|
Asosiy tushunchalar va aniqliklar. Oddiy harakatlar
|
| bet | 2/3 | | Sana | 16.02.2023 | | Hajmi | 0.57 Mb. | | #42458 |
Bog'liq qattiq jism kinematikasi ДОГОВОР - Fin AcademySferik harakat.
Bitta qo’zg’almas nuqtaga ega jism harakatiga sferik harakat deyiladi. Sferik harakat qilayotgan jism uchta ozodlik devorlariga ega va uning holatini Eyler burchaklari yordamida aniqlash mumkin:
Jism harakatidagi vaqtning har bir momentida Eyler burchaklari vaqt funksiyalaridir.
Bu bog’liqlik sferik harakatning kinematik tenglamasi deb ataladi.
2.2rasm. Qattiq jism harkatidagi Eyler burchaklari.
2.3 rasm. Sferik harakatning kinematik xarakteristikalari.
Sferik harakat qilayotgan jismning burchak tezligini vector ko’rinishda tasavvur qilish mumkin (2.3 rasm):
Bu vector komponentini jism bilan bog’langan O qo’zg’aluvchan koordinatalar sisremasiga o’tkazish uchun α matritsa xizmat qiladi:
Oxyz qo’zg’almas koordinatalar sistemasiga o’tkazishga esa matritsa β:
Burchak tezlanish burchak tezlik o’zgarishini xarakterlaydi va quyidagiga teng:
Umuman olganda va yo’nalishi bir xil emas.
M nuqtaning qo’zg’almas (Oxyz) va qo’zg’aluvchan (O ) sanoq sistemalarida radius-vektor yordamida aniqlash mumkin:
Koordinatalari o’zgartirish matritsasi bilan bog’langan:
Sferik harakat qilayotgan jism nuqtasi tezligi:
Bu yerda - oniy aylanish o’qiga nisbatan jismning burchak tezligi.
Oniy aylanish o’qi – ayni shu vaqt momentida tezligi 0ga teng bo’lgan nuqtalarning geometric o’rni. Uning holati quyidagi tenglamalar yordamida topiladi:
Qo’zg’almas koordinatalar sistemasida
Qo’zg’aluvchanda
Jism ixtiyoriy nuqtasining tezlanishi Rivals formulasi yordamida aniqlanishi mumkin:
Bu yerda -aylanish tezlanishi, -o’qqa intiluvchi tezlanish.
|
| |
