Assessing driving behavior influence on fuel efficiency using machine-learning and drive-cycle simulations

Download 2,02 Mb.
bet	2/11
Sana	18.05.2024
Hajmi	2,02 Mb.
	#243133

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Bog'liq
Mudir maqola.en.uz

1.Kirish

Global isish jamiyat oldida turgan eng katta muammolardan biridir. Butun dunyo mamlakatlari qazib olinadigan yoqilg'i va issiqxona gazlari emissiyasini (GHG) kamaytirishga intilmoqda.Xorovitz, 2016 yil). AQSH 2030-yilda 2005-yildagi darajadan 50-52 foizga pastroq issiq gazlarni kamaytirishni maqsad qilgan (Uy, 2020). Transport AQShda energiya iste'moli va chiqindilarining ko'p manbalari orasida eng katta ulushlardan biriga ega. 2018 yilda AQShda o'rtacha 250 million yengil yuk avtomobillari ro'yxatga olingan bo'lsa, shaxsiy transport vositalari eng katta ifloslanish manbalaridan biri hisoblanadi. Bu fakt energiya, chiqindilar, yoqilg'i sarfini kamaytirish va xavfsizlikni yaxshilashga qaratilgan energiya tejovchi mobillik tizimlarini rivojlantirish bo'yicha ishlarning dolzarbligini kuchaytiradi. Aksariyat texnologik yutuqlar yo'l harakati xavfsizligini va tirbandlikni yaxshilashga qaratilgan bo'lsa-da, energiya va transport samaradorligini oshirish, garchi ikkalasi bir-biriga bog'langan bo'lsa ham, unchalik ta'kidlanmagan. Tirbandlikni kamaytirish yoqilg'i sarfi va chiqindilarni kamaytirishga bevosita ta'sir qiladi (Chjan va boshq., 2011 yil). Shunday qilib, tirbandlikni yumshatish bo'yicha loyihalar, shuningdek, haydovchining xatti-harakati, transport vositalari va yo'llarning turlari va harakat sharoitlariga bog'liq bo'lgan ko'plab omillarga bog'liq bo'lgan emissiyani kamaytirishni ham hisobga olishi kerak. Magistral yo'lda haydash natijasida hosil bo'ladigan chiqindilar darajasiga tirbandlikning ta'siri (Bart va Boriboonsomsin, 2008; Bigazzi va Figliozzi, 2011; Papson va boshqalar, 2012; Qi va boshqalar, 2016; Chjan va boshq., 2011 yil
), aqlli maslahatlar ostida ish zonalari shartlari (Farzaneh va boshqalar, 2017; Li va boshqalar, 2016; Liu va boshqalar, 2015; Salem va boshqalar, 2014; Tomas, 2007; Chjou va boshqalar, 2015) o‘tmishda o‘rganilgan.

* Muallif.

Elektron pochta manzillari:zkhattak@cmu.edu,zk6cq@virginia.edu (Z.H.Xattak).

https://doi.org/10.1016/j.trd.2023.104025

2023-yil 4-fevralda olingan; Qayta ko'rib chiqilgan shaklda 2023 yil 30 iyunda olingan; 2023 yil 15 dekabrda qabul qilingan
Onlayn 2023 yil 26 dekabr 1361-9209/
© 2023 Mualliflar. Elsevier Ltd tomonidan nashr etilgan. Bu CC BY-NC-ND litsenziyasi ostida ochiq kirish maqolasi (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).

Oddiy sayohat tezlashtirish, kruiz, bo'sh turish va sekinlashuv manevrlarining kombinatsiyasini o'z ichiga oladi. Ushbu manevrlarning har birida o'tkaziladigan vaqt bir nechta omillarga bog'liq, shu jumladan haydash harakati, yo'l turi va tirbandlik darajasi. Haydash uslubi haydovchilarning qarorlari, manevrlari va harakatlaridan sezilishi mumkin (Elander va boshqalar, 1993). Avtomobil kinematikasi odatda haydash uslublarini tasniflash uchun ishlatiladi (Feng va boshqalar, 2018; Kalsoom va Halim, 2013; Mohammadnazar va boshqalar, 2021; Vang va Lukich, 2011 yil). Shunday qilib, agressiv, normal va xotirjam/passiv xatti-harakatlar kabi haydash uslublari energiya samaradorligini oshirish yoki kamaytirishga sezilarli hissa qo'shadi ( Knowles va boshqalar, 2012; Ranacher va boshqalar, 2016), yoqilg'i tejamkorligi (Alessandrini va boshqalar, 2012) va emissiya (Van Mierlo va boshqalar, 2004). Ish zonalari va egri chiziqlar kabi yo'llardagi xavfli joylar transport harakatining asosiy buzilishi bo'lib, haydash xulq-atvori va avtomobil ishlashida sezilarli o'zgarishlarga olib keladi. Yo'l to'siqlari yoki ish zonalari (Salem va boshqalar, 2014 yil) egri chiziqda harakatlanayotganda tirbandlikka olib keladigan transport oqimini buzishning keng tarqalgan manbalari bo'lib, ular haydash rejimlarining o'zgarishini o'z ichiga oladi va transport vositasining inertsiyasini engish uchun yuqoriroq transport vositasini talab qiladi va bunday buzuvchi sharoitlar ham tirbandlikka olib kelishi mumkin. Ushbu buzilgan transport oqimi sharoitida haydashga o'tish, energiya sarfi va chiqindilarni ko'payishiga olib keladigan haydash xatti-harakatlaridagi katta o'zgarishlar nuqtai nazaridan asosan o'zgaruvchan. Biroq, haydash uslublari va yonilg'i iste'moli yoki kundalik yo'lda haydash ma'lumotlari manbalaridan chiqadigan chiqindilarni kuzatish deyarli mumkin emas. Haydash uslublarini kuzatish va natijada yonilg'i va chiqindilarni baholashning aniqligini oshirish uchun ikkinchi soniyali haydash profillarini ajratish kerak. So'nggi yillarda ilg'or sensorli texnologiyalarning mavjudligi avtotransport traektoriyasining son- sanoqsiz terabaytlarini to'plash imkonini berdi. Shu munosabat bilan, tabiiy haydash ma'lumotlari haydash uslublarini aniqlash va haydash uslublarining o'zgarishi avtomobil yonilg'i tejamkorligi va yo'lning turli xil stsenariylarida chiqindilarga qanday ta'sir qilishini baholash uchun potentsial manba bo'lib xizmat qiladi. Ba'zi tadqiqotlar (LeBlanc va boshqalar, 2010; Sun va boshqalar, 2017; Tanvir va boshqalar, 2017) agregat manbalardan yoqilg'i sarfini baholash uchun kichik miqyosdagi tabiiy haydash tadqiqotlarini ishlab chiqdi, shu bilan birga haydash harakatining yoqilg'i samaradorligiga ta'sirini baholash uchun katta hajmdagi ikkinchi soniyali tabiiy haydashdan foydalanish mavjud emas. Ushbu tadqiqot avtonomiyadan foydalanadi®,Bu yonilg'i samaradorligi va emissiyasini baholash uchun haydash davrlarini taqlid qilish uchun istiqbolli quvvat uzatish tizimiga asoslangan modeldir. Tadqiqot ushbu stsenariy turlarining dolzarbligi sababli ish zonalari va egri chiziqlarga qaratiladi.

Download 2,02 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Download 2,02 Mb.