• 18.7. Bank avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida axborotlami himoyalash uslubiyotlari
  • Ruxsatsiz kirish
  • mijoz-bank, plastik kartalar




    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet316/389
    Sana13.06.2024
    Hajmi14,92 Mb.
    #263543
    1   ...   312   313   314   315   316   317   318   319   ...   389
    Bog'liq
    Axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizmlar. Dadabayeva R.A, Shoaxmedova N.X, Ibragimova L.T

    mijoz-bank, plastik kartalar
    bilan ishlash operatsiyalari.
    «M ijoz-Ьапк» dasturiy-texnologik majmuasi «bank» va «mijoz» 
    modullaridan 
    tashkil 
    topgan, 
    ular 
    bankdagi 
    va 
    mijozning 
    tashkilotlaridagi kommunikatsion ShKga o ‘matiladilar. M ijozga 
    idoradan chiqmasdan turib andozaviy bank operatsiyalarini o ‘tkazish 
    imkoniyatlari beriladi. Plastik kartalardan foydalanish mijozlarga 
    xizmat k o ‘rsatishning samarali shakli b o ‘ladi.
    0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy Banki tomonidan o ‘zining 
    hisob-kitoblar tizimini pul m ablag‘larini o ‘tkazishning elektron 
    tizimlari asosida axborotlami hisobga olish va ishlab chiqishning 
    yangi algoritm-larini qo‘llash bilan shakllantirish b o ‘yicha tadbirlar 
    qo‘llanilmoqda.
    18.7. Bank avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida
    axborotlami himoyalash uslubiyotlari
    Banklam ing 
    amaliy 
    faoliyatida 
    axborotlami 
    himoyalash 
    tadbirlari va usullarini q o ‘llash quyidagi mustaqil y o ‘nalishlam i o ‘z 
    ichiga oladi:
    • axborotlarga ruhsatsiz kirishdan, himoyalash;
    • axborotlami aloqa tizim larida himoyalash;
    • elektron hujjatlaming yuridik ahamiyatini himoyalash;
    • maxfiy axborotlami q o ‘shimcha elektron magnitli nurlanishlar 
    va uzatish kanallaridan chiqib ketishini himoyalash;
    • axborotlami kompyuter viruslari va dasturlarini tarqatish 
    kanallari bo'yicha boshqa xavfli ta ’sirlardan himoyalash;
    • dastur va qimmatli kompyuter axborotlarini ruxsatsiz nusxa 
    k o ‘chirish va tarqatilishidan himoyalash.
    H ar bir y o ‘nalish uchun asosiy maqsad va vazifalar aniqlanadi.
    463


    Ruxsatsiz kirish
    ostida foydalanuvchilar va cheklanish AATning 
    boshqa sub’ektlarini tasodifan yoki qasddan harakati natijasida 
    axborotlami 
    himoyalashning 
    asosiy 
    qismi 
    b o ‘lgan 
    kirishni 
    chcklashning 
    belgilangan 
    qoidalari 
    buzilishi 
    tushuniladi. 
    Axborotlami him oyalash nuktai nazaridan ruxsatsiz kirish quyidagi 
    oqibatlarga olib kelishi mumkin: ishlab chiqilayotgan maxfiy 
    axborotni chetga chiqib ketishi, hamda AATexni ish qobiliyatini 
    qasddan buzish natijasida uning buzilishi.
    Axborotlarga m xsatsiz kirishni himoyalash b o ‘yicha talablar 
    himoyalana-yotgan axborotlaming uchta asosiy xususiyatlariga 
    erishishga y o ‘naltirilgan:

    Download 14,92 Mb.
    1   ...   312   313   314   315   316   317   318   319   ...   389




    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish