BIOLOGIYA ARALASH BEHZODBEK JO’RAYEV TESTI
1. Nuqtalar o’rniga mos javobni tanlang
Populyatsiyalar orasida, genlar oqimi bo’lib turganda……
A) halok bo’lgan indvidlardagi genlar va ularga mos belgilar populyatsiya doirasida yo’qolib boradi
B) yashab qolgan indvidlarning genofondi saqlanib qoladi
C) ularda genetik farqlar to’planmaydi
D) populyatsiyadagi organizlarni o’zaro chatishish extimoli ortadi
2. Ma’lum bir degeterozigotali organizmlar chatishtrilishi natijasida fenotipik sinflar soni genotipik
sinflar sonidan 6 taga kam bo’lsa, ushbu organzimning belgilari qanday tiplarda irsylanishi mumkun?
1) bitta belgisi bo’yicha chala dominant tipda; 2) ikki belgisi bo’yicha chala dominant tipda;
3) retsessiv epistas tipida; 4) dominant epistaz tipida; 5) polimer irsiylanish tipida
6) komplementar irsiylanish tipida; 7) kommulyatev irsiylanish tipida; 8) nokommulyatev irsiylanish
tipida
A) 3, 6 B) 2, 4 C) 5, 8 D) 1, 7
3. Meksika Dog it zoti populyatsiyasida, gajak dumli geterozigotali itlar va qayrilgan dumli itlar soni
nisbati 2:1 bo’lib, itlar poulyatsiyasida, dumi gajak gomozigotali itlar soni 1500 tani tashkil qilsa, A
gening qaytarilish chastotasi a gening qaytarilish chastotasidan qanchaga farq qiladi?
A) 20 % B) 0 % C) 30 % D) 5 %
4. Nuqtalar o’rniga mos javobni toping.
Areteriya qon tomiri venalalar singari…….
1) yurakka qon olib keladi; 2) embrionning mezoderma qavatidan rivojlanadi; 3) yurakdan qon olib
ketadi; 4) devori uch qavatdan iborat; 5) embrionning edoderma qavatidan rivojlanadi
A) 1, 4 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 1, 5
5. Quydagilardan qaysilari ponasimon shaklga ega?
1) odam kurak tishlari koronkasi; 2) baqachanoqning tanasining keyingi qismi; 3) odam katta oziq
tishlari koronkasi; 4) baqachanoq oyog’i; 5) itning kurak tishlari;
6) osminog muskuli
A) 1, 4, 5 B) 2, 3, 6 C) 1, 2, 5 D) 3, 5, 6
6. Quyida nechta sistematik birlikka mansub organizmlar berilgan?
1) karpsimonlar; 2) lolasimonlar; 3) ituzum; 4) bo’ritaroq; 5) pingvinlar; 6) skatlar; 7) qushlar;
8) magnoliyatoifa
A) 3 ta B) 4 ta C) 5 ta D) 2 ta
7. Termitlar (a), asalari (b) va chumolilar (c) oilasi bilan bog’liq to’g’ri fikrlarni juftlang.
A) a- ishchilari voyaga yetmagan urg’ochilar hisoblanadi; b- urug’langan tuxumlaridan erkakk arilar
rivojlanadi; c- jag’lari yirik va boshi kuchli rivojlagan
B) a- ishchi termitlar oilani boqish va qo’riqlash vazifasini bajaradi; b- erkakk arilarining mo’ylovi va
ko’zlari yaxshi rivojlangan; c- bog’ qora chumolisi bilologik kurashga to’sqinlik qiladi
C) a- qo’riqchi termitlar uyani qo’riqlash vazifasini bajaradi; b- erkakk arilarining mo’ylovi va ko’zlari
yaxshi rivojlangan; c- bog’ qora chumolisi bilologik kurashga to’sqinlik qiladi
D) a- qo’riqchi termitlarning jag’lari va boshi yirik; b- erkakk arilarining mo’ylovi va ko’zlari yaxshi
rivojlangan; c- bog’ qora chumolisi bilologik kurashga to’sqinlik qiladi
8. 6 mol glukozaning bir qismi chala bir qismi to’liq parchalanganda 114 mol ATF hosil bo’ldi. To’liq
parchalangan glukoza molekulalarini hosil qilish uchun o’simlik qancha ATF energiyasini (kJ) da
sarflaydi?
