|
Axborot texnoloogiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi
|
| bet | 1/2 | | Sana | 09.04.2023 | | Hajmi | 121.82 Kb. | | #49837 |
Bog'liq Axborot texnoloogiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish v isroiljon, 1-Amaliy ish, Sodda animatsiya dasturlarini yaratish mavzusini o\'qitishda innovatsion...., 0gTDhx7nTu4deBo4p6IcoHXh2wEJQPpksxAYAv6u, LwidDQsFmsSKopnox5GjmPb3h0Xewe4d9hukhgIi, 5-mavzu qadimgi davr 0‘zbek folklori etnomadaniyat tarixida mu, Shamol energiyasidan foydalanish, 2 5330376468163735242, food-recipe
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
AXBOROT TEXNOLOOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARNI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOOGIYALARI UNIVERSITETI
“Elektron pedagogika” fanidan
TOPSHIRIQ
Guruh: 651-18
Bajardi: Temirov Farrux
TOSHKENT - 2022
Focusky dasturi yordamida interaktiv taqdimotlar tayyorlashni o’rganish, mavzusini “Klaster” metodi asosida tahlil qilish.
Focusky Presentation Maker - bu slayd-shou tarkibiga turli ob'ektlarni qo'shish imkonini beruvchi animatsion va ijodiy slayd-shou yaratuvchisi . Loyihani bezash uchun turli xil shakllar qo'shilishi mumkin; matn, rasm, swf, mahalliy video, YouTube va Vimeo-ning onlayn videosi va havola kabi bir nechta vosita o'rnatilishi mumkin. Tahrirlash paneliga har safar yangi ob'ektlar qo'shsangiz, slayd-shouni o'ynash tartibini tartibga solish va tartiblash yo'lini belgilashingiz mumkin. Va Focusky-da siz slayderni obodonlashtirish uchun fon rangini sozlashingiz mumkin, effektni moslashuvchan oldindan ko'rishingiz mumkin. Chiqish sozlamalarida HTML, EXE va ZIP formatlari qo'llab-quvvatlanadi.
Focusky, siz uni kattalashtiruvchi kanvasli yakuniy raqamli doska sifatida ko'rishingiz mumkin, barcha tarkibni tahrirlash interfeysiga qo'shishingiz mumkin va siz yo'lni belgilashingiz mumkin, shuning uchun Focusky-ga kiritilgan barcha omillar tartibda o'ynaydi.
Focusky-dan jonlantirilgan kattalashtiruvchi kanvas taqdimoti bilan siz sinf uchun dars taqdimotlarini, kompaniya uchun aql xaritasini rejalashtirish, yig'ilish yoki konferentsiya uchun avtomatik o'ynaladigan slayd-shou, onlayn marketing yoki oflayn shou uchun mahsulot tushuntirishlari va muhandislik bo'yicha aniq ko'rsatmalar yaratishingiz mumkin.
Ta’limda elektron pedagodika va mul’timedianing qo’llanilishining asosiy vazifalarini sanab o’ting.
Multimedia texnologiyalarining afzalliklari
Ta'limda multimedia texnologiyalaridan foydalanish an'anaviy ta'limga nisbatan quyidagi afzalliklarga ega:
rangli grafika, animatsiya, tovush, gipermatnlardan foydalanishga imkon beradi;
doimiy yangilash imkoniyatini beradi;
nashr qilish va ko'paytirish uchun past xarajatlarga ega;
unda interaktiv veb-elementlarni, masalan, testlar yoki ish kitobini joylashtirish imkoniyatini beradi;
kotirovka qilish uchun qismlarni nusxalash va o'tkazish imkoniyatini beradi;
giperhavolalarning ko'pligi tufayli materialning o'tishining chiziqli bo'lmasligiga imkon beradi;
da qoʻshimcha adabiyotlarga giperhavolalar oʻrnatadi elektron kutubxonalar yoki ta'lim saytlari.
Multimedia sizga og'zaki va vizual-sensorli ma'lumotlarni birlashtirishga imkon beradi, bu o'quvchilarning motivatsiyasiga, o'rganish uchun haqiqiy muhitni yaratishga yordam beradi.
Multimedia texnologiyalaridan foydalangan holda sinfda darslarni tashkil etish har qanday talaba uchun mavjud bo'lgan juda oddiy vositalarni qo'llash orqali vaqtni tejash, shu bilan o'quv materialini taqdim etishni faollashtirish imkonini beradi. Dars davomida maktab o'quvchilarining o'zlari "Informatika" fanini maktab o'quvchilari tomonidan idrok etishda tom ma'noda inqilobiy ta'sir ko'rsatadigan chegaragacha vizuallashtirilgan rang-barang o'quv va o'yin muhitini yaratishi mumkin.
