211
15.1-rasm. Elektron aloqa tizimining tuzilishi
Elektron aloqa tizimi yordamida AQSH da 2000 yilda 30 mln. xabar
jo’natilgan. Mutahassislarning hisob-kitobiga qaraganda, xabarlarning uzatish uchun
15 mlrd. dollor sarf qilinmoqda Hozirgi kunda E-COM (Electro Computer Originated
Mail) tizimi yordamida elektron xabarlar jo’natilmoqda. Uning asosini CBMS
(Computer Based Massase System) tizimi tashkil etadi. Ma’lumotlarni uzatishda
Tymnet, Telenet, Uninet tarmog’idan foydalaniladi.
Teleanjuman va videotasvirli tizim.
Inson faoliyatining turli sohalarida axborot
almashish zaruriyati, yangi ma’lumotlarni olish ehtiyoji muloqat, ya’ni anjuman,
seminar, maslahatlashish kabi usullarni keltirib chiqaradi. Har bir masala turli darajada
muhokama qilinadi va tegishli qaror ishlab chiqiladi.
Turli masofadagi shaxslar o’rtasidagi ma’lumotni almashish jarayonini kelib
chiqishida telefonning ahamiyati juda katta bo’ldi. Hozirgi kunda bu vositalar
birgalikda teleanjuman usulini yaratishga asos soldi. Teleanjuman asosida bir necha
shaxslar o’zaro muloqatda bo’ladi va turli ko’rinishdagi axborotlarni uzatish
mumkin.
Ma’lumki, maslahat jarayonini tashkil etish bir muncha harajatlarni sarf
qilishni talab qiladi. Masalan, G’arbiy Evropada 1990 yilda 100 mingta, 2000 yilda
esa 130 mingta anjumanlar o’tkazildi. AQSHda shu yillar ichida 55 mlrd. dollar sarf
qilindi.
Har bir rahbar ish vaqtining 6 foizini telefon orqali suhbatlashish, 10-20 foizini
turli hujjatlarni o’qish va yozish, 70 foizini turli uchrashuvlarda ishtirok etish uchun
sarflaydi. Ish vaqtidan samarali foydalanish, ularni ish joylaridan qo’zg’atmaslik
maqsadida muloqat jarayoniga zamonaviy texnik vositalarni tatbiq qilishga kirishildi.
Teleanjuman usulining asosiy
