190
sitoplazmada amalga oshiriladi. Ribozomalar hujayraning doimiy tarkibiy
qismidir. Ularning bir qismi gialoplazmada erkin joylashgan,
boshqa qismi
endoplazmatik retikulum membranalari yuzasiga biriktirilgan. Ikkinchisi
funktsional jihatdan ancha faol. Ribosomalar faqat membranada joylashgan
bo'lishi yoki 4-40 birlikdan
iborat guruhlarga birlashishi, zanjirlar -
polisomalar yoki poliribozomalar hosil qilishi mumkin,
bunda individual
ribosomalar ipli mRNK molekulasi bilan bog'lanadi. Biroz kich ikroq
ribosomalar mitoxondriya va plastidalarda uchraydi. Ribosomalarning asosiy
vazifasi aminokislotalardan oqsil molekulalarini "yig'ish".
Mitoxondriya barcha aerobik eukaryotik hujayralarda uchraydi.
Hujayradagi mitoxondriyalar soni juda xilma-xil bo'lib, ular to'qima turiga va
ularni tuzadigan hujayralar yoshiga bog'liq. Mitoxondriya
hujayrada aylana
oladi. Shu bilan birga, ular asosan hayotiy jarayonlar eng kuchli bo'lgan
yadro, xloroplastlar va boshqa organoidlar yaqinida to'planadi. Har bir
mitoxondriya ikkita membrana bilan o'ralgan
- tashqi va ichki, ular orasida
strukturasiz suyuqlik matritsasi mavjud. Nafas olish jarayoni mitoxondriyada
amalga oshiriladi. Oziq-ovqat mahsulotlarining
makrokomponentlari ularning
ichki membranalarida oksidlanib, kimyoviy energiya ATP ning yuqori
energiyali fosfat bog'lanishlarida to'planadi.
Mitoxondriyalar hujayraning
energiya markazlari deyiladi.
