|
Detallarning haqiqiy sarfi buyicha
|
| bet | 119/162 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 9,4 Mb. | | #228444 |
Bog'liq avtotransport vositalari servisi asoslari (1)Detallarning haqiqiy sarfi buyicha usulda, ma’lum davr ichida (ko’zatuv vaqtida) nazorat ostiga olingan avtomobillar ekspluatatsiyasi jarayonida, ASK va ta’mirlash korxonalarida, xar bir detal buyicha xakikiy sarflangan ehtiyot qismlar soni asosida me’yor aniklanadi (NAMI usuli):
H ( M E
M K ) 100
L um
LY
bu yerda: Na -ehtiyot qism sarfi me’yori (kurilayotgan detal buyicha), dona/100 avtomobil uchun bir yilga; ME - ekspluatatsiya jarayonidagi detallarning xakikiy sarfi, dona; MK - ta’mirlash korxonalarida avtomobillarni ta’mirlash jarayonidagi detallarning xakikiy sarfi, dona; Ly
avtomobillarning me’yoriy, yillik yuli, ming km; Ly^ - nazorat ostiga olingan avtomobillar ko’zatuv vaqtida bosib utgan masofalar yigindisi, ming km.
Misol: detallarning xakikiy sarfi usuli bilan ehtiyot qism sarfi me’yorini aniklang. Kerakli
ma’lumotlar 9.1-jadvalda keltirilgan. Ehtiyot qismlar sarfi me’yori:
(55+ 0)x100x15
N = _______________________= 41 dona/100avt.bir yil 2000
Detallarning resursi buyicha ehtiyot qismlar sarf me’yorlari detallarning ishonchliligi (resursi), ekspluatatsiya jadalligi va avtomobillarning xisobdan chiqarilgungacha xizmat muddati buyicha ma’lumotlar tuplanib, kuyidagicha aniklanadi:
H = 100xn(La-Li)/(L2 xt a ),
bu yerda: N -ehtiyot qism sarf me’yori (kurilayotgan detal buyicha), dona/100 avtomobil uchun bir yilga; n - avtomobildagi bir xil nomli detallar soni; La - avtomobilning amortizatsiya masofasi, ming km; Li - detalning birinchi almashtirguncha bulgan resursi (ishlagan muddati), ming km; L2 - detalning almashtirishlar orasidagi resursi, ming km; 1 ;a - avtomobilning xizmat muddati, yillar.
1-jadval. Ehtiyot qismlar sarfi me’yorini detallarning xakikiy sarf usuli bilan aniklash
Ko’rsatkichlar
|
Belgilanishi
|
Birligi
|
Qiymati
|
Ekspluatatsiya jarayonida detallarning xakikiy sarfi
|
Me
|
dona
|
55
|
Ta’mirlash korxonalarida, avtomobillarni ta’mirlash jarayonida detallarning xakikiy sarfi
|
Mk
|
dona
|
0
|
Avtomobillarning me’yoriy yillik yuli
|
|
ming km
|
15
|
Nazorat ostiga olingan avtomobillar ko’zatuv vaqtida bosib utgan masofalar yigindisi
|
Lymym
|
ming km
|
2000
|
Detallarning birinchi va keyingi almashtirishlari orasidagi resurslari kamaygan sari, ehtiyot qismlar sarfi oshib boradi. Avtomobildagi bir xil nomli detallarning soni oshgan sari, me’yori xam oshib boradi. 9.11 formula esa La>Li shart bajarilgan vaqtdagina urinli.
Misol: kurilayotgan detalning resursi buyicha ehtiyot qism sarf me’yorini aniklang. Kerakli ma’lumotlar 9.2-jadvalda keltirilgan.
Ehtiyot qismlar sarf me’yori:
H = 100 x 2(700 -150) /(120 x 20) = 46 dona/100avt.bir yil Agar La < TS bulsa, extimollik usuli qo’llaniladi.
Extimollik usuli
2-jadval. Ehtiyot qismlar sarf me’yorini detallarning resursi buyicha aniklash
Ko’rsatkichlar
|
Belgilanishi
|
Birligi
|
Qiymati
|
Avtomobildagi bir xil nomli detallar soni
|
n
|
dona
|
2
|
Avtomobilning amortizatsiya masofasi
|
La
|
ming km
|
700
|
Detalni birinchi almashtirguncha bulgan
resurs
|
L1
|
ming km
|
150
|
Detalning keyingi almashtirishlar orasidagi
resursi
|
L2
|
ming km
|
120
|
Avtomobilning xizmat muddati
|
1a
|
yil
|
20
|
ASK uchun ehtiyot qismlarga bulgan ehtiyojni aniklashda extimollik usuli xam qo’llaniladi. Bu usul buyicha avtomobillar parkining “yottti” (yillar yoki utilgan masofa buyicha avtomobil guruxi) va shu “yosh” guruxiga tuG’ri keluvchi buyumning bo’zilishlar okimi parametri hamda ehtiyot qism ehtiyoji aniklanishi kerak bulgan davr xisobga olinadi:
Q„ =g’,A, x O , (L) x.M ,
i=1
bu yerda: Ai - i-nchi “yosh” guruxidagi avtomobillar soni, dona; ®i(L) - i- nchi “yosh” guruxiga mos keluvchi buyumning bo’zilishlar (almashtirishlar) okimi parametri, bo’zilish/buyum 1000 km; AL - oralik masofa, ming km; k - “yosh” guruxlari soni.
Parkdagi i-nchi “yosh” guruxi avtomobillari sonini topish uchun, eng avvalo, ularning foydalanishdan boshlab, to bashorat oxirigacha bosib utadigan masofa (Ьbash)si va uning urta kvadratik OG’ishi (a dd0) aniklanadi:
Lbash=Lbash.b+ALbash,
^dd0 "J^’dd0 .d ^ A^dd0 ,
bu yerda: Lo^.6, &dd0 d - mos ravishda avtomobilning foydalanishdan boshlab to bashorat boshlangungacha bosib utgan urtacha masofasi va uning urta kvadratik OG’ishi, ming km; ALo^, Aadd0 - mos ravishda avtomobilning bashorat davrida bosib utiladigan masofasi va uning urta kvadratik OG’ishi, ming km.
9.4 ifoda bir biriga boG’lik bulmagan tasodifiy kattaliklar kiymatlarining yotindisidan iborat va u
(Lbash) tasodifiy kattalik normal konuni bilan taksimlansa. U xolda (Lbash) tasodifiy kattalik avtomobil parkining kaysi «yosh» guruxiga tushish extimolligi kuyidagicha aniklanadi:
bu yerda: Ai va Bi - mos ravishda avtomobillarni i-nchi “yosh” gurux masofa oralotining boshlanishi va oxiri, ming km; 0 * [Z] -Laplas funktsiyasi, r (Ai ■< L ■< Bi) - avtomobillarni i-nchi “yosh” guruxiga tushish extimolligi.
Agarda ^bash) tasodifiy kattalik boshqa konunlar buyicha taksimlansa, avtomobillarni i-nchi
“yosh” guruxiga tushish extimolligini - konunning taksimlash zichligini kurilayotgan oralik buicha integralab topiladi.
Avtomobillar ( Ai ) i-nchi “yosh” guruxidagi soni kuyidagicha aniklanadi:
A, = Ar * Pi (Ai - -
bu yerda: AP - avtoservis korxonasida yil davomida xizmat ko’rsatiladigan avtomobillar buyicha kurilayotgan avtomobil turining soni.
Sinov natijalari buyicha buyumning bo’zilishlar okimi parametri xar bir oralik uchun kuyidagicha aniklanadi:
P
|
| |
