• Elektromagnitlirelelar
    		•

    Relekontaktlariningekspluatatsionkattaliklari




    Download 258,63 Kb.
    bet3/5
    Sana15.05.2024
    Hajmi258,63 Kb.
    #236239
    1   2   3   4   5
    Bog'liq
    relelar

    Relekontaktlariningekspluatatsionkattaliklari


    Relelarningpuxtaligi va kontaktlarining kommutatsion xususiyatlari asosan kontaktlargabog‘lik.Relelarningkontaktlariquyidagiekspluatatsionko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi.
    Ruxsat etilgan chegaraviy tok – I r.e.Bu ko‘rsatkich kontaktlar qizib o‘zining fiziko-mexanikaviy xususiyatlarini yo‘qotmaydigan xarorat bilan aniqla-

    nadi. Ruxsat etilgan chegaraviy tokni oshirish uchun kontaktlarning qarshiligini kamaytirib, ularning sovitish yuzasini oshirish kerak.
    Ruxsat etilgan chegaraviy kuchlanish-U r.e. Kontaktlar o‘rtasidagi izolyatsi- yani va kontaktlararo masofada teshib o‘tish kuchlanishi bilan aniqlanadi.
    Ruxsat etilgan chegaraviy quvvat – R r.e.Bu ko‘rsatkich kontaktlar ajralish jarayonida turg‘un - yoyni (dugani) hosil qilmaydigan zanjirning quvvati bilan aniqlanadi.
    Kontaktlarning ish rejiminiyengillashtirish maqsadida kontaktlarga (3.2 - rasm, a, v)yoki cho‘lg‘amga (3.2 - rasm, v,g, d) shunt sifatida qo‘shimcha ele- mentlar ulash maqsadgamuvofiqdir.
    Cho‘lg‘amning induktivligi hisobiga yig‘ilgan magnit energiyasi kon- taktlararo masofada sarflanmasdan, rezistor va kondensator yoki cho‘lg‘amning o‘zida sarflanadi. Rezistor qarshiligi cho‘lg‘amning aktiv qarshiligidan 5-10 baro- bar katta bo‘lishi kerak. Kondensatorning sig‘imi esa S= 0,5- 2,0 mkf.

    3.2.-rasm.Relekontaktlariishiniyengillashtiruvchisxemalar.


      1. Elektromagnitlirelelar


    Yuqorida aytilgan relelarningorasida qiishloq xo‘jaligi avtomatikasida eng keng qo‘llaniladigani elektromagnit relelaridir. Eng oddiy elektromagnit relesining sxemasi 3.3 -rasmda ko‘rsatilgan.

    3.3-rasm.Elektromagnitlireleningsxemasi
    Cho‘lg‘amdagi 3 kuchlanish ta‘sirida hosil bo‘lgan magnit maydon xarakatlanuvchi yakorni 1 qo‘zg‘almas o‘zakka 2 tortadi. Yakorning xarakati na- tijasida kontaktlar 5 ulanadi. Kuchlanish ajratilsa prujina 4 ta‘sirida kontaktlar eski holatiga qaytadi. Qoldiq magnitoqimi ta‘siridayakor tez ajratish maqsadida uzoqqa nomagnitik materialdan bajarilgan shtift qotiriladi. Cho‘lg‘amdagitokning ko‘rinishi bo‘yicha elektromagnit relelar o‘zgarmas hamda o‘zgaruvchan tok sano- at va yuqori chastotali relelarga ajratiladi. Relelarning to‘g‘riva puxtaishi ularn- ing tortish va mexanik tavsifnomalario‘zaro moslanganlikka bog‘liq. Тortma tavsifnoma - bu cho‘lg‘amning elektromagnit kuchlanganligi va yakor bilan o‘zak o‘rtasidagi havo oralig‘i oralaridagi bog‘liqlik. Mexanik tavsifnoma esa prujinan- ing kuchlanganligi bilan yakorning so‘rilishoralaridagi ochiqlilik relening ishga tushish sharti – uning tortish tavsifnomasi (9.4, b-rasm) mexanik tavsifnomasi us- tida bo‘lishi kerak. Qo‘yib yuborish sharti esa aksincha. tortish tavsifnomalari minimumdan maksimumgacha o‘zgarilayotganda har hil amper - o‘ramlarsoni uchun gepper bolalar oilasidir. Relening qo‘yib yuborishi e.k.yu. nuqtasida amalga oshadi. Тok oshishi bilan yakor 4 nuqtasida siljiydi lekin uzoqqa faqat 3 nuqtasida
    e.i.t.nuqtasidayopishadi.
    da siljish kuchlanishini rostlash yo‘li bilan signalning avtomatik korreksiyasi amalga oshiri- ladi. Shu davrning o‘zidaSA2 kalit yordamida o‘zgartgichningkirishi massa bi- lan tutashadi va hato haqidagi axborotS2 kondensatoryordamida xotiraga kiri- tiladi.

