|
Texnologiyalarning Xususiyatlari
|
| bet | 10/24 | | Sana | 20.05.2024 | | Hajmi | 62,19 Kb. | | #246765 |
Bog'liq Diplom ishi RaximovTexnologiyalarning Xususiyatlari
Barmoq izi: Eng qadimgi va keng tarqalgan biometrik tizim. Arzon va ishonchli texnologiya hisoblanadi, ammo barmoqlarning ifloslanishi yoki shikastlanishi aniqlash samaradorligini pasaytirishi mumkin.
Yuzni tanish: Kontakt bo'lmagan usul bo'lib, foydalanuvchilarga qulaylik yaratadi. Biroq, yoritish va boshqa muhit omillari aniqlash aniqligiga ta'sir qilishi mumkin.
Irisni skanerlash: Juda yuqori aniqlilik darajasi bilan ajralib turadi, lekin qimmat va ko'p hollarda tezkor identifikatsiya talab etiladigan joylarda samarasiz.
Ovozni tanish: Ovoz orqali kirishni ta'minlash imkoniyatini beradi, biroq fon shovqinlari va ovoz o'zgarishlari muammolarga sabab bo'lishi mumkin.
DNK analizi: De-facto standarti bo'lib, juda yuqori aniqlilikka ega, lekin vaqt va mablag' talab etuvchi jarayon hisoblanadi.
Qo'llanilish sohalari
- Xavfsizlik: Hukumatlar va xususiy sektorlarda keng qo'llaniladi, jumladan, kirish nazorati, jinoiy tergovlar va milliy xavfsizlik uchun muhim ahamiyatga ega.
- Mobil va Raqamli Xavfsizlik: Mobil qurilmalar va elektron to'lovlar uchun qo'shimcha xavfsizlik qatlami sifatida xizmat qiladi.
- Sog'liqni Saqlash: Bemorlarni tezkor identifikatsiya qilish va tibbiy xizmatlar sifatini yaxshilash.
- Shaxsiy xizmatlar: O'yin va kundalik texnologiyalarda foydalanuvchi tajribasini shaxsiylashtirish.
Muammolar va xavotirlar
- Maxfiylik: Biometrik ma'lumotlar juda shaxsiy hisoblanadi va ularning noqonuniy foydalanilishi yoki o'g'irlanishi katta xavotirlarga sabab bo'ladi.
- Xatoliklar: Noto'g'ri rad etish yoki qabul qilish xatolari foydalanuvchilarning noqulay tajribasiga olib kelishi mumkin.
- Qonuniy Cheklovlar: Turli mamlakatlarda biometrik ma'lumotlarni qayta ishlashga qo'yilgan qonuniy cheklovlar mavjud.
Baholash usullari
Biometrik texnologiyalarni baholash usullari, bu texnologiyalar qanchalik samarali va ishonchli ekanligini o'lchash uchun mo'ljallangan turli mezonlar va sinov protseduralaridan foydalanishni o'z ichiga oladi. Biometrik tizimlarning samaradorligini baholash uchun bir qator asosiy ko'rsatkichlar mavjud. Quyida eng keng tarqalgan usullar va mezonlar keltirilgan:
1. Aniqlilik (Accuracy)
Aniqlilik, biometrik tizimning to'g'ri identifikatsiya yoki tasdiqlash qobiliyatini o'lchaydi. Bu ko'rsatkichlar ikki asosiy xatolik turi orqali baholanadi:
- False Accept Rate (FAR) yoki False Match Rate (FMR): Noqonuniy foydalanuvchi yoki ob'ekt noto'g'ri ravishda qabul qilinganda sodir bo'ladigan xatolik darajasi.
- False Reject Rate (FRR) yoki False Non-Match Rate (FNMR): Haqiqiy foydalanuvchi yoki ob'ekt noto'g'ri ravishda rad etilganda sodir bo'ladigan xatolik darajasi.
2. Ishonchlilik (Reliability)
Ishonchlilik, biometrik tizimning turli sharoitlar va vaqt o'tishi bilan o'zgaruvchanligini kamaytirish qobiliyatini nazarda tutadi. Ishonchlilik, tizimning o'zgaruvchi muhit sharoitlarida (masalan, yorug'lik darajasining o'zgarishi, shovqin darajasining o'zgarishi) qanchalik barqaror ishlashini o'lchaydi.
3. Tezlik (Speed)
Tezlik, biometrik ma'lumotlarni qayta ishlash va identifikatsiya yoki tasdiqlovchi javobni berish vaqtini o'z ichiga oladi. Bu ko'rsatkich, ayniqsa, yirik miqyosdagi tizimlar va real vaqt rejimida ishlovchi tizimlar uchun muhimdir.
4. Qulaylik (Usability)
Qulaylik, foydalanuvchilar tizimdan qanchalik oson va samarali foydalanishi mumkinligini o'lchaydi. Bu, foydalanuvchilarning tizimga qanchalik tez va oson kirishini, shuningdek, foydalanish jarayonida qanchalik kam noqulayliklarga duch kelishini ko'rsatadi.
5. Moslashuvchanlik (Scalability)
Moslashuvchanlik, biometrik tizimning katta miqdordagi foydalanuvchilarni samarali tarzda qo'llab-quvvatlash qobiliyatini o'lchaydi. Bu, tizimning ma'lumotlar bazasini kengaytirish va ko'proq foydalanuvchilarni qo'shish qobiliyati bilan bog'liq.
6. Maxfiylik (Privacy)
Maxfiylik, biometrik tizimning foydalanuvchilarning shaxsiy ma'lumotlarini qanchalik yaxshi himoya qilishini baholaydi. Bu, ma'lumotlarni shifrlash, foydalanuvchilarning ma'lumotlariga kimlar kirishi mumkinligini cheklash va ma'lumotlarning noqonuniy foydalanishiga qarshi choralarni ko'rsatadi.
7. Integratsiyalashuv Qobiliyati (Interoperability)
Integratsiyalashuv qobiliyati, biometrik tizimning boshqa tizimlar va platformalar bilan qanchalik oson integratsiya qilinishi mumkinligini ko'rsatadi. Bu, tizimning turli dasturiy va apparat ta'minotlari bilan mos kelishini va ular bilan o'zaro ishlashini o'z ichiga oladi.
Ushbu mezonlar va sinov usullari orqali biometrik tizimlarni baholash, tizimning umumiy ishlashini aniq tushunish va kerakli sohalarga mos keladigan eng yaxshi tizimni tanlash imkonini beradi.
|
| |
