Audio-video signallarga raqamli ishlov berish “




Download 6,55 Mb.
bet2/10
Sana21.05.2024
Hajmi6,55 Mb.
#248985
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Modulatsiya
Modulyatsiya usulining tasnifi
Modulyatsiya - ma'lumotlarni uzatish uchun optimallashtirilgan elektr signallariga aylantirish jarayoni. Modulyatsiya usullari taxminan to'rt turga bo'linadi: Analog modulyatsiya, Raqamli modulyatsiya, Puls modulyatsiyasi va Spektrning tarqalishi usuli. Analog modulyatsiya odatda AM, FM radio va qisqa to'lqinli eshittirish uchun ishlatiladi. Raqamli modulyatsiya ikkilik signallarni (0 va 1) uzatishni o'z ichiga oladi. Raqamli modulyatsiya ikkilik signallarni (0 va 1) uzatishni o'z ichiga oladi. Bu usul bitta tashuvchili modulyatsiyaga bo'linadi, uning yordamida tashuvchi butun tarmoqli kengligini (ya'ni amplituda, chastota va faza) egallaydi va bir nechta tashuvchilarda turli ma'lumotlarni modulyatsiya qiluvchi va uzatuvchi ko'p tashuvchili sxema. Bunga qo'shimcha ravishda, signal energiyasini keng tarmoqli bo'ylab tarqatadigan impuls kengligi va spektrning tarqalishi usulini o'zgartirish uchun ishlatiladigan impuls modulyatsiyasi texnikasi mavjud.


Modulyatsiya usulining ta'riflari
Simsiz aloqada ma'lumot ma'lum chastotalar radio to'lqinlarida ovoz va ma'lumotlarni kodlash orqali uzatiladi. Ushbu bo'lim tipik modulyatsiya usullarini tavsiflaydi. ASK (Amplituda Shift kaliti) Analog signallarning mavjudligi/yo'qligini o'zgartirish orqali uzatish ma'lumotlarini yuboradigan raqamli modulyatsiya usuli.
FSK (Frequency Shift Keying) Ushbu uslub 0 va 1 ni ifodalash uchun past va yuqori chastotalar o'rtasida almashinish orqali raqamli signallarni modulyatsiya qilish uchun analog signallarning amplitudasidagi farqdan foydalanadi.
[ASK;FSK]

O-QPSK (Ofset-to'rtlamchi fazani almashtirish)
Yo'naltiruvchi signalni fazali modulyatsiya qilish orqali ma'lumotlarni uzatishni amalga oshiradigan raqamli modulyatsiya sxemasi. In-faza komponentining (I) va kvadratura komponentining (Q) vaqti 4 bosqichda fazali modulyatsiyani amalga oshiradigan QPSK dan 1/2 ga siljiydi.
*Fazal signal diagrammasi ma'lumotlar signalining ikki o'lchovli tekislikdagi tasviridir.
[O-QPSK signal maydoni diagrammasi*]



OFDM (Ortogonal chastotali bo'linish ko'paytmasi)
Ko'p tashuvchili raqamli modulyatsiya usuli, bir-biriga yaqin joylashgan bir nechta ma'lumot oqimlari orqali katta hajmdagi ma'lumotlarni uzatadi. DSSS (to'g'ridan-to'g'ri ketma-ketlikning tarqalishi spektri) To'g'ridan-to'g'ri tarqalish texnikasidan foydalanadigan tarqalish spektri usuli. Ma'lumot signallari past quvvatda keng chastota diapazoni bo'ylab tarqaladi.
Oddiy qilib aytganda, modulyatsiya - bu xabarlarni (raqamli belgilar yoki analog signallarni) kanal orqali jo'natish uchun tayyor va mos qilish jarayoni. Modulyatsiya jarayoni hayotiy ahamiyatga ega bo'lgan ko'plab sabablar mavjud. Masalan:
1- Kanalning mavjud chastota diapazoni yoki antenna nurlanish diapazoniga mos kelish uchun (analog) xabar chastotasini o'zgartirish. Masalan, inson ovozining chastota diapazoni 85 dan 255 Gts gacha bo'lgan diapazonda yotadi. Bunday diapazonda nurlanishga qodir bo'lgan antennani topish mutlaqo mumkin emas. Shunday qilib, signalni kosinus to'lqin shakliga (kerakli chastotaga) ko'paytirish orqali signalni tegishli chastota diapazoniga qo'yish va keyin uzatishni davom ettirish mumkin.
2- Raqamli aloqada raqamli belgilardan analog signal yasash juda zarur.
Misol uchun, bitta (yoki nol) bitni hech qanday konvertatsiya qilmasdan yuborish mumkin emas, chunki u faqat raqamli tushunchadir (va tabiatda raqamli signal yo'q!). Shunday qilib, masalan, signalni yuborish orqali bir oz "bir" uzatish mumkincos( 2 pfct ), va yuborish orqali biroz"nol"− cos( 2 pfct ) 3- Modulyatsiya bir vaqtning o'zida bir nechta foydalanuvchilarga umumiy kanal orqali uzatish imkonini beradi. (Albatta, bir nechta kirishni modulyatsiyadan farqli tushuncha sifatida ko'rib chiqish kerak, ammo umumiy rasmda bu modulyatsiyadan oqilona foydalanish natijasidir)
IKM) rakamli televidenie tizimlarida, dekretlii chastotasi. Naykvist Kotelьnikov teoremasi asosida olinadigan minimal kiymatdan nisbatan balandrokq qilib tanlanadi. Bunday holatda diskretlangan signal spektridagi salbiy xalakit beruvchi spektrlariya bartaraf kilish va shu orqali past chastotali filltrami brdamida analog" signalning birlamchi sifat xolatini kafolatli kayta tiklash ta'minlanadi. Shunga ko‘ra:
Raqamli tarmoqlarda ma’lumotlarni almashlash jarayoni umumiy ko‘rinishda quyidagi tarzda bo‘lib o‘tadi. Ovoz ma’lumotlari (nutq) raqamli formatga o‘zgartiriladi, yuqori chastotali signal bilan modulyatsiyalanadi va an’anaviy fizik qonunlarga binoan efirga uzatiladi. Qabul qilish tomonida raqamlisignalni dastlabki analog ko‘rinishga teskari qayta tiklash jarayoni bo‘lib o‘tadi Agar dastlabi ma’lumotlar raqamli bo‘lsa (ma’lumotlar terminali, kompyuter, raqamli aloqa tarmog‘i, Internet va h.k), u holda analog-raqamli o‘zgartirish bosqichi bo‘lmaydi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri kodlash/dekodlashdan tashqari, signal ma’lumotlarni yo‘qotilishini oldini oladigan qator o‘zgartirishlarga uchraydi.
Ovozni raqamlashtirish va kodlash jarayoni maxsus qurilma – vokoder orqali amalga oshiriladi. Aynan unga kodlash algoritmi bog‘liq bo‘ladi. Turli raqamli aloqa tizimlari turli algoritmlarni ishlatadi va mos ravishda turli vokoderlarda quriladi.




  1. Rasm. Raqamli aloqa tizimlarda analog signallarni o’zgartirish




Download 6,55 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Download 6,55 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Audio-video signallarga raqamli ishlov berish “

Download 6,55 Mb.