A) 2160 B) 3240 D) 1880 D) 2600
9. Odamlarda iyakninig shakli ikki juft nokomulativ polimer genlarga bog’liq. Genotipda
1, 2, 3, 4 ta dominant gen bo’lsa, iyak shakli suchburchak bo’ladi. Genotipda umuman dominant gen
bo’lmasa iyak silliq shaklda bo’ladi. Lekin uchburchak iyaklilar orasida dominant digomozigotalilar
letal genga ega bo’lib, embrional rivojlanish davrida halok bo’ladi. Agar degeterozigotali ota-onalar
turmush qursa, uchburchak iyakli farzandlarni necha foizi bitta belgisi bo’yicha geterozigotali?
A) 100 % B) 62,5 % C) 32,5% D) 57,1 %
10. Toxirning ovqat ratsionida umumiy 750 g ozuqa mavjud. Ozuqaning 4 % izi mineral tuzdan iborat.
Oqsildan ajralgan energiya yog’dan ajralgan energiyadan 438 kkal kam,
Uglevoddan ajralgan energiya esa yog’dan ajralgan energiyadan 1120 kkal ga ko’p bo’lsa, Toxirning
ovqati tarkibidagi oqsil miqdorini (g) aniqlang
A) 120 g B) 100 g C) 150 g D) 180 g
11. Bir bemor genetik tekshiruvlar natijasiga ko’ra unda, miopiya, tug’ma karlik va qandli diabet
aniqlangan bo’lsa, u holda bu bemorning kasalliklarini irsiylanish genotipini toping.
A) AAbbCC B) aaBBcc C) AAbbcc D) aabbCC
12. Biotik munosabatlarning simbioz (a) va antbioz (b) tiplariga mos munosbatlarni juftlang
1) dukkakli o’simliklarni ildizida tugunak bakteriyalarni yashashi; 2) odam yo’g’on ichagida
bakteriyalarni yashashi; 3) aktinya va zohid qisqichbaqasi o’rtasidagi munosbat; 4) otning burun
bo’shlig’ida bo’ka qurtlarining parazitlik qilishi; 5) qo’yning o’pkasidagi exinokokk finnalari; 6)
tulkilarni tipratikan bilan oziqlanishi
A) a- 1, 3; b- 2, 4, 5, 6 B) a- 1, 2, 3; b- 4, 5, 6 C) a- 1, 2, 3; b- 5, 6 C) a- 1, 3; b- 3, 5, 6
13. Biotik munosabatlarning simbioz (a) va antibioz (b) tiplariga mos shartli belgilarni juftlang.
A) a- (0 0), (+ +); b- ( + - ), (- - ) B) a- (- 0 ), (+ +); b- ( + - ), (- - )
C) a- (0 0), (+ +); b- ( + 0 ), (- - ) D) a- (+ + ), (0 +); b- ( 0 - ), (- - )
14. Quydagi organizmlarga tegishli to’g’ri ta’riflarni juftlang.
a) sekvoya; b) batsidiya
A) a- fototrof organzim; b- prokariot organizm
B) a- eukariot orgaznim; b- yopishqoq lishaynik
C) a- xematrof organizm; b- bargsimon lishaynik
D) a- eukariot organzim; b- fototrof
15. Vorsinkalarda limfa qon tomirlariga so’riladigan, modda tabiatiga ega bo’lganalrini tanlang
1) restrikaza; 2) xolistrol; 3) pepsin; 4) proteaza; 5) amilaza; 6) steroidlar; 7) esterogen; 8) insulin
A) 1, 3, 4 B) 2, 6, 7 C) 3, 5, 8 D) 1, 6, 7
16. Nuqtalar o’rniga mos javoblarni tanlang.
Mitoxondiyalar plastidalar singari…..
1) tarkibida DNK uchraydi; 2) ATF sintezini amalga oshiradi; 3) barcha prokariot va eukariot
organizmlarda uchraydi; 4) tashqi va ichki membranlari mavjud; 5) boshqa organoidlar hisobiga hosil
bo’lishi; 6) ko’p energiya sarflaydigan hujayralarda ko’p uchrashi
A) 3, 4 B) 5, 6 C) 1, 2 D) 2, 3
17. Plankton (a) va nekton (b) organizmlardagi moslanishlarni belgilang.
1) gazli kiritmalar; 2) terining tangachalar bilan qoplanganligi; 3) uzun o’simtalar; 4) muskularning
kuchli rivojlanganligi; 5) tanasi yassilashgan; 6) xitin qobiq
A) a- 1, 3; b- 2, 4 B) a- 1, 4; b- 2, 3 C) a- 1, 6; b- 2, 5 D) a- 1, 3; b- 4, 5
18. DNK tarkibidagi jami vodarod bog’lari va peptid bog’lari yeg’indisi 519 ga teng. Shu DNK ning
sintezlanishida qatnashgan oqsil tarkbidagi aminokislotalar soni 50 ta bo’lsa, DNK tarkibidagi
nukleotidlar sonini toping.
