|
9-mavzu. Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni aniqlash uslubiyati
|
| Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 16,35 Kb. | | #236365 |
Bog'liq 9.sharh
9-mavzu. Axborot tizimlari va resurslaridan ruxsatsiz foydalanishlarni
aniqlash uslubiyati.
1-topshiriq. Axborot tuzilmalariga ruxsatsiz kirish va foydalanish.
Sharh
Axborot xavfsizligining markazida axborotni himoya qilish faoliyati — uning maxfiyligi, mavjudligi va yaxlitligini taʼminlash, shuningdek, tanqidiy vaziyatda har qanday murosaga yoʻl qoʻymaslik masalasi yotadi.
Axborot xavfsizligi bandlik sohasi sifatida soʻnggi yillarda sezilarli darajada rivojlandi va oʻsdi. U tarmoq va tegishli infratuzilma xavfsizligi, dasturiy taʼminot va maʼlumotlar bazasini himoya qilish, axborot tizimlari auditi, biznesning uzluksizligini rejalashtirish, elektron yozuvlarni aniqlash va kompyuter kriminalistikasi kabi koʻplab professional ixtisosliklarni yaratdi. Axborot xavfsizligi boʻyicha mutaxassislar mehnat bozorida yuksak barqaror bandlikka va yuqori talabga ega.
Tahdidlar va xavfsizlik choralari
Axborot xavfsizligiga tahdidlar turli shakllarda boʻlishi mumkin. 2018-yil uchun eng jiddiy tahdidlar „xizmat koʻrsatish usulidagi jinoyatlar“ (inglizcha: Crime-as-a-Service),Internet mahsulotlari, taʼminot zanjirlari va tartibga solish talablarining murakkabligi bilan bogʻliq boʻlgan tahdidlar boʻlgan . „Xizmat koʻrsatish usulidagi jinoyatlar“ yirik jinoiy hamjamiyatlar uchun darknet bozorida jinoiy xizmatlar paketini yangi paydo boʻlgan kiberjinoyatchilarga arzon narxlarda taqdim etishning bir namunasidir. Bu yuqori texnik murakkablik yoki yuqori narx tufayli ilgari erishib boʻlmagan xakkerlik hujumlarini amalga oshirish imkonini beradi. Bu esa kiberjinoyatni ommaviy hodisaga aylantiradi.
Koʻpgina tashkilotlar Internet mahsulotlarini faol tatbiq qilmoqdalar. Bu qurilmalar koʻpincha xavfsizlik talablarisiz ishlab chiqilganligi bois, kiberhujumlar uchun qoʻshimcha imkoniyatlar yaratadi. Bundan tashqari, internet xizmatlarining jadal rivojlanishi va murakkablashuvi uning shaffofligini pasaytiradi, bu esa noaniq belgilangan huquqiy qoidalar va shartlar bilan birgalikda tashkilotlarga qurilmalar tomonidan toʻplangan mijozlarning shaxsiy maʼlumotlaridan oʻz ixtiyoriga koʻra, ular bilmagan holda foydalanish imkonini beradi. Bundan tashqari, tashkilotlarning oʻzlari IoT qurilmalari tomonidan toʻplangan maʼlumotlarning qaysi biri tashqariga uzatilishini kuzatishi mushkul masaladir. Taʼminot zanjirlariga tahdid shundaki, tashkilotlar oʻzlarining yetkazib beruvchilari bilan turli xil qimmatli va nozik maʼlumotlarni almashishadi, natijada ular ustidan bevosita nazorat yoʻqoladi. Shunday qilib, ushbu maʼlumotlarning maxfiyligi, yaxlitligi yoki mavjudligini buzish xavfi sezilarli darajada oshadi. Bugungi kunda regulyatorlarning tobora koʻpayib borayotgan yangi talablari tashkilotlarning hayotiy axborot aktivlarini boshqarishni sezilarli darajada murakkablashtirmoqda. Bundan tashqari, ushbu maʼlumot nafaqat vakolatli organlar tomonidan tekshirish paytida, balki ushbu maʼlumotlar egasining birinchi talabiga binoan ham taqdim etilishi lozim. Bunday muvofiqlikka rioya qilish muhim byudjet mablagʻlari va resurslarini tashkilotning boshqa axborot xavfsizligi vazifalaridan chetlashtirishni talab qiladi.
|
| |
