|
Axborot xavfsizligi tizimining dasturiy va texnik vositalari
|
| bet | 9/10 | | Sana | 24.11.2023 | | Hajmi | 132,59 Kb. | | #105090 |
Bog'liq Axborot xavfsizligini ta\'minlashning zamonaviy texnik vositalari
Quyi darajadagi axborot xavfsizligi siyosati mehnat qoidalari, ma’muriy qo‘llanmalar, shaxsiy axborot xavfsizligi xizmatlaridan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalarni o‘z ichiga oladi.
Adabiyotlarda axborot xavfsizligi vositalarining quyidagi tasnifi taklif qilingan[61]:
Ruxsatsiz kirishdan himoya qilish vositalari: Avtorizatsiya vositalari;
Majburiy kirishni boshqarish[62]; Tanlangan kirishni boshqarish; Rol asosida kirishni boshqarish;
Jurnallar (shuningdek, Audit deb hamataladi).
Axborot oqimlarini tahlil qilish va modellashtirish tizimlari (CASE-tizimlari). Tarmoq monitoringi tizimlari:
Intrusionlarni aniqlash va oldini olish tizimlari (IDS/IPS).
Maxfiy ma’lumotlar oqismining oldini olish tizimlari (DLP-tizimlari).
Protokol analizatorlari. Antivirus vositalari.
Tarmoqli ekranlar. Kriptografik vositalar:
Shifrlash; Raqamli imzo.
Zaxira tizimlari.
Uzluksiz quvvat tizimlari:
Uzluksiz quvvat manbalari; Ortiqcha yuk;
Voltaj generatorlari. Autentifikatsiya tizimlari:
Parol;
Kirish kaliti (jismoniy yoki elektron); Sertifikat;
Biometrik.
Ishlarni buzish va jihozlarni o‘g‘irlashning oldini olish vositalari. Binolarga kirishni nazorat qilish vositalari.
Himoya tizimlarini tahlil qilish uchun vositalar: Antivirus.
Axborotlashtirish ob’ektlarini tashkiliy himoya qilish
Tashkiliy himoya – ishlab chiqarish faoliyatini va ijrochilarning o‘zaro munosabatlarini qonuniy asosda tartibga solish tizimi bo‘lib, bu maxfiy ma’lumotlarga noqonuniy egalik qilishni, ichki va tashqi tahdidlarning namoyon bo‘lishini istisno qiladigan yoki sezilarli darajada to‘xtatuvchi tizimdir. Tashkiliy himoya quyidagilarni ta’minlaydi:
xavfsizlikni tashkil etish, rejim, xodimlar va hujjatlar bilan ishlash;
tadbirkorlik faoliyati uchun ichki va tashqi tahdidlarni aniqlashda texnik xavfsizlik uskunalari va axborot-tahliliy faoliyatdan foydalanish [63].
Asosiy tashkiliy faoliyatga quyidagilar kiradi:
Rejim va himoyani tashkil etish. Ularning maqsadi shaxslarning hududga va binolariga ruxsatsiz, yashirin kirish imkoniyatini yo‘q qilishdir;
Xodimlarni tanlash va joylashtirishni nazarda tutuvchi xodimlar bilan ishlashni tashkil etish, shu jumladan xodimlar bilan tanishish, ularni o‘rganish, maxfiy axborot bilan ishlash qoidalariga o‘rgatish, axborotni muhofaza qilish qoidalarini buzganlik uchun javobgarlik choralari bilan tanishtirish va boshqalar;
Hujjatlar va hujjatlashtirilgan axborot bilan ishlashni tashkil etish, shu jumladan hujjatlar va maxfiy axborot tashuvchilarni ishlab chiqish va ulardan foydalanishni tashkil etish, ularni hisobga olish, rasmiylashtirish, qaytarish, saqlash va yo‘q qilish;
Maxfiy ma’lumotlarni yig‘ish, qayta ishlash, to‘plash va saqlash uchun texnik vositalardan foydalanishni tashkil etish;
maxfiy axborotga nisbatan ichki va tashqi tahdidlarni tahlil qilish va uning himoyasini ta’minlash chora-tadbirlarini ishlab chiqish bo‘yicha ishlarni tashkil etish;
xodimlarning maxfiy ma’lumotlar bilan ishlashi, hujjatlar va texnik vositalarni hisobga olish, saqlash va yo‘q qilish tartibi ustidan tizimli nazoratni amalga oshirish bo‘yicha ishlarni tashkil etish.
Barcha holatlarda, tashkiliy chora-tadbirlar ushbu tashkilot uchun ma’lum sharoitlarda axborot xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan o‘ziga xos shakl va mazmunga ega.
|
| |
