Axborot texnologiyalari” kafedrasi “MA’lumotlar tuzilmasi va algoritmlari” fanidan amaliy mashg‘ulotlarini bajarish bo‘yicha

Download 2,32 Mb.
bet	34/39
Sana	12.06.2024
Hajmi	2,32 Mb.
	#262963

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 39

Bog'liq
uslubiy qo\'llanma 3

Ishdan

Nazorat savollar:

Graf haqida tushuncha va uning turlari?
Graflarni tasvirlab tushintirib bering?
Vertex qanday usulda foydalaniladi va unga misol keltiring?
Vertex va egde o‘rtasidagi farqni misollarlar yordamida tushuntiring?

14-Amaliy mashg‘ulot: Berilgan grafni mantiqiy tasvirlash usullari.

Ishdan maqsad. Ushbu amaliyot ishida talabalar Grafning asosan matritsali usuli bilan tanishib chiqishi kerak
Qo‘yilgan masala. Talabalar topshiriq variantiga mos ravishda graf ustida berilgan amallar asosan bog‘langan ro‘yhatlar bilan ishlash ko‘nikmasiga ega bo‘lishlari kerak.
Ish tartibi:

Tajriba ishi nazariy ma’lumotlarini o‘rganish;
Berilgan topshiriqning algoritmini ishlab chiqish;
C++ dasturlash muhitida dasturni yaratish;
Natijalarni tekshirish;
Hisobotni tayyorlash va topshirish.

Graflar, bir nechta ob’ektlar yoki elementlarning aloqadorliklarini ifodalaydigan tuzilmagan ma’lumotlarni tasvirlash uchun keng foydalaniladigan ma’lumotlarni ifodalaydigan turlaridan biridir. Graflarni mantiqiy tasvirlash uchun quyidagi usullar o‘rin oladi:
1. Grafik: Grafik tasvirlash usuli ob’ektlar yoki elementlarni ko‘rsatish uchun grafiklarni (chiziq, nuqtalar, ko‘rsatkichlar) ishlatadi. Bu usulni foydalanish bilan, graflarni ko‘rish oson va o‘qituvchi bo‘ladi. Grafiklar orqali grafiklarni tushunish va tahlil qilish oson bo‘ladi.
2. Matritsa: Grafni matritsa yordamida tasvirlash usuli, grafni yagona matritsa ichida ifodalaydi. Ushbu matritsada elementlar (qatlar) va ularning aloqadorliklari (to‘plamlar) ko‘rsatiladi. Bu usul tahlil qilish uchun qulay bo‘lib, matritsalar orqali grafni aniqlash, algoritmlarni yaratish, va grafni tushuntirish osonlashadi.
3. Ro‘yxatlar: Grafni ro‘yxatlar yordamida tasvirlash usuli, grafdagi elementlarni ro‘yxatlarda saqlash va ularning aloqadorliklarini ko‘rsatishni o‘z ichiga oladi. Elementlar o‘zgaruvchilar yoki ob’ekt bo‘lishi mumkin. Ushbu usulni foydalanish oson va tuzilishi sodda bo‘ladi.
4. Grafiklar: Tasvirlash uchun grafiklar (chiziq, nuqta, liniyalar, ranglar) foydalanish oson va ehtimoliy tushunarli bo‘lib, tahlil qilishni osonlashtiradi. Grafiklar orqali grafiklarni tushuntirish va tahlil qilish oson va yaxshi ko‘rinadi.
5. Tarmoq shemalari: Tarmoq shemalari, graflarni tarmoq shemasi ko‘rinishida tasvirlash uchun ishlatiladi. Ushbu usulga ob’ektlarni tarmoqning yagona nuqtalariga bog‘lash orqali aloqadorliklarini ko‘rsatish mumkin.
6. Axborotlar modelli: Axborotlar modellari tasvirlash usuli graflarni axborotlarni tizimlashtirish va aloqadorliklarini ifodalovchi usulga aylantiradi. Ushbu usulga ma’lumotlar bazalarda, tizimlarda, va boshqa axborotlarning saqlash va tashqariga olib chiqish qo‘llaniladi. Bu mantiqiy tasvirlash usullari graflarni, ma’lumotlarni, tizimlarni, va boshqa ob’ektlarni tushunish va aniqlash uchun foydalaniladi. Har bir usulning o‘ziga xos afzalliklari va chegaralari mavjud bo‘lib, qaysi usulni tanlash o‘z Amaliy mashg‘ulot siga bog‘liq. Masalan, quyidagi yo‘naltirilmagan grafik tasvirini ko‘rib chiqing(10-rasm)

Download 2,32 Mb.

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 39

Download 2,32 Mb.