Nazorat savollari
Ma’lumotlarni xafsiz ochirishdan maqsad qanday?
Disklardagi bo’sh joylarni xavfsiz o’chirish qanday maqsadda amalga oshiriladi?
Ma’lumotlarni eng yuqori darajada xavfsiz o’chiruvchi algoritmlarga ikkita misol keltiring va sababini tushuntiring.
Amaliy mashg’ulot №5
Mavzu: Sumsiz aloqa tarmoqlarida xavfsizlik choralarini ko’rish
Ishdan maqsad: Wi-Fi asosidagi simsiz tarmoqlarida vaxfsizlik choralarini ko’rishni o’rganish
Nazariy qism
Avvalo Wi-Fi tarmog’ida xavfsizlik choralarini tashkil etilishini o’rganish uchun Cisco Packet tracer dasturidan foydalaniladi va shu maqsadda dastur ishga tushiriladi.
5.1-rasm
Yuqoridagi 5.1-rasmda Cisco packet tracer dasturining ishchi oynasi va unda wi-fi routerni tanlash jarayoni ketmaketligi (1,2,3) keltirilgan.
Endi WRT300N Wi-Fi marshruitzatorining sozlash oynasiga kirish lozim. Buning uchun bu marshruitzatorga notebook UTP kabel bilan bog’lanadi.
5.2-rasm.
Kabel turini UTP ni tanlash:
5.3-rasm
5.4-rasm. Notebookni Wi-Fi routerga bog’lanishi
Shuni unitmaslik kerakki, notebook yordamida Wi-Fi routerni sozlash oynasiga kirish notebookga Wi-Fi router IP manziliga mos IP manzil berish lozim. Bu Wi-Fi routerni LAN tomon uchun IP manzili 192.168.0.1 bo’lganligi uchun Notebookga 192.168.0.10 beriladi (Notebookga beriladigan IP manzilning Wi-Fi router bilan IP manzilining tarmoq qismi, ya’ni 192.168.0.0 qismi bir xil bo’lsa bo’ldi).
5.5-rasm
So’ngra IP manzil va tarmoq maskasi (255.255.255.0) kiritiladi:
5.6-rasm
Shundan so’ng Notebookning ishchi oynasida (Desktop) Web brouser ishga tushiriladi. Uning manzil yozish oynasiga Wi-Fi routerning IP manzili kiritiladi va Enter turmasi bosiladi. Natijada Wi-Fi routerning sozlamalar oynasiga kirish uchun identifikatsiya va autentifikatsiya ma’lumotlari so’raladi (5.7-rasm).
5.7-rasm
Wi-Fi routerlarda ishlab chiqarilgan xolatdagi Username va Password uchun odatda yoki user va user, yoki admin va admin kiritilgan bo’ladi. Ushbu dasturda Username uchun “admin” ham Password uchun ham “admin” berilgan.
Wi-Fi qurilmasiga sozlash uchun ulanishda identifikatsiya va autentifikatsiyadan o’tilgandan keyin quyidagi oyna ochiladi va bu oynada xosil qilinayotgan Wi-Fi tarmog’ining nomi kiritiladi va sozlamalar saqlanadi.
So’ngra xosil qilinayotgan Wi-Fi tarmog’I uchun porol kiritiladi va saqlanadi:
5.8-rasm
5.7-rasmda ko’rsatilgan oynadagi User name va Password kiritish joyining har ikkisiga “admin” so’zini kiritiladi va OK tugmasi bosiladi. So’ngra Wi-Fi routernig sozlamala oynasi ochiladi. Ushbu oynada Wi-Fi routerning xosil qilayotgan tarmog’iga parol qo’yiladi (5.8-rasmdagi1,2,3 ketma -ketlikda).
So’ngra oyna quyida joylashgan tugmadan sozlamalar saqlanadi:
5.9-rasm
Shu tarzda Wi-Fi tarmog’I uchun parolli ximoya tizimi tashkil etiladi. Endi xosil qilingan ximoya parolini tekshirish uchun dastur ishchi oynasiga yana bitta Notebook qo’yiladi. Ammo u Wi-Fi adapterli bo’ladi.
5.10-rasm
Notebookning ishchi stolidan simsiz tarmoqqa ulanish sozlanadi:
5.11-rasm
Simsiz bog’lanishni sozlash oynasiga kirilganda:
5.12-rasm. Notebookda Wi-Fi tarmoqg’iga ulanishni sozlash ketmaketligi (1,2,3,4 ketma-ketlikda)
5.13-rasm. Wi-Fi tarmog’iga ulanish uchun parol kiritiladi (1) va bog’laniladi (2).
| 