|
Ызбекистон олий ва ырта махсус таълими вазирлиги
|
bet | 1/4 | Sana | 10.04.2017 | Hajmi | 2,28 Mb. | | #3921 |
O`ZBEKISTON OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
BUXORO OZIQ-OVQAT VA YENGIL SANOAT TEXNOLOGIYASI INSTITUTI
«CHARM-MO`YNA VA TO`QIMACHILIK SANOATI TEXNOLOGIYASI» KAFEDRASI.
5140900 KТ "TO`QIMACHILIK SANOATI MAXSULOTLARI TEXNOLOGIYASI" YO`NALISHI BO’YICHA TA’LIM OLAYOTGAN BAKALAVRLAR UCHUN "TO’QIMACHILIK IPLAR ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIYASI" FANIDAN » FANIDAN AMALIY ISHLARNI BAJARISH UCHUN.Vazir (arab. - yuk koʻtaruvchi) - oʻrta asrlarda Yaqin va Oʻrta Sharq davlatlarida, shu jumladan Oʻrta Osiyo xonliklarida hukumat idorasi yoki kengashi (devon) boshligʻi. V. lar vaziri aʼzam rahbarligida davlatni idora etish vazifalari bilan shugʻullangan. V. Ishlab chiqarish, moddiy ishlab chiqarish - jamiyatning yashashi va taraqqiy etishi uchun zarur boʻlgan moddiy boyliklar (turli iqti-sodiy mahsulotlar)ni yaratish jarayo-ni; ishlab chiqarish omillarini isteʼ-mol va investitsiyalar uchun moʻljallangan tovarlar va xizmatlarga aylantirish. I.ch.
U S L U B I Y K O` R S A T M A
I- qism
Buxoro – 2011
ANNOTATSIYA
Uslubiy ko`rsatma o`z ichiga ip ishlab chiqarish texnologik zanjirlari bo`yicha, texnologik hisoblar bo`yicha masalalar va namunalarni, shuningdek, amaliy mashg’ulotlarda beriladigan topshiriqlarni oladi. Ko`rsatmaning har bir bo`limida amaliy mashg’ulotni o`tkazish bo`yicha yo`l-yo`riqlar berilgan.
Ko`rsatma “To`qimachilik sanoati mahsulotlari texnologiyasi” yo`nalishi bo`yicha tahsil olayotgan bakalavrlar, shuningdek to`qimachilik korxonalari muxandiklari foydalanishlari uchun mo`ljallangan. Mahsulot - iqtisodiy faoliyatning ashyolar va xizmatlarda mujassam etilgan natijasi. Uning moddiy-buyum shakli moddiy M. koʻrinishiga ega. Maʼnaviyat sohasida gʻoya, ixtiro va kashfiyotlar, yangi texnologiyalar, i.t.
TUZUVChILAR:
Katta o’qituvchi D.R.G`iyosova - «ChM va TST» kafedrasi katta o’qituvchisi.
Asisstent F.F.Kazakov- «ChM va TST» kafedrasi asistenti
TAKRIZCHILAR:
doc. S.A.Xamraeva - «ChM va TST» dosenti.
M.Raximova – «Saxovat mexr jannat» m.ch.j etaksi mutaxassissi .
Institu uslubiy kengashida
tasdiklangan______2011 y.
Ushbu uslubiy kursatma "Charm mo`yna va to`qimachilik sanoati texnologiyasi" kafedrasi (2011 yil __________________- majlisi yigilishida) tasdiklangan chop etishga tavsiya kilingan.
MUNDARIJA
Kirish……………………………………………………………………..
|
4
|
1 – AMALIY ISh. Paxta tolasining asosiy xossalari. Berilgan ip ishlab chikarishi uchun paxta tolasi navlarini aniqlash……………………………
|
5
|
2 – AMALIY IShI. Savash mashinasida xolst yo`g’onligi, xolst olish vaqti va mashina ish unumdorligini aniqlash………………………………….....
|
14
|
3-AMALIY ISh. Arrali va ignali qoplamalar bilan paxtani tarash. Cho`zish shesternyasi tishlar soni, cho`zish, mashina ish unumdorligini aniqlash……………………………………………………………………...
|
17
|
4 – AMALIY IShI. Pilta mashinasida piltalarni to`g’rilash va tolalarni parallellash. Uzatmalar harakati sxemasi bo`yicha tezlik, cho`zish, mashinaning ish unumdorligi va tos to`lguncha vaqtni aniqlash …………………………………………………............................................
|
21
|
5 – AMALIY IShI. Paxtanii qayta tarash. Harakat uzatmalari sxemasi bo`yicha tezlik, cho`zish va ish unumdorlikni aniqlash…………………….
|
27
|
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati………………………………………..
