Chizma 2.1.3. Nodir yer sohaning yadrolari yoki 220 dan ko’p massali sonidagi yadrolar uchun deformatsiya parametrining eksperimental ahamiyatining bog’liqligi.
-Toq protonlar sonidagi yadrolar; ▲–Toq neytronlar sonidagi yadrolar; ˟–Toq-Toq yadrolar; ▬ – juft-juft yadrolar.
(2.1.3)
ifoda bilan, bu yerda .-sferik funksiya deformatsiya kvadrupolli parametri bilan belgilangan:
(2.1.4)
Kichik deformatsiyalarda:
(2.1.5)
bu yerda e-elementar zaryad. Katta deformatsiya uchun (5) dagi ni
(2.1.6)
almashtirish kerak. Deformatsiyalangan yadrolar (4) va (5) guruhlar uchun (3-rasm), bu esa baholash bilan bir-biriga to’g’ri keladi (A ga () to’ldirilgan qobiqdan tashqari nuklonlar sonining munosabati). Toq A bilan yadrolar va toq-toqli yadrolar taxminan xuddi qo’shni juft-juftli yadrolar kabi muvozanatli deformatsiyaga egadirlar.
U uchun ning har qanday qiymatida kvadrupolli deformatsiyaning parametriga proporsionaldir. va kvadrupol deformatsiya parametri o’rtasidagi o’zaro munosabat quyidagi ko’rinishga egadir:
(2.1.7)
Yuqori tartiblar deformatsiyalar asosiy rolni o’ynaydigan kvadrupolli deformatsiyadan tashqari deformatsiyalangan yadrolar yuqori tartiblarning aksialli deformatsiyalari egallaydi. Kvadrupol va geksadekapolli (4-tartibning) deformatsiyaga ega yadro shakli quyidagi ifoda bilan beriladi:
(2.1.8),
bu yerda -geksadekapolli deformatsiya parametri (4-rasm). hisobga olgan holda keskin chegarali yadro uchun (5) formula bilan ko’rsatib beriladi, unda ni
(2.1.9)
bilan almashtirish zarur. Nodir yer yadrolaruchun gekadekapolli deformatsiyaning parametri 0 dan kichik va 20-30 marta dan kam.
| 