Kuzatish - ayniqsa keng tarqalgan usul. Aynan u tarbiyaviy ish uchun ayniqsa kozini tutishini kuzatadi. Boshlovchi pedagog organish uchun harakatlar, nutq va mimikaning barcha kozlarni surunkali qayd etib borishgina shaxsning xususiyatlarini va uning shakllanish qonuniyatlarini tushunish imkoniyatini beradi. Kuzatish odatda tabiiy sharoitlarda, faoliyat va muloqot jarayoniga aralashmasdan amalga oshiriladi. Kuzatishga kirishishdan oldin reja tuzish, unda nimalarga erish jarayonida anketa sotkazish, oldindan savollar tuzish, bola mazkur muassasa (reabilitatsiya markazi)ga tushganida xulosa chiqargan komissiya natijalari bilan tanishish lozim. Suhbatning muvaffaqiyati oldindan oliq borov mavzusi, maqsadi va vazifalari haqida gapiriladi. Solgan oddiy savollar taklif qilinadi. Tahlilni, mulohaza yuritishni talab qiluvchi murakkabroq savollar suhbat onalishiga orovi - soli bilan statistik material tozga shaxsga doir materialni olish uchun molishi mumkin. Anketa materiali asosan pirovard natijani yoritib beradi. Anketa solishida muayyan qiziqish va pedagogga ishonch ulkan ahamiyat kasb etadi. Anketa tuzishda uning mazmuni va shaklini elgan qoglishi mumkin.
Biografik metod - ijtimoiy pedagogikada ayniqsa keng qozi aralashgan turli jarayonlar va vaziyatlarga shaxsiy munosabatlari qayd etiladi. Biografik maplagan tajribasini aniqlash uchun imkoniyat yaratadi. Ushbu metodning korganish insonning shakllanishiga talim muassasasining talim muassasasida bolalar bilan olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik ishning asosiy yo mazkur targanish;
quvchilarning bir joydan boshqa joyga kotishlari va h.k.) ustidan nazorat olib borish;
lim oluvchilarning ijtimoiy muammolarini, ularning yuzaga kelish sharoitlarini va tallarini o ijtimoiy beqaror oilalar hisobini yuritish;
p bolali, notominlangan oilalardan bo talig tarish, aholini ish bilan tazaro aloqa qilish;
ota-ona qaramogsmirga qarashli borish.
Bolalar uyi, maktab-internat sharoitida ijtimoiy pedagog faoliyati quyidagi yo tarbiyalanuvchining shaxsiy ishida yetishmayotgan uning ota-onasi, aka-uka va opa-singillari, mol-mulkining mavjudligi va butligi haqida maplash;
limni boshqarish va sogyicha hamkorlik qilish;
minlash;
lim olayotgan davrda, ominlash;
lgunga qadar ular bilan aloqa qilish;
ngi yillarda texnologik yondashuvni qoldi. Har qanday texnologiyaning asosiy boini pirovard natijani belgilash va unga aniq erishish hisoblanadi. Texnologiyaning boshqa bir afzalligi - uni boshqa odam maxsus ong amalga oshirishi mumkinligi.
Algoritm - vazifalarni yechish dasturi bozgartirish va tartibga solishning optimal usullari haqidagi bilimlar tizimi. Ijtimoiy-pedagogik texnologiya - muayyan ijtimoiy-pedagogik maqsadga erishish yominlovchi bosqichlari, usullari va vositalari tvvsifi sifatida qaraladi.
V.P.Bespalko fikriga koat boat intuitsiyaga, texnologiya esa - fanga asoslanadi. Ijtimoiy pedagogika fan sifatida rivojlanishi bilan ijtimoiy pedagog faoliyatining texnologiyalashtirilgan yopayib borishi lozim. Shu tufayli ham har bir konkret vaziyatda ijtimoiy pedagog quyidagilarni bilishi darkor:
unga erishish yo ob amalga oshirish joyining xususiyatlarini;
amalga oshirish shakllarini.
Shunday qilib, ijtimoiy jarayonlarning texnologiyalashtirilishi muqarrardir. Ayni vaqtda, ijtimoiy-pedagogik faoliyat tozi bir hollarda namunaviy algoritmlarni konkret vaziyatga moslashtirish talab etiladi.
Ijtimoiy-pedagogik texnologiyalarning quyidagi turlari farqlanadi:
yektga doir texnologiyalar individual yoki jamoaviy boz-oz-oqib-ora ajratilishi mumkin. Masalan, ishsizlar uchun bu ishga joylashish texnologiyasi, jismoniy imkoniyatlari cheklangan shaxslar uchun - mehnat bilan davolash va sh.k.;
muhit texnologiyalari (masalan, insonni qurshagan muhitni sogrinishga ega boich vaziyat tahlili:
a) vaziyatning bola uchun mushkullik va xavflilik darajasini aniqlash;
b) u ijtimoiy pedagog yechishi lozim boyish;
d) muammoni yechishga bolaning tayyorligi yoki tayyor emasligi.
3. Ijtimoiy-pedagogik muhofaza vazifasini belgilash (loyihalash); yordam kozining qodirligini aniqlash; faoliyatni rejalashtirish.
4. Ijtimoiy-pedagogik muhofaza usullarini belgilash, muammoni yechish yorsatish.
5. Muammodan chiqish natijalarining tahlili, olishini belgilagan omillarni aniqlash amalga oshiriladi. Ijtimoiy pedagog oyish bosqichi. Unda ijtimoiy ish tashkilotchilari va mutaxassislar faoliyatining maqsad va moriflanadi. Maqsadga qarab unga erishish yoshimcha axborot manbalari belgilanadi.
3. Axborotga ishlov berish bosqichi. Unda axborot yigsir choralarini belgilangan muddat ichida bajarish amalga oshiriladi.
5. Nazorat-tahlil bosqichi. Unda mutaxassislar faoliyatining yakunlari tahlil qilinadi, ijtimoiy faoliyat vazifalarini ijobiy hal qilishga kollari belgilanadi.
Pedagogning professional lugmetodmetodikarinlardan birini egallaydi. Metod - muayyan maqsadga erishish yoTexnologiyametodikarsatish texnologiya uchun ham, metodika uchun ham muhimdir. Ammo ijtimoiy-pedagogik faoliyatda maqsadni aniq belgilash imkoniyati kolmaydi, ish jarayonida kooyaning oz intuitsiyasiga tayanish huquqiga egaki, texnologik yondashuv doirasida bunga yoyib bozining universalligi bilan ajralib turadi. Lozim darajada tayyorgarlikdan ozlashtira oladilar.
Ozi nazorat qilish uchun savollar va topshiriqlar:
1. Ijtimoiy - pedagog otiborga olishi lozim?
2. tushunchasiga tavsif bering.
3. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat texnologiyasining asosiy bosqichlariga tavsif bering.
4. Ijtimoiy pedagog hozirgi sharoitlarda qanday faoliyat olib boradi?
http://fayllar.org
|