Multimedia kompyuter texnologiyalari o'qituvchiga o'rganilayotgan materialni chuqurroq va ongli ravishda o'zlashtirishga hissa qo'shadigan turli xil vositalarni tezda birlashtirish, dars vaqtini tejash va uni ma'lumot bilan to'ldirish imkoniyatini beradi.
Zamonaviy informatika kursini o‘qitishda multimedia texnologiyalarining joriy etilishi bir qator ijobiy tomonlarni va bir qancha qiyin paytlarni ochib berdi. Shunday qilib, multimedia texnologiyalaridan foydalangan holda maxsus proyektor yordamida darslarni tashkil etish o'rganilayotgan dasturiy ta'minotning imkoniyatlarini vizual tarzda namoyish qilish va vaqtni tejash imkonini beradi, bu orqali o'quv materialini taqdim etishni faollashtiradi. Shu bilan birga, multimedia materiallarini tayyorlash va darsni tashkil etishda qo'shimcha talablar mavjud.
Axborot multimedia texnologiyalarining kiritilishi o‘quv jarayonini texnologik va samaraliroq qiladi. Ha, bu yo'lda qiyinchiliklar bor, xatolar bor va kelajakda ularni oldini olish mumkin emas. Ammo asosiy muvaffaqiyat bor - bu talabalarning qiziqishi, ularning ijodkorlikka tayyorligi, yangi bilimlarni olish zarurati va mustaqillik hissi. Kompyuter bir-biriga o'xshamaydigan darslarni o'tkazish imkonini beradi. Doimiy yangilik hissi o'rganishga bo'lgan qiziqishni kuchaytiradi.
Demak, multimediyadan darsda interaktivlik, axborotni strukturalashtirish va vizuallashtirish orqali foydalanishda o‘quvchining motivatsiyasi kuchayadi, uning bilish faoliyati ham ongli, ham ong osti darajasida faollashadi.
Barcha axborot kanallari ichida vizual eng kuchli hisoblanadi, shuning uchun multimediali ta'limda undan foydalanish ancha rivojlangan. Biroq, bu boshqa ommaviy axborot vositalarining ahamiyati va ahamiyatini inkor etmaydi. Masalan, materialni o'zlashtirish samaradorligi musiqiy hamrohlikni optimal tanlash yordamida har bir multimedia darsligi uchun o'zining ritmik dominantini yaratishni sezilarli darajada oshiradi. Multimedia darsliklarida klaviatura va sichqonchaning o‘ylangan o‘zaro ta’siri boshqa axborot vositalari bilan birgalikda ushbu ta’lim texnologiyasiga yana bir afzallik beradi. Bu qo'lda mashqlar xotirani sezilarli darajada rivojlantirishiga asoslanadi. Ilgari kontur xaritalari gimnaziyalarda - qo'lni "to'ldirish" va yaxshi eslab qolish uchun chizilganligi bejiz emas.Agar kelajakda biz foydalanishni normallashtirishni oshirishga intilsak (tasodifiy tugmachalarni bosishni kamaytirish uchun), u holda lahzalar bilan bog'liq. sichqoncha va klaviaturani rasmiylashtirish osonroq bo'ladi.Bu erda muhandislik psixologiyasi va ergonomikasi bo'yicha tadqiqotlarga tayanish kerak.
O‘qitishdan ko‘zlanadigan maqsad bu davlat ta’lim standartlarida belgilangan bilim va ko‘nikmalarini o‘quvchiga yetkazishdan iborat. Qachonki o‘quvchi tomonidan bilim qabul qilinsa va tushunib yetilsa yoki o‘quvchi malaka oshirish uchun mo‘ljallangan topshiriqlarni amalda namoyish etib bera olsagina, o‘qitish muvaffaqiyatli kechdi, deb hisoblasa bo‘ladi.
Ma’lumki, ta’lim olish (ma’lumot olish) jarayoni – bu ma’naviy va aqliy qobiliyatlarni tizimli rivojlantirib borish, bilim va tushunchalarni shakllantirish va olingan bilimdan foydalana olish qobiliyatini tarkib toptirishdan iborat jarayondir. Bu jarayon ta’lim oluvchining o‘zi orqali yoki boshqa birov- ta’lim beruvchining ko‘magida amalga oshirilishi mumkin. Ta’lim olish jarayoni esa turli xil metodlarga(usullarga) tayangan holda kechadi.
Metod – grekcha “metodos” so‘zidan olingan bo‘lib, izlanish yoki bilish yo‘li, nazariya, ta’limot ma’nosini anglatadi.
Ta’lim metodini(usulini) - ta’lim oluvchi va ta’lim beruvchining ma’lum maqsadga qaratilgan, birgalikdagi faoliyatini tashkil qilishning muayyan tizimga va tartibga solingan yo‘l-yo‘rig‘i sifatida ta’riflash mumkin.
