“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-31, Issue-3, April - 2023
176
Begmatov
,
Bekmurod Yo’ldoshev
,
H
.
Hasanov
,
T
.
Nafasov
,kabi bir qancha
o’zbek olimlari tomonidan bu fanning metodlari,ko’lamlari,tarmoqlari yaratildi.
Xususan,
antroponimlar
,
toponimlar,gidronim-
lar,kosmonimika,etnonimlar,zoonimlar,ornito-
nimlar,teonimlar,mifonimlar,ideonimlar
kabi bir qancha tarmoqlari yaratildi.Olim
Ernest Begmatov ta’kidlanganidek:”Har bir nom qo’yishlar ma’lum ehtiyoj sababli
yuzaga keladi,ayniqsa ismlardir”. Antroponimlar ya’ni “kishi ismlari”onomastika
sohasining makroko’lamlaridan biridir.Azim Hojiyevning “O’zbek tilining izohli
lug’atida”,”antroponim”-“antropos-odam”,”onoma-nom”,ya’ni “kishining atoqli oti”-
deb ta’rif bergan. Antroponimlar doirasida E.Begmatovning “Kishi ismlari
chiroyi”,”O’zbek ismlari”nomli lug’atlari yaratilib,arabcha,fors-tojikcha hamda
o’zbekcha ismlar alohida e’tiborga olingan.Bugungi kunga qadar onomastik birliklarni
topib,ularning ma’nosini,nima sababdan qo’yilgani,sabablariga talab kuchaydi.
Jumladan, bu jarayonni biz “
antroponim
,“
toponimika
”,”
gidronimlar
”ko’lami
bo’yicha ko’rishimiz mumkin.Ularning
sodda
va
murakkab
birikmalarga
ajratish.Masalan:
antroponimlar
doirasida,sodda
birikmali
antroponimlar:
Aziz
,
Salim
,
Mirzo
,
Bobur
,
Yusuf
,
SavlatBekzod
kabi
.
Qisqa va bitta
asosdan tashkil topadi.Murakkab birikmali antroponimlar boshqacha termin bilan
“
qo’shnomlilik
”desak
ham
bo’ladi.Masalan:”
MuhammadYusuf
,
MuhammadAli
,
SaidAkram
,
Malikhaydar
,