• Barcha iqtisodiy tizimlarga xos va bozor iqtisodiyotida ham mavjud bo`lgan belgilar
  • Kamchiliklari
  • Afzalliklari
  • Bozor vazifalari
    		•

    Bozor mexanizmi




    Download 1,49 Mb.
    bet1/3
    Sana29.12.2023
    Hajmi1,49 Mb.
    #128971
      1   2   3
    Bog'liq
    Bozor mexanizmi

    • Bozor mexanizmi – bozor iqtisodiyotining tabiati taqozo qiladigan, iqtisodiy jarayonlarni boshqarish va uyg`unlashtirishga qaratilgan iqtisodiy dastak hamda vositalardir.
    • Bozor iqtisodiyotining asosiy belgilari:
    • Xususiy mulk ustuvorligi.
    • Tadbirkorlik va tanlash usullari.
    • Iqtisodiy manfaatlarning rag`batlantirilishi.
    • Davlatning cheklangan roli.
    • Barcha iqtisodiy tizimlarga xos va bozor iqtisodiyotida ham mavjud bo`lgan belgilar:
    • Ilg`or texnologiya va yangi texnikadan keng miqyosda foydalanish.
    • Ishlab chiqarishning ixtisoslashishi va kooperatsiyasi.
    • Pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy vositalarning qo`llanilishi.
    • Kamchiliklari:
    • Raqobatning kuchsizlanishiga yo`l qo`yadi (korxonalarning qo`shilib ketishi, monopol tizimlarning vujudga kelishi)
    • Ijtimoiy iste`mol xarakteridagi tovarlar bilan ta`minlash layoqatiga ega emas.
    • Daromadlar tengsizligining kuchayishiga va aholining mulkiy tabaqalanishiga olib keladi.
    • Tovarlar hajmi va pul massasi o`rtasidagi ro`y berib turadigan nomuvofiqliklarni bartaraf eta olmaydi.
    • Ish haqi bilan narxlar darajasi muqobilligini ta`minlay olmaydi.
    • Afzalliklari
    • Resurslarni samarali taqsimlaydi.
    • Erkinlikni ta`minlaydi.
    • Iqtisodiy faollikni rag`batlantiradi.
    • Bozor – bu ishlab chiqaruvchi (sotuvchi) bilan iste`molchi (xaridor) ni bir –biri bog`laydigan, ayriboshlash jarayonida xizmat qiladigan tartiblar, mexanizmlar va muassasaviy tuzilmalardir.
    • Ishlab chiqaruvchi, resurs egalari va iste`molchilarni bog`lash asosida tovarlar, xizmatlar hamda iqtisodiy resurslarning ayriboshlanishi ta`minlash.
    • Ishlab chiqarishning uzluksiz takrorlanib turishiga yordam berish.
    • Iqtisodiyotni tartibga solib turish.
      1   2   3




    Download 1,49 Mb.