A) 250 ta B) 300 ta C) 320 ta D) 280 ta
19. O’simliklarni bargini shakliga ko’ra ajrating.
a) barglarini buralgan bo’lishi; b) barglarini ignasimon bo’lishi
1) qarag’ay; 2) archa; 3) kovul; 4) palma; 5) kaktus
A) a- 3; b- 1; B) a- 4; b- 5 C) a- 2; b- 3 D) a- 4; b- 2
20. Norka hujayralarining qaysi xususiyati tuzilishi va funksiyasiga bog’liq holda turlicha bo’ladi?
A) qalin qobiqli va mustaxkam bo’lishi
B) hujyralarni yashash muddati
C) hujayralarini shakli va o’lchami
D) hujayraq qobig’i moddalarini joylashishi
21. Qushlarni halqalash (a), yer yuzasini isishi (b) va baqachanoqning daraxt kurtaklaridan farq
qilmasligi (c) ekalogiyaning qaysi bo’limlarida o’rganiladi?
A) a- simekalogiya; b- evalyutsion ekalogiya; c- sinekalogiya
B) a- dala metodi; b- evalyutsion ekalogiya; c- sinekalogiya
C) a- dala metodi; b- sinekalogiya; c- sinekalogiya
D) a- evalyutsion ekalogiya; b- evalyutsion ekalogiya; c- sinekalogiya
22. Manta va planariya (a), manta va qutb meduzasi (b) va manta va osminog (c) lar uchun qaysi
oziqlar umumiy hisoblanadi?
A) a- baliqchalar; b- qisqichbaqasimonlar; c- mollyuskalar
B) a- qisqichbaqasimonlar; b- qisqichbaqasimonlar; c- mollyuskalar
C) a- qisqichbaqasimonlar; b- qisqichbaqasimonlar; c- qisqichbaqasimonlar
D) a- mollyuskalar; b- qisqichbaqasimonlar; c-qisqichbaqasimonlar
23. Jinsiy bezi ichagini ustida (a) va ichagini ostida (b) joylashgan hayvonlarga xos ma’lumotlarni
belgilang.
1) yurish oyoqlari Jabra bo’shlig’iga suvni haydab beradi;
2) tanasi 3 ta qismdan iborat; 3) ayrish sitemasi bosh tomonida joylashgan; 4) qorin bo’limi yeti
bo’g’imdan iborat; 5) gavda bo’limlari bosh va tana qismllarga ajratiladi; 6) oyoqlaring oldingi qismi
o’zgarib paypaslagichlar hosil bo’lgan; 7) yuragida 3 ta klapin mavjud; 8) boshko’kragining ustki
qismida ko’zlari joylashgan
A) a- 1, 3, 4; b- 2, 5 B) a- 3, 4; b- 8 C) a- 1, 4, 5; b- 5, 7, 8 D) a- 1, 3, 4; b- 6, 7, 8
24. Ishchi termitlar (a) ishchi asalari (b) va ishchi chumoli (c) larga xos ma’lumotlarni belgilang.
1) chala hazm bo’lgan oziq bilan qurtlarini oziqlantiradi;
2) voyaga yetmagan urg’ochilar; 3) tanasi oq rangda; 4) uchish qobilyatini yo’qotgan; 5) oilani
qo’riqlash vazifasini bajaradi; 6) in qurish vazifasini bajaradi; 7) ko’payish qobilyatini yo’qotgan;
8) boshini oldida joylashgan ikki juft mo’ylovi hid blish vazifasini bajaradi; 9) boshi yirik, jag’lari
