|
8-mavzu. Vizual axborotning fazoviy xususiyatlari. Ko’rgazmali axborotning yorqinligi xususiyatlari
|
| Sana | 21.11.2023 | | Hajmi | 14,68 Kb. | | #102708 |
Bog'liq 8-ma\'ruza
8-mavzu. Vizual axborotning fazoviy xususiyatlari. Ko’rgazmali axborotning yorqinligi xususiyatlari. Vizual axborotlarni kodlash. Vizual ko’rsatkichlarga qo’yiladigan talablar
K o‘rish Dizayn sohasida ishlayotgan dizayner, arxitektor, muhandis insonning ko'rish apparati anatomik-fiziologik xususiyatlari orqali ko’rish maydonining asosiy doirasi va chegarasini aniqlash mumkin. K o'rish maydoni bir necha zonalarga bo‘linadi: - kuzatish zonasi (1.5-3°); - bir lahzada ko'rish zonasi (18° atrofida): - effektli ko'rish zonasi (30° atrofida). Zonaning kuzatish burchagi boshning burilish burchagiga mos keladi. 35° va 45° vertikal tekislikka boshning burilishi uncha zo'riqishga olib kelmaydi. K o'rish maydoni va uning zonasi chegarasidan tashqari ko'rish qonuniyatlarini hisobga olish kerak. chunonchi: (22-rasm). 8-jadval K o4rish maydonida burchak0 Ko'rish idrokining sezgirligi 0 1 5 1/2 20 1/4 35 1/8 50 1/12 65 1/18 80 1/36 www.ziyouz.com kutubxonasi 22-rasm. Ko‘rish, kuzatishning optimal, qulay va yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan burchakiari 1. Ko'zning farqlash, ajratish sezgi markazidan chetga qarab birdan qisqarib ketadi. 2. Rangli ko'rish ko'zning markaziy qismi turi orqali, axromatik (oq-qora) rangsiz esa chetki qismi orqali idrok etiladi. 3. Monoxromatik (bir xil) ranglar ko'rish maydonida turli chegaralarda, sariq va ko'k juda keng chegaralarda, qizil va yashil esa tor chegarada idrok etiladi. www.ziyouz.com kutubxonasi K o‘rish, kuzatishining sharti У Tekis tasvirni idrok etishda 5V'-60* Yuqori tezlik va axborotlarni aniq ishlab chiqishda 90' Bosh va ko'zni harakatlantirganda 180" K o4rish, kuzatishining sharti a P Qayd etilgan qarash 15° 15" Faqat ko‘z bilan burilganda qarash 35" 35° Bosh va ko'zni harakatlantirganda 90' 55° 4. Ko'rish maydoni chetga qarab surilganda bir xil ranglar o'zgaradi: qizil va yashil-sariqlashadi, qirmizi, to‘q qizil rangkoicaradi. 5. Uzoq masofalardan ko'k rangni ko'rish umuman qivinlashadi. 6. Noharakatdagi obyektga qaraganda harakatdagi obvektlarni chetki perfiriya ko‘rish bilan yaxshi idrok qilinadi. 7. Insonning ko'zi bir qarashning o'zida 5 perefiriya 7 hajmdan iborat alohida obyektni ko'ra oladi. Dizayner. arxitektor, muhandis. ko;z harakatining umumiy fiziologik qonuniyatlariga asoslanib, quyidagi narsalarni bilishi kerak: A) ko'zning gorizontal harakati. vertikal harakatga qaraganda tezroqdir: www.ziyouz.com kutubxonasi В) ko'zning vertikal harakati, gorizontal harakatga qaraganda tez toliqadi; D) gorizontal buyumlarning o'lchami, proporsiyalari vertikal buyumlarga qaraganda yaxshi baholanadi. dernak gorizontal tekislikdagi harakatlar, vertikalga qaraganda aniq, ravshan ko'rinadi. E) ko'z fizik tananing bir qismi bo'lib, sustkashlik faoliyatiga ega bo‘lgani uchun to'g'ri chiziqli shaklni siniq chiziqli shaklga qaraganda osonroq idrok qiladi. Bu keskin shakllardan voz kechish kerak degan so'z emas; F) ko'zning sakrab ro'y beradigan (mijja qoqib) harakati ritmik kompozitsiya qo'llashni talab etadi. Inson faoliyatida ko'zning charchog‘i asosiy omil hisoblanadi, qaysiki yorug'likni sezuvchi ko'z pardasiga qaraganda ko‘zning harakatidagi apparati tez charchaydi. Shu bois ish jarayonida ko'zning harakat marshrutini qisqartirish maqsadga muvofiqdir. Bu ayniqsa axborot va boshqarish panelida xizmat qiluvchi operator ish sharoiti uchun ko'proq e'tibor berish kerakligiga bir eslatmadir. Ko'rish idroki bundan tashqari ko'rish illyuziyasi va ko'rishning o'ziga xos xatolari kabi xususiyatlarni ham o ‘z ichiga oladi (23- rasm). > - < a) □ -ill I • t i i f) g) 0=0 CO 3$ogp h) 23-rasm. Optik illyuzivalar (voqelikni noto‘g‘ri idrok qilish):
|
| |