    5.5.-rasm.IkkiqiyalikintegrallashARUsi. a-prinsipial sxemasi, b-vaqt diagrammasi.
    ТKG-tayanchkuchlanishgeneratoriNAKS-nulningavtomatikkorreksiyasxe- masi. ТIG-takt impulslar generatori. BK- boshqarish qurilmasi. IХ- impulslar hisoblagichi.

    Ikkinchi davr mobaynida kirish signali integrallanadi va takt impulslarni bir nechasi hisoblanadi. Bu davrningohirida DA1 integratorning chiqishida kirish signalning qiymatiga proporsional signal hosil bo‘ladi.


    Uchinchi davrda DA1 integratorning kirishigakirish signalning o‘rniga teskari qutbli tayanch kuchlanishi uzatiladi. Buning natijasida integratorn- ing chiqish kuchlanishi kamayadi. Shu vaqtning o‘zida takt impulslarining soni hisoblanadi. Kuchlanishning kamayishi DA2 komparator belgilagan kuchlanishi- gacha davom etadi.
    Agar Т 2 birinchi intervalning davomiyligiТ3 ikkinchi intervalning davomiyligi chiqish signalning raqam qiymati quyidagicha aniqlanadi:

    Ukir =T3/T2.Ut.(5.7)


    UshbuARUlarninganiqligifaqattayanchkuchlanishningstabilligigabog‘liq.





    4
    R


    (6.45)
    (6.44)

    чик
    R1
    4
    R2
    4
    R3

    Bundan tashqari, OK lar logarifmlash, potensirlash va boshqa operatsiyalarni xam bajara oladi. Ular radioelektronika sxemalarida ham keng qo‘llaniladi. OK ning teskari bog‘lanish zanjiriga ikkilangan Т-simonRC-ko‘prikli zanjiro‘rnatilsa, sxema yuqori chastota ajratish xususiyatiga ega bo‘ladi. 15.60-rasmda chastotakuchaytirgichningsxemasivaamplitudachastotasixarakteristikasi

    ko‘rsatilgan.Sozlashchastotasidebataluvchi
    f0 chastotadakuchlanishni

    uzatishkoeffitsiyenti
    UчикUкир
    kamayibketadi.Bundateskaribog‘lanishta‘siri

    kamayib, kuchaytirgichning kuchaytirish koeffitsiyenti (Kitb) shu kaskadning tes- kari bog‘lanishda bo‘lmagandagi koeffitsiyenti (Kimax) ga tenglashadi.



      1. –rasmchastotakuchaytirgichningsxemasivaamplitudachastotasixarak-

    teristikasi
    So‘zlash chastotasi (f0) dan farq qiluvchi chastotalarda teskari bog‘lanish koeffitsiyenti birga yaqinlashib, chiqishdagi signal butunlay kirishga beriladi. Kuchaytirgichning kuchaytirish koeffitsiyenti juda kichik bo‘ladi. Ayrim chastotalar va chastotalar doirasida kuchaytiruvchi kuchaytirgichlar chastota ajratuvchi kuchaytirgichlar deyiladi. Bunday kuchaytirgichlarning yuqori va quyi chastotalar nisbati Iyu/Ik birga yaqin, ya‘ni 1,001 dan 1,1 gacha bo‘ladi. Chastota ajratuvchi kuchaytirgichlar radiotexnika, televideniye, kup kannalli aloqa sistema- larida keng qo‘llaniladi.
    Manbadan tarqaladigan elektr sig‘imlar (tovush, videoimpulslar) chastotasiga sozlangan chastota ajratuvchi kuchaytirgich faqat shu chastotadagi signalnigina kuchaytirib beradi. Yuqorida ko‘rib chiqilgan sxemamiz tovush va sanoat chasto- talarida ishlaydi va chastota ajratish uchun uning RC zanjiri parametrlari. R1=R2=R3, R3=R/2, C1=C2=C3 va C3=2C shartlarni qanoatlantirishi kerak. Yuqori chastotali ajratuvchi kuchaytirgichlarda oddiy kuchaytirgichning kollektor zanjiri- gaLC kontur ulanadi, LCrezonans rejimida ishlaydi.

    I0 (4.53)

    Chastotada kuchaytirgichning kuchaytirish koeffitsiyenti maksimal qiymatga ega bo‘ladi.



      1. Download 258,63 Kb.
    1   2   3   4   5




    Download 258,63 Kb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Relekontaktlariningekspluatatsionkattaliklari

    Download 258,63 Kb.