Bolalarda barmoqlar harakatchanligini rivojlantirishda tasviriy faoliyatning o‘rni kirish I bob bolalarda barmoqlar harakatchanligini rivojlantirishning nazariy asoslari

Download 108.89 Kb.
bet	1/8
Sana	11.03.2024
Hajmi	108.89 Kb.
	#169862

1 2 3 4 5 6 7 8

Bog'liq
Bolalarda barmoqlar harakatchanligini rivojlantirishda tasviriy
1-Лабораторная работа. Моделирование электрической сети с изолированной нейтралью

BOLALARDA BARMOQLAR HARAKATCHANLIGINI RIVOJLANTIRISHDA TASVIRIY FAOLIYATNING O‘RNI
KIRISH…………………………………………………………………….2-4
I BOB BOLALARDA BARMOQLAR HARAKATCHANLIGINI RIVOJLANTIRISHNING NAZARIY ASOSLARI…………………………5-14
1.1 Barmoqlar harakatchanligining bolalar rivojlanishidagi ahamiyati…...5-10
1.2 Barmoqlar harakatchanligining bo'yicha bolalar bog’chasidagi ishlarning mazmuni……………………………………………………………………….11-14
II BOB BOLALARDA BARMOQLAR HARAKATCHANLIGINI RIVOJLANTIRISHDA TASVIRIY FAOLIYATNI AMALIY QO‘LLASH JARAYONI…………………………………………………………………...15-25
2.1 Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida barmoqlar harakatchanligini rivojlantirishda tasviriy faoliyatdan kompleks foydalanish jarayoni……….....15-19
2.2 Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tasviriy faoliyatdan orqali erishilgan natijalar tahlili…………………………………………………………………20-25
III BOB MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI TURLI NUQSONLARINI KORREKSIYALASHDA TASVIRIY FAOLIYATNI QO‘LLASH TEXNOLOGIYALARI………………………………………..26-38
3.1 Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida barmoqlar harakatchanligini rivojlantirishda tasviriy faoliyatdan foydalanish …...........................................26-32
3.2 Rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar barmoqlar harakatchanligini rivojlantirishda olib boriladigan korreksion ishlar jarayonida tasviriy faoliyatdan foydalanish………………………………………………………………...…..33-38
XULOSA……………………………………………………………...…….39
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YHATI……………..…..40-41

KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: Mustaqillikka erishgan mamlakatimizda yoshlar ta’limini va tarbiyasiga nihoyatda katta ahamiyat berilmoqda, davlatimizning eng muhim vazifalaridan biri - ma’naviy jihatdan barkamol, jismoniy va ruhiy jihatdan sog‘lom zehnli avlodni tarbiyalshdan iboratdir.¹ Bunda ilk bo‘g‘in sifatida maktabgacha ta’lim tashkilotlari va maktablarning o‘rni beqiyos. Davlatimiz tomonidan so‘ngi yillar mobaynida ushbu ikki sohani rivojlantishish borasida sohada salmoqli ishlar olib borilmoqda va uning aksi ta’lim-tarbiya jarayonida aks etmoqda.
Jumladan, yuqorida keltirilgan tizimni har bir bo‘g‘ini samaradorligini oshirish bobida 2019yil 16 dekabrda qabul qilingan “Maktabgacha ta’lim va tarbiya to‘g‘risida”gi Qonun, 2020 yil 23 sentyabrda qabul qilingan “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonun, 2019 yil 8 mayda qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim tizimini 2030yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi to‘g‘risida”gi Prezident Qarori qabul qilindi. Yosh avlodni rivojlanishida ularning ruhiy jihatdan ham to‘la rivojlanishi muhim o‘rin egallaydi.
Ushbu mavzuning dolzarbligi shundaki, maktabgacha yoshdagi bolalarda vosita ko'nikmalarini rivojlantirish barmoqlarning harakatlarini muvofiqlashtirishni shakllantirish, nutq faolligini rivojlantirish va bolani maktabga tayyorlash imkonini beradi. Bolaning harakat faolligi qanchalik yuqori bo'lsa, uning nutqi shunchalik yaxshi rivojlanadi.² Umumiy va nutqiy vosita qobiliyatlari o'rtasidagi bog'liqlik ko'plab etakchi olimlarning tadqiqotlari bilan o'rganilgan va tasdiqlangan, masalan, I.P. Pavlov, M.M. Koltsova, E. Isenina. Bolada vosita ko'nikmalari va qobiliyatlarini o'zlashtirganda, harakatlarni muvofiqlashtirish rivojlanadi. Harakatlarning shakllanishi nutq ishtirokida sodir bo'ladi.
Barmoqlarning nozik harakatlarining rivojlanishi ayniqsa nutqning rivojlanishi bilan chambarchas bog'liq. ³Nima uchun tushuntirish uchun to'g'ri so'z topa olmagan odam ko'pincha imo-ishoralar bilan o'ziga yordam beradi? Va aksincha: nima uchun diqqatini yozish yoki chizishga qaratgan bola beixtiyor tilini chiqarib, o'ziga yordam beradi? Bolalar nutqining mashhur tadqiqotchisi M.M. Koltsova shunday yozadi: "Barmoqlarning harakati, tarixan, insoniyat rivojlanishi jarayonida nutq funktsiyasi bilan chambarchas bog'liq bo'lib chiqdi. Ibtidoiy odamlarning birinchi muloqot shakli imo-ishoralar bo'lib, bu erda qo'lning roli ayniqsa muhim edi. Odamlarda qo'l va nutq funktsiyalarining rivojlanishi parallel ravishda davom etdi. Bolaning nutqining rivojlanishi taxminan bir xil. Birinchidan, barmoqlarning nozik harakatlari rivojlanadi, keyin bo'g'inlarning artikulyatsiyasi paydo bo'ladi; nutq reaktsiyalarining keyingi takomillashuvi bevosita barmoq harakatlarini tayyorlash darajasiga bog'liq. Shunday qilib, "qo'lni nutq organi deb hisoblash uchun barcha asoslar mavjud - xuddi artikulyar apparat. Shu nuqtai nazardan, qo'lning proektsiyasi miyaning boshqa nutq sohasidir.
Nutq qo'llarning, aniqrog'i, barmoqlarning impulslari ta'sirida yaxshilanadi. Odatda, nozik vosita qobiliyatlari yuqori darajada rivojlangan bola mantiqiy fikr yurita oladi, uning xotirasi, diqqati va izchil nutqi etarlicha rivojlangan. Rivojlangan miya va rivojlanmagan qo'l zamonaviy turmush tarzini hisobga olgan holda mutlaqo tabiiy hodisadir. Ammo bu o'qituvchilar va ota-onalarni vahima qo'zg'atmasligi kerak: maktabgacha yoshdagi bolaning zaif qo'li rivojlanishi mumkin va kerak. Jismoniy mashqlar paytida siz e'tiborga olishingiz kerak individual xususiyatlar har bir bola, uning yoshi, kayfiyati, istagi va imkoniyatlari.
Asosiysi, bu tadbirlar bolalarga faqat ijobiy his-tuyg'ularni olib keladi. Birinchi muvaffaqiyatsizliklar umidsizlikka va hatto tirnash xususiyati keltirib chiqaradi. Bolaning faoliyati muvaffaqiyatli bo'lishini ta'minlash kerak - bu uning o'yin va mashg'ulotlarga qiziqishini kuchaytiradi.
Barmoqlar darhol mahoratga ega bo'lmaydi. Asosiysi, eslash oltin qoida: o'yinlar va mashqlar, barmoqlarning isishi tizimli ravishda amalga oshirilishi kerak.

Download 108.89 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8

Download 108.89 Kb.