Ta’lim modelini, esa bir yoki bir nechta ta’lim metodlari yordamida amalga oshiriladigan ta’lim jarayoni amalga oshirish tuzilmasi, deb qarashimiz mumkin.
Ta’lim metodi -bu ta’lim oluvchi va ta’lim beruvchining ma’lum maqsadga qaratilgan, birgalikdagi faoliyatini tashkil qilishning muayyan tizimga solingan yo‘l-yo‘rig‘i.
“Metod” yunoncha so`z bo`lib “ yo`l” ma`nosini anglatadi. Ta`lim metodi ta`lim jarayonida o`qituvchi va o`quvchilarning aniq maqsadga erishishiga qaratilgan birgalikdagi faoliyatlarining usulidir.
Ta`lim metodlari o`qitishning o`z oldiga qo`ygan maqsadlariga erishish usullari hamda o`quv materialini nazariy va amaliy jihatdan yo`naltirish yo`llarini anglatadi.
O`qitish metodlari ta`lim jarayonida o`qituvchi va o`quvchi faoliyatining qanday bo`lishi, o`qitish jarayonini qanday tashkiletish va olib borish kerakligini hamda shu jarayonda o`quvchilar qanday ish-harakatlarni bajarishlari kerakligini belgilab beradi.
Ta`lim metodlarini tasniflashni ko`plab olimlar turlicha bayon etib, o`z tasniflarini bayon etishgan. Quyida bu tasniflarni ko`rib chiqamiz.
I.Y.Lerner va M.N.Skatkin o`qitish metodlarini quyidagilarga ajratadilar:
- tushuntirish;
- reproduktiv metod;
- muammoli bayon qilish metodi;
- qisman izlanish metodi;
- tadqiqot metodi.
S.I.Perovskiy vaY.Y.Golant tasnifi:
- faol;
- passiv.
Y.K.Babanskiyning tasnifi:
- o`quv-tarbiya ishlarini tashkil etish va amalga oshirish;
- nazorat va o`zini-o`zi nazorat qilish metodlari;
- bilishga doir o`yinlar, o`quv munozaralari, qiziq vaziyatlarni vujudga
keltirish, rag`batlantirish, tanbeh berish va nazorat metodlari.
M.A.Danilov va B.P.Yesipning tasnifi ma`lum turdagidarslarda qo`yiladigan vazifalarga bog`liqdir:
1. Bilimlarni bayon qilishda: hikoya tushuntirish, ma`ruza, suhbatlar, ko`rsatmali qo`llanmalarni namoyish etish.
2. O`quvchilarda ko`nikma va malakalarni shakllantirish: mashqlarni shakllantirish va amaliy ishlar.
3. Bilim, ko`nikma va malakalarni tekshirish – joriy kuzatishlar, og`zaki so`rash, yozma va amaliy nazorat ishlari.(26,37)
Yuqoridagi olimlarning tasniflashlarini o`rganib chiqib, umumlashtirgan holda quyidagicha tasniflashni taklif etamiz.
Metodlar bir qancha asosiy guruhlardan iborat bo`lib, ularning har biri o`z navbatida kichik guruhlar va ularga kiruvchi alohida metodlarga bo`linadi. O`quvbilish faoliyatining tashkil etilishi, o`quv axborotlarining uzatilishi, qabul qilinishi, anglab olinishi, yodda saqlanishi, o`zlashtirilgan bilimlarning amaliyotda qo`llanilishini ta`minlash, amaliy ko`nikma va malakalarni shakllantirishga xizmat qilishiga ko`ra ta`lim metodlarini quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
Verbal ( o`quv axborotlarni so`z orqali uzatish va eshitish orqali qabul qilish metodlari yoki og`zaki metodlar – hikoya, ma`ruza, suhbat va boshqalar); O`quv axborotini ko`rgazmali uzatish va ko`rish orqali qabul qilish metodlari (ko`rgazmali metodlar – tasviriy, namoyish qilish vaboshqalar);
O`quv amaliyotini amaliy mehnat harakatlari orqali berish (amaliy metodlar- mashqlar, laboratoriya tajribalari, mehnat harakatlari va boshqalar).(30,36) Yuqorida bayon etilgan fikrlarga tayangan holda amaliyotda keng qo`llanilayotga uch guruh metodlarini tasvirda shunday ifodalalash mumkin:
Umumiy holda metodning tanlanishi ta’lim va tarbiyaning didaktik maqsadlari bilan aniqlanadi. Biroq turli xil pedagogik vaziyatlarda o’qituvchi va talabalar o’rtasida faoliyat turlari o’zgarib, o’zaro almashinib turadi .Tabiiyki, bu faoliyat turlariga mos holda o’qitish metodlari hamo’zaro chog’ishtiriladi.
