15.2 Axborot texnologiyalari rivojlanishining tendentsiyalari Horijiy mutahassislar axborot texnologiyalari rivojlanishining beshta asosiy
tendentsiyalarini ajratib ko’rsatadi:
1. Axborot mahsulotlarining murakkablashuvi. Axborot
vositasi
ko’rinishidagi axborot mahsuloti, ekspert ta’minoti xizmatining ma’lumotlar bazasi
strategik ahamiyat kasb eta boradi. Turli shakldagi (nutq, ma’lumot, tasvir) axborot
mahsulotlari eshitish, ko’rish va anglash uchun foydalanuvchining talabiga ko’ra
ishlab chiqiladi hamda unga qulay vaqtda va shaklda mahsulotni etkazib berish
vositasi mavjud bo’ladi. Axborot mahsuloti borgan sari yakka foydalanuvchiga
taqdim etiladigan o’ziga xos xizmat va hisobot-tahlil ishlari natijalari o’rtasidagi
gibridga aylanib bormoqda.
2. Birgalikda harakat qilish qobiliyati. Axborot mahsulotining ahamiyati
oshib borishi bilan mazkur mahsulotlarni kompyuter va inson yoki axborot tizimlari
o’rtasida ideal tarzda almashuvini o’tkazish imkoniyati ilg’or texnologik muammo
kasb etadi. Axborot mahsulotlarini qayta ishlash va uzatish muammosi ularning
kelishi va tez harakatlanishi bo’yicha to’liq muvofiq bo’lishi lozim.
3. Oraliq bo’g’inlarni tugatish. Birgalikda harakatlanish qobiliyatining
rivojlanishi axborot mahsulotlari almashish jarayonining takomillashuviga, so’ngra,
axborot manbai yo’lidan iste’molchiga qarab (ya’ni, bu sohadagi etkazib beruvchi va
iste’molchilar) oraliq bo’g’inlar tugatiladi. Masalan, muallif va o’quvchi, sotuvchi va
haridor, qo’shiqchi va tinglovchi, o’qituvchi va o’quvchi yoki iqtisodiy ob’ektlarda
mutahassislar o’rtasida videokonferentsiya, elektron kiosk, elektron pochta tizimi
orqali bevosita muloqot qilish imkoniyati tug’iladi.
4. Globallashtirish. Iqtisodiy ob’ekt yo’ldosh aloqa va Internet tarmog’idan
foydalanib axborot texnologiyalari yordamida hohlagan joyda va hohlagan paytda ish
208
olib borishi mumkin. Aynan Internet tufayli odamlar dunyoning har qanday
nuqtasidan turib o’zaro muloqot qilish imkoniga ega. Bu holatda doimiy va yarim
doimiy harajatlar yanada keng geografik mintaqada taqsimlanish hisobiga
ustuvorlikka ega bo’ladi.
