’tilgan edi .U rasmiy hujjat bo’lishi shart emas .Matn protsessorlari tayyorlanayotgan hujjatning turiga qarab sahifa parametrlari va matn parametrlari (shirif,abzas) belgilab olinadi .Ular hujjatlarning parametrlari deb yuritiladi .
Sahifa parametrlari .
Biror hujjat tayyorlashda avvalo u qanday O’lchamdagi qog’ozga chop etilishi belgilab olinadi .Shunga ko’ra sahifa o’lchamlari tanlanadi .Buning uchun Fayl menyusiga kiritiladi Fayl menyusi amallari ketma-ketligidan Sahifa parametrlari amali tanlanadi .Ekranda Sahifa parametrlari muloqat oynasi paydo bo’ladi .Uto’rtta ilva (amallar majmuyi )dan iborat .Ulardan qog’oz o’lchamalari ilovasi tanlanadi .Bu ilova orqali sahifaning eni (kengligi ) va bo’yi kiritiladi ,yoki taklif etilgan o’lchamlardan biri tanlanadi .shu ilovaning o’zida sahifa yo’nalish ham belgilab olinadi .U kitob sahifasi yoki albom sahifasi ko’rinishida bo’lishi mumkin .
Shrift parametrlari
Sahifa parametrlari tanlangach Matn parametrlari (shrift turi, shirft o’lchami, abzas chekinshi, satrlar orasidagi masofa belgilab olinadi kerakli shiriftni tanlash uchun format menyusiga kirib shirif… bo’mi tanlanadi Ekranda shirift muloqat oynasi hosil bo’ladi Shirift oynasi berilgan berilgan yozuv shaklidan biri tanlanadi. Masalan times NEV ROMAN. Tanlanangan shirift yozuv shakli shiriflar ro’yxatining yuqorisida joylashgan mohsus darchada aks etadi.
Shakl oynasida berilgan shiriftning ‘’odiy ‘’ ‘’og’ma’’ ‘’qalin’’ ‘’qalin og’ma’’ ko’rinishilaridan birini tanlaymiz masalan ‘’odiy’’. o’lscham oynasidan shirift o’chamini tanlaymiz masalan 12 shirift rangini tanlash uchun Matn rangi darchasining o’ngtomonidagi tugma pastga qaragan strelka bosiladi ekranda bir qancha rangli kvadradchalar hosil bo’ladi Sichqoncha yordamida shu ranglardan biri tanlanadi. Masalan qizil. SHirift turi shakli o’lchami va rangi tanlab bo’lingach, Shrift muloqat oynasidagi OK tugmasi yoki ENTER klavishi bosiladi. Shrift parametirlarin FORMATLASH uskunalari panelidan ham tanlash mumkun.
Uy vazifasi 4-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
IBM tasdig’i:
6-sinf uchun 5 dars ishlanmasi “_______” ____________
Mavzu: Hujat hosil qilish va saqlash.
Ta’limiy maqsad____________________________________________________________
Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________
Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________
Dars uslubi ________________________________________________________________
Dars turi___________________________________________________________________
Dars jihozi _________________________________________________________________
Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa
Darsning asosiy tushunchalari
Matnli hujjat tayyorlash uchun avvalo yangi sahifa(ishchi maydon) hosil qilinadi.mic-
Rosoft word matn protsessorda bu quyidagicha amalga oshiriladi; a)ishga tushgan dastur (докумэнт) nomi bilan yangi hujjat hosil qilishni taklif etadi; a)fayl menyusidan hosil qilish (Создать) buyrig`i tanlanadi. Natijada Matn terish uchun yani saxifa ochiladi. Bu ishni istandart STANDART uskunalari paneldagi hosil qilish tugmasini bosish bilan ham amalga oshirish mumkin .
