omillar muhim rol o’ynayd Tadbirkorlik xoʻjalik yuritish koʻlamiga qarab, yirik, oʻrta va
kichik turlarga boʻlinadi. Yirik tadbirkorlik ishlab chiqarishda 500
dan ortiq kishi band
boʻlgan, oʻrta tadbirkorlik esa 20– 500 kishi band boʻlgan korxona (firma) lar, kichik
tadbirkorlik 10–20 va undan kam kishi ishlaydigan korxonalarni qamraydi. Yirik va oʻrta
tadbirkorlikka, asosan, yirik ishlab chiqarish, koʻp sonli tovarlar chiqaradigan,
mexanizatsiyalashgan hamda avtomatlashgan sohalar kiradi.
Kichik tadbirkorlik qishloq
xoʻjaligi, aholiga xizmat koʻrsatish sohalarida keng tarqalgan. Kichik tadbirkorlik sharoitga
tez moslasha olishi bilan boshqalaridan farqlanadi va shu bois u keng tarqalgan. Biznes reja
— aniq tanlangan tadbirkorlik ishining barcha bosqichlari tavsiflangan va taxminan
hisobkitob qilingan loyiha. Unda aniq tanlangan tadbirkorlik ishining hamma tomonlari oʻz
aksini topadi. Biznes reja oʻz tarkibi jihatidan loyihaning afzalliklari va uni amalga
oshirishdan kutiladigan moliyaviy natijalar bayon etilgan yakuniy xulosa hamda asosan 10
boʻlimdan iborat asosiy qismga boʻlinadi. Biznes rejada loyiha boʻyicha ishlab
chiqariladigan
tovar
(xizmat)larning
tavsifi
hamda
uning
xaridorgirligi
va
raqobatbardoshligini taʼminlaydigan omillar; bozor hajmini baholash asosida sotish bozori,
tadbirkor bozorning
qaysi segmentida ish yuritishi, savdo hajmi, tovar (xizmat)lar narxi
prognozlari; ehtimoli boʻlgan raqobatchilar (ularning mahsulotlari sifati va xaridorgirligi,
narxi toʻgʻrisida axborot beriladi); marketing xizmatining asosiy unsurlari (tovarning qanday
yoʻl
bilan sotilishi, tovar narxining shakkllanishi, sotishni ragʻbatlantirish, reklamaning
qaysi usullarini tanlash va boshqalar); mahsulot ishlab chiqarish rejasi (ishlab chiqarish
aloqalari, mahsulot sifatini nazorat qilish, ishlab chiqarish harajatlari va boshqalar); umuman
ishni, xodimlar ishini tashkil etish. . Biznes reja — aniq tanlangan
tadbirkorlik ishining
barcha bosqichlari tavsiflangan va taxminan hisobkitob qilingan loyiha. Unda aniq tanlangan
tadbirkorlik ishining hamma tomonlari oʻz aksini topadi. Biznes reja oʻz tarkibi jihatidan
loyihaning afzalliklari va uni amalga oshirishdan kutiladigan moliyaviy natijalar bayon
etilgan yakuniy xulosa hamda asosan 10 boʻlimdan iborat asosiy qismga boʻlinadi. Biznes
rejada loyiha boʻyicha ishlab chiqariladigan tovar (xizmat)larning tavsifi hamda uning
xaridorgirligi va raqobatbardoshligini taʼminlaydigan omillar; bozor hajmini baholash
asosida sotish bozori, tadbirkor bozorning qaysi segmentida ish yuritishi, savdo hajmi, tovar
(xizmat)lar narxi prognozlari; ehtimoli boʻlgan raqobatchilar (ularning mahsulotlari sifati va
xaridorgirligi, narxi toʻgʻrisida axborot beriladi); marketing xizmatining
asosiy unsurlari
(tovarning qanday yoʻl bilan sotilishi, tovar narxining shakkllanishi, sotishni
ragʻbatlantirish, reklamaning qaysi usullarini tanlash va boshqalar);
mahsulot ishlab
chiqarish rejasi (ishlab chiqarish aloqalari, mahsulot sifatini nazorat qilish, ishlab chiqarish
harajatlari
va
boshqalar);
umuman
ishni,
xodimlar
bajaradi.