O’qituvchining yangi mavzuga tayyorgarlik ko’rishida metodlar va metodik usullarni tanlash – bu ularning o’zaro almashinuvini vaqt va didaktik maqsad bo’yicha muvozanatlashtirish demakdir. Pirovard natijasida o`quvchilar aqliy va amaliy faolligining yuqori darajasini ta’minlashga sharoit yaratiladi. To’g’ri qo’llanilgan metodlar obyektiv voqelikka oid bilimlarmi chuqurlashtiradi va yaxlit hamda mashg’ulotning ilmiy-nazariy darajasini oshiradi. Ketma-ket saralangan o’qitish metodlari ma’lum darajada bilish va kasbiy qiziqishini rivojlantirishga, mustaqil amaliy faoliyatni faollashtirishga olib keladi. (31,32) Pedagogikada an’anaviy metodlarni tanlash mezonlari katta miqdorda ishlab chiqilgan, keyingi yillarda didaktik olimlarning ishlarida ularning yigirmadan ortig’i keltiriladi. Interfaol metodlarni tanlash mezoni – ularning ta’lim va tarbiyani rivojlantirish masalarni yechishga yuqori yo’nalganligidir . Bu mezon turli xil metodlarni u yoki bu doiradagi vazifalarni yechish imkoniyatlarini baholash yo’li bilan joriy etiladi , chunki ijtimoiy tajriba elementlarini o’zlashtirishda ularning imkoniyatlari turlichadir .
Interfaol metodlarni tanlashning navbatdagi mezoni ularning ta’lim mazmuni xususiyatiga mos kelishdir. Metod mazmuni harakatlanish qismi sifatida ham aniqlanadi . Shu bousdan bu mezonning hisobga olinishi shubhasiz . Bir metod yordamida mavzu mazmuni to’laroq ochib berilsa , boshqasi uni ijobiy o’zlashtirishga imkon tug’diradi .
Interfaol metodlarning tanlashning yana bir mezoni ularning talabalar o’quv imkoniyatlariga to’liq mos kelishi , ya’ni samaralio’quv faoliyati uchun ichki va tashqi shart- sharoitlarining birligini ta’minlashdir .
Interfaol o’qitish metodlaridan foydalanishda pedagogning xususiy imkoniyatlariga mos kelishi lozim.Bu pedagogning o’qitish metodlari nazariyasi va amaliyoti bilan o’qitsh jarayoning qonuniyatlaribilan bilish nazariyalari ta’lim mazmuni nazariyasi va boshqa mavjud qonunlar bilan qurollanganllik darajasini hisobga oladi.
Tarmoqlar metodi (Klaster) texnologiyasi
Ushbu metod mantiqiy fikrlash, umumiy fikrlash doirasini kengaytirish, mustaqil ravishda adabiyotlardan foydalanishni o‘rgatishga qaratilgan. Biron-bir mavzuni chuqur o‘rganishdan oldin o‘quvchilarning fikrlash faoliyatini jadallashtirish hamda kengaytirishga xizmat qiladi.
1.Katta o‘lchamdagi qog‘oz yoki doskaning o‘rtasiga mavzuga doir so‘z yoziladi.
2.O‘quvchilar ushbu so‘z bilan bog‘liq xayolga kelgan so‘z va jumlalarni uni atrofiga yoza boshlaydilar.
3.Yangi g‘oyalar paydo bo‘lishi bilan xayolga kelgan so‘zlar ham darhol yozib qo‘yiladi.
4.So‘zlarni yozish jarayoni o‘qituvchi tomonidan belgilangan vaqt tugaguncha yoki barcha so‘z va g‘oyalar tugaguncha davom etadi.
Klasterlarga ajratishda bir qator qoidalarga ham rioya qilish zarur.
1.Xayolga kelgan hamma narsani ularning mazmuniga e‘tibor bermasdan yozib borish.
2.Orfografiya va boshqa omillarga e‘tibor bermaslik.
3.Vaqt tugaguncha, iloji boricha to‘xtalmasdan yozish.
4.Iloji boricha ko‘proq bog‘lanishlar hosil qilishga harakat qilish.
5. G‘oyalar va so‘zlar sonini cheklab qo‘ymaslik.
Online dars jadvali
Xona raqamlari
Zoom platformasida o’qitish
didlinelar
Elektron Darsliklar
Online yo’qlama
Ixtiyoriy fan tanlash
Ixtiyoriy o’qituvchi tanlash
Masofadan turib o’qish
Chat sozlamalari
Online topshiriqlar
Foydalanuvchi shaxsi haqida haqida malumot
LMS TIZIMI
Online dars jadvali
|
| |
