|
Boshqaruv psixologiyasini shakllantirish tarixi
|
| bet | 3/10 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 427,31 Kb. | | #243757 |
Bog'liq Alijonov Shohjahon maxsus2.Boshqaruv psixologiyasini shakllantirish tarixi. XX asrning birinchi yarmida: Mehnat faoliyatining ilmiy tashkiliy maktabi. Ma'muriy maktab. "Insoniy munosabatlar" maktabi. «Boshqaruv ilmi». Boshqaruv faoliyatining birinchi tamoyillari: Qadimgi yunon faylasuflari Sokrat, Platon, Aristotel davlat boshqaruvi va qul mulklari haqida fikr bildirdi. "Nazorat tizimi faqat normativ ko'rsatkichlardan sezilarli farqlar mavjud bo'lganda ishlashi kerak!».
Nazorat yondashuvlari:
an'anaviy byurokratik nazorat.
markazlashtirilmagan nazorat.
Biror kishini nazorat qilish psixologik usuldan foydalanishni talab qiladi: "Oltin so'zlar": "Oltin so'z" - bu iltifot. Iltifot insonning ijobiy fazilatlarini baholashda engil tuzilma bo'lgan so'zlardir. Shu ma'noda, muloqotda iltifotdan foydalanish diqqatga sazovor joylarni shakllantirishning usuli bo'ladi. Iltifot-bu shaxsning ma’lumotlarni ahamiyatini ta'kidlab, ijobiy bo'lgan mantiqiy ravishda tartibga solingan og'zaki belgilarning dinamik tizimi.
Psixotexnikaning insonga qo'shimcha ta'siri psixologik taklifning fenomenidir. Iltifot miya yarim sharida to’qnash xususiyati keltirib chiqaradi va o'zini yaxshilashga bo'lgan ehtiyojni to'la qondirishni shakllantiradi. Hissiy og'zaki matn «iltifot» sherikning ongida o'z "men" ning yangi g'oyasini shakllantiradi va harakatga rag'bat beradi. O'ziga xos psixotexnika insonning o'ziga xos xususiyatlarini "kuch"sifatida rivojlantirishga yordam beradi. Yoki hukmronlik qilish qobiliyatini uyg’otadi!
Ijtimoiy hukmronlik; mukofotning kuchi; majburlash kuchi; ekspertning kuchi; hokimiyatning kuchi; qonunning kuchi ,
Tashkiliy nazorat - menejerlar tashkilotning faoliyatini tartibga soluvchi, uning rejalari, maqsadlari va me'yoriy ko'rsatkichlariga muvofiqligini ta'minlaydigan tizimli jarayon.
Nazorat shakllari:
Faol: Analitik: Ichki: Tashqi.
2. Davlat: Valyuta: Hujjatli: Inspeksiya.
3."Men xabarlar"
O'z his-tuyg'ularingizni va fikrlaringizni "men-xabar" formatida ifodalab, suhbatdoshga qaror qabul qilish, o'z tanlovida erkin his qilish huquqini beramiz, shuning uchun uni himoya qilish zaruratidan xalos qilamiz. Nazorat va o'z-o'zini nazorat qilish usulining taktikasi odamlar bilan munosabatlarda yumshoq bo'lish va muammolarni hal qilishda mustahkam bo'lish;
sizga bo'lgan ishonch darajasidan qat'i nazar, muzokaralarni davom ettiring; pozitsiyalarga emas, balki manfaatlarga e'tibor qarating; barcha takliflarni tahlil va muhokama qiling; o'zaro manfaatli variantlarni taklif qiling va o'ylab ko’ring; qaror qabul qilishni kechiktirish orqali ko'plab tanlovlarni ishlab chiqing; obyektv mezonlardan foydalanish yoki ularni ishlab chiqishni talab qiling. 50 - yillarning oxirida ilmiy boshqaruv maktabi boshqaruv yo’nalishidagi tizimlar nazariyasini o'rganishga kirishdi. Tizim yondashuvi – tashkilot va boshqaruvga nisbatan fikrlash usuli. Tizim bir – biriga bog'liq qismlardan tashkil topgan yaxlitlikdir, ularning har biri butunning xususiyatlariga hissa qo'shadi
Boshqaruv psixologiyasi - boshqaruv faoliyatini tashkil etish va amalga oshirish modellarini o'rganadigan psixologiya fanning bo'limi xisoblanadi. Tashkilot - odamlarning birgalikda faoliyati yoki muayyan qonunlar va tartibqoidalar asosida muayyan maqsadga erishadigan odamlar birlashmasi. Tashkilotning tuzilishi - murakkablik, rasmiylashtirish, markazlashtirish bilan tavsiflanadi. Boshqarish funktsiyalari – rejalashtirish,tashkil etish, tartibga solish, muvofiqlashtirish, tarkiblashtirish, boshqarish, motivatsiya, nazorat, buxgalteriya, tahlil jarayonlaridir. Tashqi va ichki funktsiyalar. Asosiy va yordamchi funktsiyalar. Vazifalar; foydali, foydasiz, zararli, noyob, takrorlanuvchi. Boshqarish-bu shaxs (subyekt) tomonidan obyektga nisbatan muayyan harakatlar majmui bo'lib, uni shakllantirish va belgilangan maqsadga harakatini ta'minlash. Ijtimoiy tizimlarda quyidagi komponentlar ajratiladi: boshqaruv obyekti,
boshqaruv subyekti,
ularning o'zaro aloqasi.
|
| |
