Banklarning kelib chiqishi va bank tizimi

Banklarning kelib chiqishi va bank tizimi.

Student: Toshto‘xtayeva Marjona

Reja:

• Dastlabki banklarning paydo bo‘lishi va bank operatsiyalari.
• Banklarning funksiyalari va turlari.
• Bank tizimi va elementlari.

Bankning kelib chiqish tarixini o‘rgangan bir qator iqtisodchi olimlarning xulosasiga ko‘ra dastlabki banklar Italiyaning Venetsiya va Genuya shaharlarida X asrda paydo bo‘lgan. Shuning uchun ham bank so‘zi italyancha “banco” so‘zidan olinib “stol” degan ma’noni anglatadi.

Bankning kelib chiqish tarixini o‘rgangan bir qator iqtisodchi olimlarning xulosasiga ko‘ra dastlabki banklar Italiyaning Venetsiya va Genuya shaharlarida X asrda paydo bo‘lgan. Shuning uchun ham bank so‘zi italyancha “banco” so‘zidan olinib “stol” degan ma’noni anglatadi.

Tarixda birinchi yuzaga kelgan bank Angliya banki hisoblanib, u 1694 yilda aksionerlik banki sifatida tashkil bo‘lgan. Bu bank aksioner-emission bank bo‘lib, unga davlat tomonidan banknotlar chiqarishga ruxsat berilgan.

Tarixda birinchi yuzaga kelgan bank Angliya banki hisoblanib, u 1694 yilda aksionerlik banki sifatida tashkil bo‘lgan. Bu bank aksioner-emission bank bo‘lib, unga davlat tomonidan banknotlar chiqarishga ruxsat berilgan.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida ikki pog‘onali kredit bank tizimi ko‘p mamlakatlar iqtisodining asosi hisoblanadi. Bu Markaziy bank, bank institutlari va nobank kredit muassasalaridir.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida ikki pog‘onali kredit bank tizimi ko‘p mamlakatlar iqtisodining asosi hisoblanadi. Bu Markaziy bank, bank institutlari va nobank kredit muassasalaridir.

Bank institutlariga quyidagi banklar kiradi:

– tijorat banklar;

– investitsiya banklari;

– jamg‘armalar jalb qiluvchi banklar (O‘zbekistonda Xalq banki);

– ipoteka banki;

– savdo banklari;

– tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘yicha banklar;

– tarmoqlar bo‘yicha ixtisoslashgan banklar va boshqalar.

Nobank kredit tashkilotlarga:

– investitsiya kompaniyalari;

– sug‘urta kompaniyalari;

– nafaqa va boshqa fondlar kiradi.

Zamonaviy iqtisodiyotda banklar quyidagi mezonlar bo‘yicha tavsiflanadi.

Mulkiy jihatdan banklar quyidagicha ajratiladi:

– davlat banki

- aksiyadorlik banki

-kooperativ bank

-xususiy

-xorijiy kapital ishtirokida qo‘shma banklar.

Banklar bajaradigan funksiyasi jihatidan quyidagicha tavsiflanadi:

Banklar bajaradigan funksiyasi jihatidan quyidagicha tavsiflanadi:

- emission

- tijorat

- investitsion

- Ipotekali

- jamg‘arma banklar.

Banklar bajaradigan operatsiyalarining tabiati jihatidan:

Banklar bajaradigan operatsiyalarining tabiati jihatidan:

- universal

- ixtisoslashgan banklarga bo‘linadi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida 2 pog‘onali bank tizimi shakllanadi:

Bozor iqtisodiyoti sharoitida 2 pog‘onali bank tizimi shakllanadi:

1-pog‘onada Makaziy bank ;

2-pog‘onada Tijorat banklari turadi.

Bank tizimi quyidagi elementlardan tashkil topadi:

Bank tizimi quyidagi elementlardan tashkil topadi:

1. Bank tizimining huquqiy asoslari .

2. Bank tizimining tashkiliy asoslari.

Universal banklar-depozit qabul qilish huquqiga ega, kreditlash, hisob-kitoblar va boshqa moliyaviy xizmatlar ko‘rsatadi. Lekin ular qimmatli qog‘ozlar chiqarish yo‘li bilan resurs jalb qilish huquqiga ega emas. Universal banklar federal zaxira tizimi tomonidan nazorat qilinadi.

Universal banklar-depozit qabul qilish huquqiga ega, kreditlash, hisob-kitoblar va boshqa moliyaviy xizmatlar ko‘rsatadi. Lekin ular qimmatli qog‘ozlar chiqarish yo‘li bilan resurs jalb qilish huquqiga ega emas. Universal banklar federal zaxira tizimi tomonidan nazorat qilinadi.

Investitsion banklar-depozit qabul qilish huquqiga ega emas. Ular qimmatli qog‘ozlarini muomalaga chiqarib, resurslar jalb qiladi va bu resurslardan o‘rta va uzoq muddatli kreditlar beradi.

E’tiboringiz uchun rahmat!!!