• Xavfsizlik siyosati
  • § Axborot xavfsizligini ta’minlashning asosiy yo‘llari




    Download 1,8 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet10/82
    Sana19.12.2023
    Hajmi1,8 Mb.
    #123593
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   82
    Bog'liq
    Axborot kommunikatsion texnologiyalar
    Mental Arifmetika (1), 13- mavzu Daraxtsimon ma’lumotlar tuzilmalari. (7), 6-Mavzu. Identifikatsiya va autentifikatsiya tushunchasi va vazi, DA 10-maruza, 1711458652
     
    2.1§ Axborot xavfsizligini ta’minlashning asosiy yo‘llari 
    Axborot xavfsizligi tizimi davlatning axborot sohasidagi siyosatini 
    mamlakatda milliy xavfsizlikni ta’minlash davlat siyosati bilan chambarchas 
    bog‘laydi. Bunda axborot xavfsizligi tizimi davlat siyosatining asosiy tashkil 
    etuvchilarini yaxlit bir butunlikka biriktiradi. Bu esa axborot xavfsizligining roli va 
    uning mamlakat milliy xavfsizligi tizimidagi mavqeini belgilaydi.
    Axborot sohasidagi O‘zbekistonning milliy manfaatlarini, ularga erishishning 
    strategik yo‘nalishlarini va ularni amalga oshirish tizimlarini o‘zida aks ettiruvchi 
    maqsadlar yaxlitligi davlat axborot siyosatini anglatadi. Shu bilan birga davlat 
    axborot siyosati mamlakatning tashqi va ichki siyosatining asosiy tashkil etuvchisi 
    hisoblanadi hamda jamiyatning barcha jabhalarini qamrab oladi. 
    Xavfsiz tizimda tegishli apparat va dasturiy vositalardan foydalanib
    axborotni o‘qish, yozish, hosil qilish va o‘chirish huquqiga ega shaxslar yoki ular 
    nomidan amalga oshiradigan jarayonlar orqali axborotdan foydalana olish 
    boshqariladi. 
    Ma’lumki, mutlaqo (absolyut) xavfsiz tizimlar mavjud emas, lekin «ishonish 
    mumkin bo‘lgan tizim» ma’nosidagi ishonchli tizimlardan foydalaniladi.
    Yetarlicha apparat va dasturiy vositalardan foydalanib, bir vaqtning o‘zida 
    turli maxfiylik darajasidagi ma’lumotlarni foydalanuvchilar guruhi tomonidan 
    foydalanish huquqlarini buzmagan holda qayta ishlash imkonini beruvchi tizim 
    ishonchli hisoblanadi. 
    Ishonchlilikni baholovchi asosiy mezonlar - bu xavfsizlik siyosati va 
    kafolatlanganlikdir. 
    Xavfsizlik siyosati - xavfsizlik obyektlari va subyektlarining berilgan 
    ko‘pligining xavfsizligini ta’minlash protseduralari va mexanizmlarini belgilovchi 
    qoidalar to‘plami. Tizim xavfsizligini ta’minlashning aniq mexanizmlarini tanlash 
    qabul qilingan xavfsizlik siyosatiga muvofiq amalga oshiriladi. 


    22 
    Axborotni muhofaza qilish keng ma’noda axborot xavfsizligiga tahdidni 
    oldini olish va ularning asoratlarini yo‘q qilishga qaratilgan tashkiliy, huquqiy va 
    texnik choralar kompleksini bildiradi. Axborotni muhofaza qilish axborotga 
    bo‘lgan salbiy ta’sir manbalarini hamda sabab va sharoitlarni aniqlash va bartaraf 
    etish ma’nosini anglatadi. Bu manbalar axborot xavfsizligiga tahdidlarni tashkil 
    etadi. 
    Axborotni muhofaza qilish quyidagilarga yo‘naltirilgan: 
    ­ axborot xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha tahdidlarning oldini olish; 
    ­ tizimli tahlil va nazorat orqali real va ehtimoli katta bo‘lgan tahdidlarni 
    aniqlash va ularni o‘z vaqtida oldini olish choralari; 
    ­ aniq tahdidlar va jinoiy harakatlarni aniqlash maqsadida tahdidlarni topish; 
    ­ jinoiy harakatlarni bartaraf etish, shuningdek aniq jinoiy harakatlarni 
    hamda tahdidlarni yo‘q qilish bo‘yicha choralar ko‘rish; 
    ­ tahdid va jinoiy harakatlarning oqibatlarini yo‘q qilish va mavqeini 
    saqlash. 
    Ushbu barcha usullarning maqsadi axborot resurslarini noqonuniy 
    tahdidlardan himoya qilish va quyidagilarni ta’minlashdan iborat: 
    ­ konfidentsial axborotlarning tarqalib ketishini oldini olish; 
    ­ konfidentsial axborot manbalariga noqonuniy kirishni taqiqlash; 
    ­ axborotning butunligi, to‘liqligi va undan foydalana olishni saqlash; 
    ­ axborot konfidentsialligiga rioya qilish
    ­ mualliflik huquqlarini ta’minlash. 
    Yuqoridagilarni e’tiborga olib, axborotni muhofaza qilish deganda davlat, 
    jamiyat va shaxslarning axborot xavfsizligini ta’minlashga yo‘naltirilgan usul, 
    vosita va choralar majmuini tushunish mumkin. 

    Download 1,8 Mb.
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   82




    Download 1,8 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    § Axborot xavfsizligini ta’minlashning asosiy yo‘llari

    Download 1,8 Mb.
    Pdf ko'rish