|
7-mavzu: Vektorlar va ular ustida chiziqli amallar Skalyar va vektor miqdorlar
|
| bet | 1/10 | | Sana | 05.04.2024 | | Hajmi | 0.54 Mb. | | #189247 |
Bog'liq 7-Mavzu writing 1 (online), 22-Xizmatlar va servis xizmat ko’rsatishda ehtiyojlar tasnifi va, portal.guldu.uz-Mog‘or zamburug‘lari. Achitqilar., Amondullayev Sanjar.Mehmonxona xizmati, Reja shifratorlar va ularning ishlash printsiplari Deshifratorl, Mustaqil ish, Betlik abrazes, Boshqaruv korxonani tashkil etsih, Raxmonov Asliddin MISH 1, Engineering materials - lecture 1, Hisob varaqasi (1), 1. Chizma deb nimaga aytiladi , Reja Aniq integral tushunchasi Aniq integralning xossalari N`yu, 21 mavzu
7-mavzu: Vektorlar va ular ustida chiziqli amallar
1.Skalyar va vektor miqdorlar.
O’zining son qiymati bilan to’liq aniqlanadigan miqdorlar skalyar miqdorlar deyiladi.
Uzunlik, yuza, hajm va harorat skalyar miqdorga misol bo’la oladi. Shunday miqdorlar ham uchraydiki, ularni faqatgina son qiymati orqali to’liq aniqlab bo’lmaydi. Masalan: Qarshi shahridan 70km/soat tezlik bilan chiqqan avtomobil bir soatdan keyin qaerda bo’ladi? degan savolga birgina 70 km/soat yordamida javob berib bo’lmaydi. Agarda masalaning shartiga yo’nalish tayinlansa, uni hal etish mumkin. Ya‘ni Qarshi shahridan 70 km/soat tezlik bilan Qarshi-Samarqand yo’nalishi bo’yicha harakatlanayotgan avtomobil bir soatdan keyin qaerda bo’ladi? deyilsa, bu savolga to’liq javob berish mumkin.
Son qiymatidan tashqari ma‘lum yo’nalishga ega bo’lgan miqdorlar vektor miqdorlar deyiladi. Harakat tezligi, tezlanish, kuch, magnit va elektr maydonining kuchlanganligi kabi kattaliklar vektor miqdorga misol bo’ladi.
2. Vektor tushunchasi.
1-ta‘rif. Yo’nalgan kesma vektor deyiladi.
Boshlanish (bosh) nuqtasi А va oxirgi nuqtasi В bo’lgan vektorni (yoki ) kabi yozish qabul qilingan. Ba‘zan vektorni bitta harf bilan (yoki ) kabi belgilanadi. А va В nuqtalar orasidagi masofa vektorning uzunligi deyiladi.
vektorning uzunligini uning moduli ham deb yuritiladi va ko’rinishda belgilanadi.
Boshi oxiri bilan ustma-ust tushgan vektor nol vektor deb ataladi va (yoki ) bilan belgilanadi. Demak, = –nol vektor. Nol vektorning moduli 0 ga teng bo’lib, uning yo’nalishi aniq emas.
vektor vektorga qarama-qarshi vektor deyiladi. vektorga qarama-qarshi vektor- kabi belgilanadi. Uzunligi 1 ga teng vektor birlik vektor deyiladi va vektorga mos (shu o’qda yotadi hamda u bilan bir xil yo’nalishga ega) birlik vektor 0 kabi belgilanadi.
|
| |