|
30
|
KIRISh
Hozirgi davrda engil sanoat va to`qimachilik korxonalari oldiga katta vazifalar quyilgan. Hozirgi zamon talablariga hamda jaxon standartlariga, bozor iqtisodiyoti talabalariga javob bera oladigan ip va gazlamalar ishlab chiqarish davr talabi bo`lib bormoqda. Mana shularni inobatga olib muxandis va olimlarimizning oldiga dasturlar va tadbirlar ishlab chiqarish qo`yilmoqda.O`zbekiston hukumati qo`llayotgan bir qator tadbirlarga muvofiq xo`jalik korxonalarini iqtisodiy boshqarishning yangi usuli hissadorlik jamiyatlarini tashkil qildi. Hukumat - davlatning oliy kollegial ijroiya organi. H. turli mamlakatlarda turlicha nom bilan ataladi: Vazirlar Kengashi (Fransiya, Italiya, Polsha), Vazirlar Mahkamasi (Buyuk Britaniya, Oʻzbekiston), davlat kengashi (XXR) va h.k. H. Bu tadbirning asosiy maqsadi – xalq xo`jaligining engil sanoat mahsulotlarga bo`lgan talablarni sifatli mahsulot bilan bozorni to`ldirishdan iborat. Jamiyatni bosqichma-bosqich va muntazam rivojlantirish jarayonida, taraqqiyot samarasini oshirishda ilmiy texnika taraqqiyotining roli juda katta.Texnika (techne - mahorat, sanʼat) - moddiy boylik olish hamda odamlar va jamiyatning extiyojlarini qondirish maqsadida inson atrofdagi tabiatga taʼsir qilishiga imkon beradigan vositalar va koʻnikmalar majmui. Bunda asosiy ko`zda tutilgan maqsad - korxonalarining mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqariladigan mahsulot sifatini yaxshilash, qo`l mexnatini kamaytirish va hokazo.
Ushbu ko`rsatma maqsadi- to`qimachilik ishlab chiqarish mashinalari hisobi bo`yicha izlanishlar olib borishda talabalarga yordam ko`rsatish. Ko`rsatma boshida asosiy tushunchalar (cho`zish, pishitish .. x.z) ni aniqlash bo`yicha tushunchalar va hisoblash bo`yicha formulalar keltirilgan. Bu esa talabalarga bo`limlarni takrorlashda yordam beradi.
1 – AMALIY ISH.
MAVZU: PAXTA TOLASINING ASOSIY XOSSALARI. BERILGAN IP IShLAB ChIKARIShI UChUN PAXTA TOLASI NAVLARINI ANIQLASH.
Ipning yo`g’onligi va ingichkaligi uning asosiy xossalaridan biri bo`lib, teks (nomer) bilan ifodalanadi. Ipning nomerini (yo`g’onligini) aniqlash uchun ip o`ralagan naychadan uzunligi 100 m ga teng motovilada kalava qilib o`rab olinadi, so`ngra uni tarozida tortib, uzunligi og’irligiga bo`linadi.
(1)
bunda, N- nomer, km/kg, m/g, mm/mg;
l-tola, yarim mahsulot yoki ip namunasi uzunligi, km, m yoki mm;
m – o`lchanish kerak bo`lgan namuna og’irligi, kg, g yoki mg.
Ip, yarim mahsulot yoki tolaning yo`g’onligi quyidagi formuladan foydalanib aniqlaniladi:
(2)
bunda, T- yo`g’onlik, teks (g/km)
m-tola, yarim mahsulot yoki ip namunasi og’irligi, g;
l- namuna uzunligi, km.
Nomer bilan teks o`rtasidagi bog’lanish quyidagi formula orqali topiladi: (3)
Namuna 1. Ipning metrik nomerini aniqlang, agar ip bo`lagi og’irligi
1.852 mg, uzunligi 100 m bo`lganda.
Echilishi: Ipning metrik nomeri formula (1) orqali topiladi:
Namuna 2. Agar ip bo`lagi og’irligi 1.852 g, uzunligi 100 m bo`lganda
ipning yo`g’onligi topilsin.
Echilishi: Formula (2)ni qo`llaymiz:
MASALALAR:
Yo`g’onligi: a) 50; b) 41.7; v) 33.3; g) 31.2; d) 29.4; e)25; j) 20.8; z) 18.5; i) 17.2; k) 16.67; l) 15.4 bo`lganda 100 m uzunlikdagi ip qanday og’irlikda bo`lishi kerak. 1 kg paxta tolasidan necha metr ip olinadi, agar ip yo`g’onligi (teks): a) 1; b) 10; v) 20; g) 25; d) 41.67; e)20.8; j) 18.52; z) 15,4. Quyidagi berilganlar bo`yicha ipning metrik nomerini aniqlang:
Ip bo`lagi uzunligi, m
|
1000
|
500
|
100
|
100
|
100
|
100
|
200
|
200
|
Ip bo`lagi og’irligi, g
|
10
|
10
|
2.5
|
1.852
|
1.538
|
4.67
|
8.333
|
4.167
| Quyidagi berilagnlar bo`yicha ip yo`g’onligini (teksda) aniqlang:
Ip bo`lagi uzunligi, m
|
1000
|
500
|
100
|
100
|
100
|
100
|
200
|
200
|
Ip bo`lagi og’irligi, g
|
10
|
10
|
2.5
|
1.852
|
1.538
|
4.67
|
8.333
|
4.167
|
|
| |