|
7 – ma’ruza. Elektrostatik maydondagi dielektriklar va o‘tkazgichlar
|
| bet | 5/6 | | Sana | 25.08.2022 | | Hajmi | 85.77 Kb. | | #25396 |
Bog'liq 7м guruh mustaqil ishlar ro\'yhati 2, 4 - kurs, Issiqlik elektr stansiyasi.pdf, Tarmoq xizmatlari, 8, Thin film 1, Заковат учун саволлар-01, 11, Oybegim mening (Oybekka hujum), Andijon mashinasozlik instituti mashinasozlik texnologiyasi fakulteti iqtisodiyot yonalishi, 1 savol javobi, Mustaqil ish topshiriqlari, rentgen spektraskop, 202-, Mustaqil ta\'limSegnetoelektriklar
Dielektriklarda dipollar tartibsiz joylashganligi uchun = 0 da, = 0 bo’ladi. Lekin, aksariyat dielektriklar uchun o’rinli bo’lgan bu hol segnetoelektriklar deb ataluvchi bir huruh moddalar uchun istisnodir.
Bu guruhning birinchi vakilari segnet tuzi. (NaKC4H4O6. 4H2O va VaTiO3) titanat bariylardir.
1. Segnetoelektriklarda dielektrik sigdiruvchanlik boshqa moddalarga nisbatan juda katta, ya’ni >>1 bo’ladi. Masalan: segnet tuzi uchun = 10000 , bariy titanati uchun = 7000.
2. Segnetoelektriklarning si ga bog’liq. SHuning uchun ning ga bog’liqligi chiziqli emas.
3. Segnetoelektriklarning qutblanish vektori uning dastlabki sharoitiga ham bog’liq. Masalan, 4.9-rasmda ning 1 qiymatiga ning 3 qiymati mos keladi. Segnetoelektriklarning bu xususiyatlari ularda domenlar deb atalauvchi spontan qutblanish sohalari mavjudligi bilan tushintiriladi.
Agar segnetoelektrik o’zgaruvchi maydonga joylashtirilsa, undagi ning o’zgarishi gisterezis sirtmog’i (4.9-rasm) deb ataladigan berk egri chiziqdan iborat bo’ladi. Rq - qoldiq qutblanish, Yek - koertsitiv kuch. Bunday xususiyat har bir segnetoelektrik uchun xos bo’lgan temperaturagacha yoki temperaturalar oralig’ida sodir bo’ladi. Bu temperaturalarni Kyuri nuqtalari deyiladi.Masalan: segnet tuzi uchun 258 K va 298 K (-150S va +22,50S) lar oralig’ida segnetoelektriklik xossalari namoyon bo’ladi.
Segnetoelektriklarni va Ba’zi simmetriya markaziga ega bo’lmagan kristallarni mexanik ta’sir tufayli deformatsiyalasak, ular qutblanadi. Vujudga kelgan zaryad miqdori ta’sir kuchiga to’g’ri proportsional. Bu xodisa to’g’ri poezoelektrik effekt deyiladi.
Hozirgi vaqtda segnetoelektrik xossalariga ega bo’lgan juda ko’p dielektrik moddalar aniqlangan. Ulardan kondensatorlarda, ultratovush generatorlarida keng foydalaniladi.
|
| |