kuchli rivojlangan
A) a- 2, 3, 5; b- 2, 6, 8; c- 7, 9 B) a- 3, 6; b- 2, 8; c- 1, 7
C) a- 2, 3, 6; b- 2; c- 1, 7 D) a- 2, 3; b- 2, 8; c- 1, 4
25. To’g’ri ma’lumotlar qaysi javobda to’g’ri berilgan?
1) ontogenez davrida ikki xil ayrish sistemasiga ega hayvonlarning ayrish sistemasi baqachanoqnikiga
o’xshash tuzilgan; 2) exinokokk lichinkalik davrida parazitlik qiladigan organizmda qoramol
tasmasimon chuvalchangi voyaga yetganda parazitlik qiladi; 3) yassi chuvalchanglarni tuzilishi
bo’shliqchilarning lichinkasiga o’xshash tuzilishga ega; 4) kalmar, karakatitsa , sakkizoyoqlarninig
asosiy ozig’i krablar, baliqlar, plankton organzimlar hisoblanadi;
5) zoxidning ayrish sistemasi bosh tomonida joylashgan;
6) chumolilar ham termitlar singari oila bo’lib yashashadi
A) 1, 2, 5 B) 3, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 5
26. Quyidagi jarayonlar qachon yuz beradi?
a) xromatidalarni juft juft bo’lib hujayra markaziga joylashishi; b) gametalarda ikki muqobil
omillardan faqat birini o’rin olishi; c) poliplodiya hodisasi; d) F
2
bo’g’inida retsessiv belgili organizmni
paydo bo’lishi;
e) dominant genlarni qulay o’zaro ta’sri
1) geterozis hodisasi kuzatilganda; 2) metafaza II da;
3) duragaylar urchish paytida; 4) hujayra bo’linish anafazasida xromasomalrning ikki qutbga
tarqalmasligi oqibatida; 5) profaza II da;
6) duragaylarda irsiy omil o’zgarmasdan saqlangan holda; 7) xromasomlar disperllashgan paytda; 8)
bir juft allellar irsiylanganda
A) a- 2; b- 3; c- 7; d- 8; e- 1 B) a- 2; b- 3; c- 4; d- 6; e- 1
C) a- 5; b- 6; c- 4; d- 7; e- 8 D) a- 5; b- 3; c- 4; d- 6; e-8
27. Hashorotlar bilan bog’liq to’g’ri ma’lumotlarni belgilang.
1) olma mevaxo’rining g’umbagi tuproqda rivojlanadi;
2) kuya va podoliya bitta turkum vakili hisoblanadi;
3) gelikonius va yashil qurbaqa ayrim xususiyatlari jixatdan bir biriga o’xshaydi; 4) Asalarilarning
individlarining orasida bir necha ona, yuzlab erkakk va bir necha minglab, ishchi asalarilardan iborat;
5) go’ngxo’r qo’ng’izlar va chivinlarning qurtlari bir xil oziq bilan oziqlanadi; 6) bronza qo’ng’izi
qurtlari o’simlik to’qimalari bilan ozqilanmaydi
A) 1, 5 B) 2, 4 C) 3, 4 D) 3, 6
28. Quyida berilgan belgilar qaysi hayvonlar uchun mos kelishini juftlab bering.
a) boshining ostki tomonida og’iz teshigi mavjud;
b) o’simliklarning yashil qismi bilan ozqilanib o’simliklarga zarar keltiradi; c) oyoqlari sirtida
joylashgan tuklar hid blish va tuyg’u organi hisoblanadi; d) o’simlik barg ostiga tuxum qo’yadi
A) a- beluga; b- cho’l toshbaqasi; c- uy pashshasi; d- karam kapalagi
B) a- suv shillig’i; b- bedapoya shillig’i; c- zorka; d- kolorado qo’ng’izi
C) a- suv shillig’i; b- tok shillig’i; c- zoxid; d- karam kapalagi
D) a- qilqquyruq; b- yalang’och shilliq; c- perlovitsa; d- kolorado qo’ng’izi
29. Biokimyoviy ixtisoslashish natijasida, nimaga ta’sir ko’rsatadigan hujayralar tarkibidagi har xil
genlarni ishlashi boshlanadi?
A) tuzilish va moddalar almashinuviga
B) organ va organlar sistemasining rivojlanishiga
C) hujaylararni bo’linishini kuchayishiga
D) hujayra uchun maxsus oqsil sintezlanishiga
30. Qaysi javobda karam kapalagi qurtining tut ipak qurtidan farq qiluvchi belgilari to‘g‘ri
ko‘rsatilgan?
1) so‘lak bezlari kuchli rivojlangan; 2) boshi va oyog'i bo'lmaydi; 3) sholg'om va achambiti bargi bilan
oziqlanadi; 4) qorin qismida 5 juft soxta oyoqlari bo'ladi; 5) og'iz a’zosi kemiruvchi tipda; 6) soxta
oyoqlari bo'g'imlarga bo'linmagan; 7) ko‘krak qismida 5 juft soxta oyoqlari bo’ladi; 8) yon tomonida
bir necha qator sariq va qora dog’lari bor; 9) haqiqiy o'yoqlari bo'g’imlarga bo’linmagan; 10) orqa
tomonida bir necha qator sariq va qora dog’lari bor
A) 3, 4, 5, 8 B) 1, 2. 7 C) 3, 8, 10 D) 3, 4, 6. 9, 10
| 