Enter klavishi bosilganda yurgich keyingi qator boshga kochada Bu esa matnda abzas yuqorga fastga yonalish klavshlar mos ravishda chafga o’ngga yuqorga vafastga siljitadi Ba’zi klavishlarda ikkta yoki uchta belgini tasviri tushirgan bo’ladi
Bu klavishlarni bosganda unda tasvirlangan belgilardan qaysi biri ekranga chiqarilishi komvpyuter va qaysi holatda ishlayotganiga bog’liq. Masalan, V klavishi bosilganda ekranga M to’rt xil belgidan bittasi chiqariladi;
Kompyuter lotin alifbosi va kichik hariflar holatida bo’lsa ,,v’’ belgisi.Lotin alifbosi, lotin yozuvi - Qad. Rimda uncha katta boʻlmagan Latsiy viloyatining ("lotin" soʻzi ham shundan), xususan, uning markazi Rim shahrining yozuvi, harfiy yozuv; gʻarbiy yunon yozuvi asosida paydo boʻlgan.
Kompyuter lotin alifbosi va katta hariflar holatida bo’lsa ,,V’’ belgisi.
Kompyuter kiril alifbosi va kichik hariflar holatida bo’lsa ,,м’’ belgisi.
Alifboning kichik hariflari “ quyi registr “, kata hariflar ,, yuqori registr “belgilari deyiladi.
Matnni saqlash uchun, agar u birinchi marta saqlanayotgan bo’lsa, Fayl menyusidan Saqlash ( Сохранить) yoki, кabi saqlash’’ (Сохранит как ) buyrug’I tanlanadi. Natijada ekranda ,,…kabi saqlash’’ muloqat oynasi hosil bo’ladi. Kerakli papka (Папка) tanlanib, fayl nomi (masalan “Informatikadan referat”) yoziladi va Saqlash ( Сохранить) tugma- si bosiladi. Navbatdagi saqlashda fayl menyusidagi Saqlash buyurug’ini tanlash yoki STANDART uskunalar penalidagi saqlash tuigmasini bosish kifoya. Agar avval saqlangan faylni boshqa nom bilan yoki boshqa papkada saqlash lozim bo’lsa, u holda Fayl menyusidan faqatgina ,,…kabi saqlash’’ buyurig’I tanlanadi.Yozayotgan Matningizni vaqt- vaqti bilan saqlab turish yodingizdan chiqmasin!
Uy vazifasi 5-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
IBM tasdig’i:
6-sinf uchun 6 dars ishlanmasi “_______” ____________
Mavzu: Hujjatlarni tahrir qilish.
Ta’limiy maqsad____________________________________________________________
Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________
Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________
Dars uslubi ________________________________________________________________
Dars turi___________________________________________________________________
Dars jihozi _________________________________________________________________
Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa
Darsning asosiy tushunchalari
Matnli hujjatga tuzatishlar kiritish hujjatni tahrir qilish deyiladi . Masalan, hujjatni tahrir qilish jarayonida biror belgi o’chiriladi, almashtiradi yoki joylashtirildi,matnni ma’lum qismi o’chiriladi , nusxasi ko’chiriladi yoki joyi almashtiriladi.
Matnda belgilangan biror qisim blok deyiladi odatda blok qora fonda oq belgi ko’rinishda masalan,bo’yalib tasvirlanadi.Blok ustida turli amallar o’chirish nusxalash ko’chirib o’tkazish, farmatlash va boshqalar bajarish mumkin.
Matnda blok ajratish klaviatura yoki sichqon-cha yordamida amalga oshirilishi mumkun
Matn yozish jarayonida xato yozilgan belgin o’chirish zarur bo’ladi. A gar yurgich o’chirilishi kerak bo’lgan belgidan oldin turgan bo’lsa -ENT klvshini bosish yeatarli.
Matnning belgilangan qismini o’chirish. Agar hujjat nging so’z gap satr yokiabzas kabi qismini o’chirish lozim bo’lsa,bu qismni blokka olib (delete) klavishini bosish kifoya. Ba’zan,o’chirilgan qisimni boshqa joyga joylashtirish lozim bo’ladi. Bunday holda kerakli qismda blokka olib, tahrir (Pravka) menyusidan Qirqib olish bo’limi yoki standart uskunalar panelidan qirqib olish tugmasini bosiladi tanlanadi.
