Ayrim sodda va murakkab birikmali onomastik birliklar tahlili

Download 0,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	3/4
Sana	03.07.2024
Hajmi	0,58 Mb.
	#266504

1 2 3 4

Bog'liq
175-177

Or
zumurod
”kabilar. Buning boshqacha ko’rinishi ham mavjud,masalan:ismlar tarkibiga
qo’shilib
keladigan
“-
bonu
,-
oy
,-
xon
,-
gul
”kabi
antroformatlar
murakkab
antroponimlar yasashda xizmat qiladi.
Toponimika doirasida bu jarayon ancha qiziqarli hisoblanadi.Chunki ma’lum joy
nomi tarixi,u bilan bog’liq hodisalar anchagina.Misol uchun “Said Ahmadning
“
Jimjitlik
”romanida voqealar “
Yetimsoy
”qishlog’ida bo’lib o’tgan.Bu nomni asosan
“gidronim”sifatida olish mumkin,ammo uning “toponimika”ga o’tish holatini ko’rib
turibmiz.Bu “toponim”ni tuzilish jihatdan tahlil qilsak,
sifat+ot
shaklida ya’ni
yetim-
sifat,soy-ot,
bo’lgani uchun.
Quyidagi onomastik birliklarni ham shu tartibda tahlilga tortadigan bo’lsak:
Ot+ot
:
Qumqo’rg’on
,
G’ishtko’prik
,
Qorovulbozor
Sifat+ot:Kattaqishloq,Kattaqo’rg’on,Uzunquduq,
Oqmachit,Yetimsoy
Son+ot:Mingbuloq,Beshariq,Duchinor,Chordara.
Yuqorida keltirilgan onomastik birliklar so’z turkumlaridan tuzilgan bo’lib,har
biri mustaqil ma’noga ega.Demak,murakkab onomastik birliklar ko’pincha mustaqil
so’zlardan tashkil topadi.

“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995

www.pedagoglar.uz

Volume-31, Issue-3, April - 2023

177
Sodda toponimlarni tuzishda esa topoformatlardan foydalanish holatlari bor.Bular
ichida qadimiy affiks hisoblangan “-li”affiksini keltirishni joiz deb bildim.Misol
uchun:Samarqand
tumanida
“
Chumchuqli
”nomli
qishloq
mavjud.Demakki,”chumchuq”so’zi ornitonim bo’lib,”-li”topoformat qo’shilib,oddiy
turdosh otni atoqli otga ya’ni toponimni hosil qildi.Bu affiksni tarixiy deyishimizga
yana ko’p sabablar mavjud.Jumladan qadimgi qabilalar ismlari ham
“

Download 0,58 Mb.

1 2 3 4

Download 0,58 Mb.

Pdf ko'rish