|
D astu rlar va qim m atli bank axborotlardan rwcsatsiz nusxa
Pdf ko'rish
|
| bet | 318/389 | | Sana | 13.06.2024 | | Hajmi | 14,92 Mb. | | #263543 |
Bog'liq Axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizmlar. Dadabayeva R.A, Shoaxmedova N.X, Ibragimova L.TD astu rlar va qim m atli bank axborotlardan rwcsatsiz nusxa
ко ‘chirish
va
tarqatilishdan
himoyalash
ShK dasturlari va
m a’lumotlarining qimmatli bazalar k o ‘rinishida gavdalangan aqliy
mulkini saqlash muammosiga m o‘ljallangan mulkiy huquqlarni
himoyalashning
mustaqil
turidan
iborat
b o ‘ladi.
D asturiy
ta ’m inotning
yaxlitligini
nazorat
qilish
quyidagi
usullarda
o ‘tkaziladi:
• dasturiy ta ’minotning yaxlitligini tashqi vositalar (yaxlitlikni
nazorat qilish dasturlari) yordamida nazorat qilish;
• dasturiy ta ’minotning yaxlitligini ichki vositalar (dastuming
o ‘ziga kurilgan) yordamida nazorat qilish.
D asturlam ing yaxlitligini tashqi vositalar bilan nazorat qilish
tizimni ishga tushirishda bajariladi va dasturlar ayrim bloklarining
nazoratli miqdorlarini ulam ing etalonli miqdorlari bilan taqqos-
lashdan iborat b o ‘ladi.
D asturlam ing yaxlitligini ichki vositalar bilan nazorat qilish
dastumi ishlashga har bir tushirishda bajariladi va dasturlar ayrim
bloklarining
miqdorlarini
ulam ing
etalonli
miqdorlari
bilan
taqqoslashdan iborat b o ‘ladi. Bunday nazoratda ichki foydalanish
uchun dasturlardan foydalaniladi.
Am aliy va maxsus dasturlami tartib buzuvchi tomonidan maxfiy
axborotlami olish maqsadida ruxsatsiz o ‘zgartirilishi axborotga
ruxsatsiz kirishning ehtimol b o ‘lgan kanallaridan biri b o ‘ladi. Bu
o ‘zgarishlar kirishni cheklovchi qoidalami o ‘zgartirish yoki ulami
chetlab o ‘tish (amaliy dasturlarda himoyalash tizimi qo‘llanilganda)
yoki bevosita amaliy dasturlardan maxfiy axborotlami oiishning
sezilmaydigan kanalini tashkil qilish usuli yuqoridagi holga qarama-
qarshilik qiluvchi usullardan biridir. Ammo bu usul yetarli emas,
chunki u yaxlitlikni nazorat qilish dasturi tartib buzuvchi tomonidan
o'zgartirish kiritish deb faraz qiladi.
Tijorat axborotlarini himoyalashda qoidaga k o ‘ra, m a’lu-
motlaming ruxsatsiz kirishidan himoyalashning har qanday vositalari
465
|
| |
