|
Biologiya (2) — копия cdrBog'liq AXBOROT XAVFSIZLIGI
quyidagi qurilmalardan tashkil topgan: mikroprotsessor yoki protsessor;
sooprotsessor; operativ xotira; qattiq disk (vinchester); diskovodlar
(magnit disklardan o‘quvchi yoki ularga yozuvchi qurilmalar); control-
lyorlar; adapterlar; shinalar; ta’minlash bloki. Mikroprotsessor
(microprocessor) - barcha arifmetik mantiqiy amallarni bajaruvchi
hamda kompyuter boshqa qurilmalarining ishlashini nazorat qiluvchi va
boshqaruvchi qurilma. Kompyuterning eng asosiy qurilmalaridan biri
boTgani uchun kompyuter markasi aynan shu kompyuterga o‘rnatilgan
mikroprotsessor markasi bilan ataladi. Mikroprotsessorlaming quvvati 1
sekundda bajarilishi mumkin bo‘lgan elementar amallar soni - “takt
chastotalari” bilan chanadi. O‘lchov birligi - megagers (MGs). Oxirgi
vaqtlarda ishlab chiqarilayotgan Pentium-IV kompyuterlarida tezkor
xotira 512 MB va undan yuqori, tatk chastotasi 2.4 yoki 2.6 GB va undan
yuqori, doimiy xotirasi 80 GB va undan yuqori. Diskovodlar {driver)-
qattiq (vinchester) yoki yumshoq (disketa) disklardagi ma’lumotlami
o‘qishga hamda maiumotlarni shu disklarga yozishga xizmat qiluvchi
qurilmalar. Hozirgi vaqtda shaxsiy kompyuterlarda qoilanilayotgan
yumshoq magnit disklar (diskette yoki floppy disk) 1.44 MB hajmga ega.
Kontrollyorlar {controller) - kompyuterning va unga ulangan
qurilmalarning ishlash faoliyatini nazorat qiluvchi va boshqaruvchi
elektron sxema. Ular klaviaturani, diskovodlar hamda qo‘shimcha
qurilmalarni nazorat qiluvchi va boshqaruvchi kontrollyorlarga boiinadi.
Adapterlar {adapter) - kompyuterni qo‘shimcha qurilmalar bilan
bog`lashga hamda ularning ishlashini bir-biriga moslashtirishga xizmat
qiluvchi aloqa qurilmasi.Adapterlar quyidagi turlarga bolinadi:
1) Parallel portlar (parallel port) adapterlari. Bu portlarga odatda
printerlar ulanadi. Portlarning nomlari LPT1, LPT2, LPT3 va LPT4;
2) Asinxron ketma-ket portlar (serial port) adapterlari. Bu portlarga
asosan “sichqoncha”, modemlar ulanadi. Portlarning nomlari COMI,
COM2 va COM3.
3) Kompyuter o ‘yinlari uchun ajratilgan port (game port) adapteri.
Bu portga o ‘yinlarni boshqaruvchi qurilma - joystik ulanadi.
Shinalar (bus) - kontrollyorlar va adapterlarni mikroprotsessor
hamda operativ xotira bilan bog io v ch i aloqa uzatish magistrali.
Asosan IBM firmasi tomonidan ishlab chiqilgan ISA, MCA, EISA, VESA
hamda Intel firmasi tomonidan ishlab chiqilayotgan PCI shinalari
qoilaniladi. Ta'minlash bloki (power supply unit) - o ‘zgaruvchan elektr
|
| |
