|
Andijon iqtisodiyot va qurilish instituti
|
| bet | 2/9 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 103,3 Kb. | | #231850 |
Bog'liq Keynsning makroiqtisodiy muvozanat modeli33355Kurs ishining maqsadi: makroiqtisodiy muvozanat tushunchasini ochib berish va Keynsning daromadlar va xarajatlar modelining ahamiyatini ko'rsatishdir.
Maqsadga erishish uchun quyidagi vazifalar belgilandi:
1) Keynsning daromad va xarajatlar modelini tahlil qiling
2) Keyns nazariyasining makroiqtisodiy muvozanat uchun ma’nosi va ahamiyatini ko’rsating
3) O’zbekistonning 2021-2023 yillardagi iqtisodiy holatini tahlil qiling
Kurs ishi ob’ekti: Keynsning makroiqtisodiy muvozanat modeli bilan tanishtirish jarayoni
Kurs ishi predmeti: Keynsning makroiqtisodiy muvozanat modeli bilan tanishtirish ko’nikmalari
Kurs ishining amaliy ahamiyati. Kurs ishi jarayonida ilgari surilgan fikrlardan, yondashuvlardan hamda samaradorligini ta’minlovchi Kurs ishi natijalaridan pedagogik fanlar bo‘yicha ma’ruzalar tayyorlash, qo‘llanmalar yaratish, shuningdek metodik tavsiyanomalar yaratishda, ish tajribalarini ommalashtirishda samarali foydalanishga xizmat qiladi.
Kurs ishi ishining tarkibiy tuzilishi va hajmi: ish kirish, 2 bob, 4 bo‘lim, umumiy xulosalar va tavsiyalar, foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhatidan iborat
I.bob.Mahsulotning muvozanat darajasi va avtonom xarajatlar multiplikatorining tebranishlari
1.1. Resessiya va inflyatsiya bo'shliqlari
Makroiqtisodiy muvozanat muammosi deganda cheklangan ishlab chiqarish resurslaridan (kapital, er, mehnat) turli xil tovarlarni yaratish va ularni jamiyatning turli a'zolari o'rtasida taqsimlash uchun foydalanish yo'llari muvozanatli bo'lgan tanlovni (hammaga mos keladigan) izlash tushuniladi. Bu muvozanat umumiy mutanosiblikka erishilganligini bildiradi:
a) ishlab chiqarish va iste'mol qilish;
b) resurslar va ulardan foydalanish;
v) talab va taklif;
d) ishlab chiqarish omillari va ularning natijalari;
e) moddiy va moliyaviy oqimlar.
Shunday qilib, makroiqtisodiy muvozanat har qanday davlatning iqtisodiy nazariyasi va iqtisodiy siyosatida asosiy muammo hisoblanadi.
Ushbu xulosa ideal (nazariy jihatdan istalgan) muvozanat - bu shaxslarning iqtisodiy "energiyasi" dan milliy iqtisodiyotning barcha tarkibiy elementlari, tarmoqlari va sohalarida ularning manfaatlarini to'liq optimal darajada amalga oshirish bilan barqaror foydalanish ekanligiga asoslanadi.
Ko'rinib turibdiki, bu tarzda tushuniladigan muvozanat iqtisodiy ideal, muhim bo'lsa ham, real hayotning abstraktsiyalari tizimidir. Biroq, busiz fan yo'q, chunki u nafaqat mohiyat va hodisa o'rtasidagi nomuvofiqlik sabablarini, balki amaliyot va idealni ham o'rganadi.
Shunday qilib, V.Paretoning nufuzli fikriga ko'ra, iqtisodiy fan o'z rivojlanishi va optimal holat sari harakatlanishida uch bosqichdan o'tishi kerak:
1) iqtisodiy munosabatlarni empirik aniqlash va qayd etish;
2) ular ichidagi muhim aloqalarni aniqlash;
3) iqtisodiy hodisalar dunyosini tashkil etuvchi elementlarning muvozanat sharoitlarini erkin raqobat qonuni bo'yicha aniq miqdoriy aniqlash.
Ideal (optimal) uchinchi bosqichga erishish iqtisodiy ilmiy bilimlarning maqsadini ifodalaydi. Bundan tashqari, V. Pareto mantig'idan kelib chiqqan holda, haqiqiy makroiqtisodiy ideal:
a) nazariy jihatdan - iqtisodiy tizimning umumiy muvozanat modelini qurish;
b) amalda - barcha iste'molchilar (xaridorlar) va ishlab chiqaruvchilar (sotuvchilar) xatti-harakatlarini erkin raqobat qonuni talablariga muvofiqlashtirish.
Iqtisodiyot nazariyasida makroiqtisodiy ideal iqtisodiy tizimning umumiy muvozanat modellarini qurishdir.
Haqiqiy hayotda bunday model talablarining turli xil buzilishi sodir bo'ladi.
Ammo makroiqtisodiy muvozanatning nazariy modellarining ahamiyati real jarayonlarning ideallardan chetga chiqishining o'ziga xos omillarini aniqlash va iqtisodiyotning optimal holatini amalga oshirish yo'llarini topish imkonini beradi.
Iqtisodiyotda makroiqtisodiy muvozanatning ko'plab modellari mavjud bo'lib, ular iqtisodiy fikrning turli yo'nalishlarining ushbu muammo bo'yicha qarashlarini aks ettiradi:
- XVIII asrdagi Fransiya iqtisodiyoti misolida oddiy takror ishlab chiqarishning F.Kesney modeli;
- oddiy va kengaytirilgan kapitalistik ijtimoiy takror ishlab chiqarishning K.Marks sxemalari;
- erkin raqobat qonuni ostidagi umumiy iqtisodiy muvozanatning L.Valras modeli;
- V. Leontiev “kirish-chiqish” modeli;
- qisqa muddatli iqtisodiy muvozanatning J. Keyns modeli.
Makroiqtisodiy muvozanat ijtimoiy takror ishlab chiqarishning markaziy muammosidir.
Ideal va haqiqiy muvozanat o'rtasida farq bor
Ideal - shaxsning iqtisodiy xulq-atvorida milliy iqtisodiyotning barcha tarkibiy elementlari, tarmoqlari, sohalarida o'z manfaatlarini to'liq optimal darajada amalga oshirish bilan erishiladi.
Bunday muvozanatga erishish quyidagi ko'payish shartlariga rioya qilishni nazarda tutadi:
- barcha jismoniy shaxslar bozorda iste'mol tovarlarini topishlari kerak;
- barcha tadbirkorlar bozorda ishlab chiqarish omillarini topishlari kerak;
- O'tgan yilgi mahsulot to'liq sotilishi kerak.
|
| |
