|
7- ma’ruza O’takuchlanish va undan himoyalanish Reja
|
| bet | 4/5 | | Sana | 12.12.2023 | | Hajmi | 402,5 Kb. | | #116376 |
Bog'liq 7- Ma\'ruza (3)D 8( h - hx) (22.3)
Ixtiyoriy joylashgan YaQlarning hx balandlikdagi himoyalash sohasini tekshirish, ularni uchtadan guruhlarga bo‘lib, har uchlik YaQlar uchun tekshiriladi. Agar YaQlar balandligi 30 metrdan katta bo‘lsa, hx balandlikda joylashgan obyektning himoyalanish sharti:
D 8( h - hx )p . (22.4)
Masalan, D = 50 m bo‘lsa, YaQ lar uchburchagining to‘la himoyalanish sharti D 8ha ga teng bo‘ladi. Bunday holda minimal aktiv balandlik ha = 50/8 = 6,3 metr bo‘ladi.
B
22.6- rasm. Balanligi h bo‘lgan uchta
YaQning hx balandlikdagi himoyalash sohasi
itta va ikkita trosli YaQlar himoyalash sohasining kesimi 22,7 va 22.8-rasmlarda keltirilgan. Trosli YaQ himoyalash sohasini qurish sterjen YaQnikiga o‘xshasada, lekin h 30 m balandlikda osilgan trosli YaQ uchun yer sathidagi himoyalash sohasi-ning kengligi 1,2h ga teng. Himoyalash sohasining yarmi:
bo‘lsa,
. (22.5)
bo‘ls,a . (22.6)
Ikki trosli YaQning tashqi himoyalanish sohasi, xuddi yagona trosli YaQ kabi aniqlanadi. Himoyalanish sohasining ichki qismi trosga perpendikulyar tekislik bilan kesishish yoyi bilan chegaralanadi. Elektr sistemalarida troslar havo elektr uzatish liniyasining stansiyalar va podstansiyalarga kirish qismlarini himoyalash uchun qo‘llaniladi. Havo elektr uzatish liniyasi o‘tkazgichining balandligi, trosning osilish balandligining qismiga teng bo‘ladi. Shuning uchun trosli YaQlarda uning effektivligi himoyalash sohasi bilan emas, balki himoyalash burchagi bilan xarakterlanadi. Demak, trosli YaQlarning effektivligini baholashda himoyalanish burchagidan foydalanamiz. Trosli YaQlar sterjenli YaQlarga nisbatan ko‘proq yashin urilishiga uchraydi. Trosning ekranlash effekti uning himoyalash burchagi bilan harakterlanadi. Bu burchak tros orqali o‘tayotgan vertikal chiziq bilan tros va simni birlashtiruvchi chiziq orasidagi burchakdir. Himoyalash burchagi qancha kichik bo‘lsa uni himoyalash shuncha ishonchli bo‘ladi. Tajriba shuni ko‘rsatadiki, havodagi elektr uzatish liniyalarining himoyalash burchagi bo‘lsa, u yetarlicha ishonchli ishlaydi. Himoyalash burchagining qiymati optimal hisoblanadi.
22.7- rasm. Trosli yashin qaytargichning himoyalash sohasi.
22.8- rasm. Ikkita trosning himoyalash sohasi.
Ikkita tros orasidagi masofa va trosning osilish balandligi o‘rtasida quyidagicha nisbat saqlanishi talab etiladi: S 4h.
110 kV va undan yuqori kuchlanishdagi podstansiyalarning ochiq taqsimlash qurilmalarida YaQlar shinalarni osishga mo‘ljallangan portallarda o‘rnatiladi, portalning o‘zi esa tokni oluvchi vazifasini baja-radi va u zaminlagichga ulanadi. Temir-beton va yog‘ochdan yasalgan ustunlarda bajarilgan YaQlar arzon hisoblanib, armaturalar tok o‘tkazuvchi rolini bajaradi. Tok o‘tkazuvchi qismning kundalang kesimini aniqlash uchun bu qismlarning qizishini hisoblashda muhitga uzatiluvchi issiqlik hisobga olinmaydi.
Himoyalanayotgan obyekt to‘liq YaQning himoyalash sohasida joylashishi kerak. Shu bilan birga obyekt YaQdan ma’lum masofada joylashishi zarur. Agar bu masofa meyordagidan kichik bo‘lsa, yashin urilganda YaQning bir qismidan himoyalanayotgan obyektga razryadlanish sodir bo‘lishi mumkin.
YaQ tarkibidagi yashin qabul qilgich, yashin qaytargichni zamin-lagich va ularni bog‘lovchi o‘tkazgich ma’lum aktiv va induktiv elektr qarshilikka ega. Aktiv qarshilikning anchagina qismini YaQning zaminlash qarshiligi tashkil etadi.
|
| |