Matning nusxa kochirish Matning nusxa kochiriladigan qismi blokka olinadi va Tahrir menyusidagi Nusxalash buyrugi beriladi. Blokdagi Matn buferga joylashadi. Buferdagi axboratni Matning biror yeriga qoyish uchun yurgich Matning tanlangan yeriga qo’yiladi va Tahrir men-yusidagi Joylashtirish buyrug’i beriladi.
Uy vazifasi 6-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
IBM tasdig’i:
6-sinf uchun 7 dars ishlanmasi “_______” ____________
Mavzu: Hujjatni formatlash
Ta’limiy maqsad____________________________________________________________
Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________
Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________
Dars uslubi ________________________________________________________________
Dars turi___________________________________________________________________
Dars jihozi _________________________________________________________________
Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa
Darsning asosiy tushunchalari
Matnni formatlash
Matndagi shifitning rangi, chizma ko’rinish, o’lchami, yozuv shakli quydagicha tanlanadi
1] formatlanshi kerak bolgan qisim belgilanadi, ya’ni blokka olinadi;
2] Format menyusidan Shrift (A Shirift) bolimi tanlanadi;
3] blokka biror yozuv shaklini berish uchun Shrift shaklini tanlash darchasidan kerakli
yozuv shakli tanlanadi;
4) shrift uchun kerakli rang, o’lcham, chizma ko’rinishi va boshqa o’zgarishlar mos
darchalardan tanlanadi; Shriftdagi o’zgarishlarni ko’rib turish darchasida kerakli natija ko’zga tashlanganda OK tugmasi tanlanadi yokiEnter klavishi bosiladi.
Abzasni formatlash
Yodingizda bo’lsa, abzas quyidagi xususiyatlarga ega edi; Abzas kengligi;Sahifada tekislanish usuli (chap yoki o’ng chegara, markazga tomon va sahifa kengligi bo’yicha ); Abzasning bosh satri va keyingi satirlarni chap va o’ng hoshiyadan chekinishi; Intervali(satirlar orasining kengligi).
Abzasni formatlash uchun:
1) yurgichni shu abzasga joylashtiriladi;
2) Format menyusida Abzas bolimi tanlanadi
3 Zarur formatlash amallari bajariladi va abzasdagi ozgarishlarni korib turish darchsida kerakli natija aks etganda OK tugmasi tanlanadi yoki Enter klavishi bosiladi .
Matn yoki abzasni formatlashni yuqoridagi FORMATLASH uskunalar paneli yordamida bajarish ancha qulay .Bunda amallar korgazmali shakilda aks etadi .
Matnning belgilangan qismini formatlash .Formatlash uchun matnning qismi blokka olinnadi FORMATLASH uskunalar panelidan ,,chap tomonga’’ , ,,ortaga’’ , ,,ong tomonga’’ va ,,sahifa kengligi boyicha’’ joylashtirish tugmalaridan biri bosiladi .
Yozuv shaklida ozgartirish uchun matnning kerakli qimi blokka olinadi .FORMATLASH uskunalar panelidan ,,qalin’’, ,,og’ma ‘’ va ,,ostiga chizish ‘’tugmalaridan biri bosiladi. Matnning belgilangan qismidagi shrift o’lchamini o’zgartirish. shrift o’lchami o’zgartirish uchun matnning kerakli qismi blokka olinadi FORMATLATLASH uskunalari panelidan 12 o’lcham tuigmasi bosiladi va taklif etilgan o’lchamlardan biri tanlanadi yoki ixtiyoriy o’lchamqiymati klaviaturadan kiritiladi .Matnnig belgilangan qismidagi shrift rangini o’zgartirish .Shriftrangini o’zgartirish uchun Matnning kerakli qismi blokka olinadi .FORMATLASH uskunalar panelidan Srift rangi tugmasidagi uchburchak belgisi bosiladi va tashkil etilgan ranglardan keraklisi tanlanadi .
Uy vazifasi 7-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
IBM tasdig’i:
6-sinf uchun 8 dars ishlanmasi “_______” ____________
|
