Bog'liq 21-Axborot-tizimlari-2013-oquv-qollanma-R.X.Alimov-va-bosh
Axborot almashuv tizimlari . Axborot almashuv tizimi xizmat ko’rsatishning
yangi turi hisoblanib, elektron xotiralar orqali ma’lumot almashish jarayonini
avtomatlashtirilgan holda amalga oshiradi. Bu tizim elektron aloqaning bir ko’rinishi
bo’lib, matnli ma’lumotlarni abonentlar o’rtasidagi almashuvini ta’minlaydi. Har bir
xabar xususiy xotiralarda saqlanadi va avtomatik tarzda tizimlar o’rtasida
almashinadi.
Foydalanuvchi harflar dastasi, displey, bosgich va boshqa qurilmalar
yordamida matnli ma’lumotlarni uzatadi va qabul qiladi. Bunda matnlar turli
muharrirlar yordamida tahrirlanishi mumkin. Tegishli ma’lumotlar bilan bog’lanishda
maxsus qoida va qurilmalar ishtirok etadi. Bu jarayon interfeys buferi, xotira buferi
va ma’lumotlarni uzatish apparati orqali boshqariladi (15.4-rasm).
Teletekst tizimida har bir xabar 2400 bit/sek tezlikda uzatiladi. A4 o’lchamli
qog’ozlarda 1500 belgi joylashadi. Har bir belgi 8-razryadli raqamlar bilan
shifrlanadi va sahifa 5 sek. ichida uzatiladi.
Teletekst tizimi matnli ma’lumotlarni televizor signallari bilan bir qatorda
uzatishga mo’ljallangan. Har bir televizion signal o’rtasida ma’lum bir vaqt bo’sh
qoladi. Ana shu vaqt oralig’ida 36 Kbit/sek tezlikda tegishli ma’lumotlar uzatiladi.
Telemarkazda kelayotgan ma’lumotlar ajratiladi va yuborilayotgan xabar vaqt
oralig’ida qayta takrorlanadi. 15.5-rasmda teletekst tizimining ko’rinishi tasvirlangan.
MB
kompyuter
telefon
tarmog’i
modem
telefon
televizor
adapter
xarflar
dastasi
214
15.4-rasm. Teletekst tizimining tuzilishi
15.5-rasm. Teletekst tizimining ko’rinishi
Matn ko’rilayotgan vaqtda televizor tasvirlari ko’rinmaydi. Teletekst tizimi
yordamida oynoma va ro’znomalardan olingan maqolalar uzatilishi mumkin.
