Düz
rulmanların təsnifatı
Sürüşən rulmanların bir çox növü var:
•
① Daşıyıcı yükün istiqamətinə
gör
ə, radial (mərkəzdənqaçma)
sür
üşmə rulmanı və itələyici
(oxlu) sür
üşmə yatağına bölünə
bil
ər.
•
② Sürtkü yağının növünə görə,
onu yeddi kateqoriyaya bölm
ək
olar: ya
ğlı yağlama yatağı, yağ
sürtm
ə yatağı, su ilə yağlama
yata
ğı, qaz yatağı, bərk
ya
ğlama yatağı, maqnit maye
yata
ğı və elektromaqnit yatağı.
•
③ Yağlama filminin qalınlığına
gör
ə, nazik film yağlama
yata
ğına və qalın film yağlama
yata
ğına bölünə bilər.
•
④ Rulman kolunun
m
əlumatlarına görə, bürünc
rulman, çuqun rulman, plastik
rulman, qiym
ətli daş, toz
metallurgiya rulman
ı, özünü
ya
ğlayan rulman və yağ
yata
ğına bölünə bilər.
•
⑤ Daşıyıcı kolun quruluşuna
gör
ə dəyirmi dayaq, elliptik
rulman, üç ya
ğlı yarpaqlı, pilləli
s
əthli rulman, əyilmə yastığı və
folqa yata
ğına bölünə bilər.
Sürüşmə yatağına qulluq
1.
Sürüşmə yatağı da yağla yağlana bilər. Yağ seçərkən aşağıdakı məqamlara diqqət
yetirilməlidir:
•
(1)
Daşıyıcı yük böyük olduqda
və sürət aşağı olduqda, kiçik
konus nüfuzlu
yağ seçilməlidir,
əks halda, böyük konus nüfuzlu
yağ seçilməlidir. Yüksək sürətli
rulmanlar üçün kiçik konus
nüfuzu
və yaxşı mexaniki
dayanıqlığı olan yağ
seçilməlidir. Yağın əsas yağının
daha
aşağı viskozitesinə xüsusi
diqqət yetirilməlidir.
•
(2)
Seçilmiş yağın düşmə
nöqtəsi ümumiyyətlə işləmə
temperaturundan 20-30
℃
yüks
əkdir. Yüksək temperaturda
davaml
ı işləmə vəziyyətində,
ya
ğın icazə verilən temperatur
diapazonunu a
şmamağa diqqət
yetirin.
•
(3)
Sürüşən podşipnik sulu və
ya
rütubətli mühitdə işləyərkən,
suya
davamlılığı yaxşı olan
kalsium
əsası, alüminium əsası
və ya litium əsaslı yağ
seçilməlidir.
•
(4)
Yaxşı yapışan sürtkü yağını
seçin.
2.
Sürüşən podşipnik üçün sürtkü yağının seçilməsi:
•
Yük<1MPa,
jurnalın çevrə sürəti
1m/s-
dən aşağı, maksimum iş
temperaturu 75
℃, 3 # kalsium
əsaslı yağ;
•
Yük 1-6.5MPa,
jurnalın çevrə
sürəti 0.5-5m/s, maksimum iş
temperaturu 55
℃, 2 # kalsium
əsaslı yağ;
•
Yükləmə>6.5MPa, jurnalın
çevrə sürəti 0.5m/s-dən aşağı,
maksimum
iş temperaturu 75 ℃,
№3 kalsium əsaslı yağ seçin;
•
Yük<6.5MPa,
jurnalın çevrə
sürəti 0.5-5m/s, maksimum iş
temperaturu 120
℃, №2 litium
ya
ğ seçin;
•
Yükləmə>6.5MPa, jurnalın
çevrə sürəti 0.5m/s-dən aşağı,
maksimum
iş temperaturu
110
℃, №2 kalsium natrium
əsaslı yağ seçin;
•
Yük 1-6.5MPa,
jurnalın çevrə
sürəti 1m/s-dən aşağıdır,
maksimum
iş temperaturu 50-
100
℃ və №2 litium yağı seçilir;
•
Yük>5MPa,
jurnalın çevrə sürəti
0.5m/s, maksimum
iş
temperaturu 60
℃, 2 # kalender
ya
ğı;
•
Rütubətli bir mühitdə,
temperatur 75-120
℃ olduqda,
kalsium natrium ya
ğlı yağ
n
əzərə alınmalıdır. Rütubətli bir
mühitd
ə, iş temperaturu 75 ℃-
d
ən aşağı olduqda, alüminium
ya
ğı №3 kalsium yağı olmadan
da istifad
ə edilə bilər. İşləmə
temperaturu 110-120
℃
olduqda, litium ya
ğı və ya
barium ya
ğı istifadə edilə bilər.
M
ərkəzləşdirilmiş yağlama
zaman
ı tutarlılıq daha kiçik
olmal
ıdır.
3.
Sürüşən podşipnik üçün yağın yağlanma dövrü:
•
Bəzən işləyən, əhəmiyyətsiz
hissələr: mil sürəti<200r/dəq,
yağlama dövrü 5 gündə bir dəfə;
mil
sürəti>200r/dəq, yağlama
dövrü 3
gündə bir dəfə.
•
Fasiləli əməliyyat: milin
sürəti<200r/dəq, yağlama dövrü
2
gündə bir dəfə; mil
sürəti>200r/dəq, yağlama dövrü
1
gündə bir dəfə.
•
Davamlı əməliyyat, işləmə
temperaturu 40
℃-dən az: mil
sür
əti <200r/dəq, yağlama dövrü
günd
ə bir dəfə; mil
sür
əti>200r/dəq, növbədə bir
d
əfə yağlama dövrü.
•
Davamlı əməliyyat, iş
temperaturu 40-100
℃: milin
sür
əti<200r/dəq, yağlama dövrü
növb
ədə bir dəfə; mil
sür
əti>200r/dəq, növbədə iki
d
əfə yağlama dövrü.
Diqqəti tələb edən məsələlər
Sürüşən rulman səthlə təmasdadır, ona görə də təmas səthləri arasında müəyyən bir
yağ filmi saxlanmalıdır, buna görə dizayn zamanı aşağıdakı məsələlərə diqqət
yetirilməlidir:
•
1.
Yağ təbəqəsi sürtünmə
səthinə hamar şəkildə daxil
olmalıdır.
•
2.
Yağ rulmana yük daşımayan
səth sahəsindən daxil olmalıdır.
•
3. Tam
halqalı yağ yivini yatağın
ortasında qoymayın.
•
4.
Məsələn, birləşmələrdə yağ
yivləri açılmalıdır.
•
5.
Yağ halqası tam və etibarlı
şəkildə qidalanmalıdır.
•
6. Doldurma çuxurunu
bağlamayın.
•
7. Neft
dayandırma zonası
yaratmayın.
•
8.
Yağ filmini kəsən kəskin
kənarlardan və künclərdən
çəkinin.
|
