VLIW (Very Long Instruction Word) buyruqlar tizimi haqida batafsil

Ma’lumotlar va buyruqlar oqimi soniga asoslangan ushbu klassifikasiyalar tizimi 
to’rtta asosiy turga ajratiladi (1-jadval, 1-rasm).
1-jadval. Flinn klassifikasiyasi. 
Flinn klassifikasiyasining sxemasi keng tarqalgan bo’lib, u yoki bu hisoblash 
tizimlarini dastlabki baholash uchun keng foydalaniladi. U bir vaqtda asosiy ish 
qoidasini baholash imkonini ham beradi. Ushbu klassifikasiyalar bilan bir qatorda 
boshqalari ham mavjuddir, faqat ular kam qo’llaniladi.Har bir turdagi 
arxitekturaning xususiyatlarini qisqacha ko’rib chiqamiz.
SISD (Single Instruction stream/ Single Data stream) arxitekturasi 
tizimlarining barchasi bir prosessorli va bir mashinali variantlarni qamrab oladi. 
Barcha klassik strukturadagi EHM ushbu turga tegishli bo’ladi. Bu turda hisoblashni 
parallellashtirish 
ijrochi 
qurilmalar 
o’rtasida 
mikrobuyruqlar 
oqimini 
konveyerlashtirish va parallellashtirish yo’li bilan ta’minlanadi (1,a-rasm). Bu turga 
fon-neyman arxitekturalari kiradi, ularda faqat bitta ma’lumotlar oqimi bo’lib, 
buyruqlarga ketma-ket ishlov beriladi va har bir buyruq bitta ma’lumot oqimi bilan 
bitta amalni bajaradi.
SIMD (Single Instruction stream/Multiple Data stream) arxitekturasi vektorli 
va matrisali ishlov berish strukturalarini yaratish uchun mo’ljallangan. Ushbu 
arxitekturadagi mashinalar vektor elementlari orqali bitta amalni bir vaqtning o’zida 
bir nechta ma’lumotlar ustida bajaradi. Bunday turdagi tizimlar odatda bir xil 

elementlar asosida quriladi, ya’ni tizimga kiruvchi prosessor elementlari bir xil 
bo’ladi va ularning barchasi bir xil ketma-ketlikdagi buyruqlar bilan boshqariladi. 
Bunda faqat har bir prosessor o’zining ma’lumotlar oqimiga ishlov beradi. Bunday 
sxemali 11 masalalarga matrisali yoki vektorli (massivlar) ishlov berish, chiziqli va 
chiziqli bo’lmagan, algebraik va defferensial tenglamalarni yechish, maydon 
nazariyasi va boshqa ko’plab masalalar kiradi (1,b-rasm).
1-rasm. Flinn klassifikasiyasi: а- SISD; б- MISD; в- SIMD; г- MIMD. 
MISD (Multiple Instruction stream/ Single Data stream) arxitektura o’ziga 
xos prosessorli konveyerni qurish uchun mo’ljallangan, ya’ni bunda ishlov berish 
natijalari zanjir tarzda bir prosessordan boshqa prosessorga uzatiladi. Bunday 

hisoblashga ixtiyoriy ishlab chiqarish konveyeri misol bo’la oladi. Zamonaviy 
elektron hisoblash mashinalarida bu qoida parallel ishlovchi tizimda turli xil 
funksional bloklar tomonidan amallarni bajarish sxemasiga asoslangan. Bunda har 
bir qism umumiy siklda o’zining vazifasini bajaradi. Bunday turdagi hisoblash 
tizimlarida konveyerlar prosessorlar guruhini hosil qilishi kerak bo’ladi (1,v-rasm).
MIMD (Multiple Instruction stream/ Multiple Data stream) arxitekturasi 
barcha prosessorlari tizimi xususiy ma’lumotlar oqimi bilan o’zining dasturi 
bo’yicha ishlashi uchun mo’ljallangan. Oddiy hollarda ular avtonom va mustaqil 
bo’lishi mumkin, amalda yechiladigan masala hamma uchun bitta. Hisoblash 
tizimlarida bunday sxemadan foydalanish katta ma’lumotlar oqimiga ishlov berish 
markazlarining o’tkazuvchanlik xususiyatini oshirish uchun ko’pgina hisoblash 
markazlarida qo’llaniladi (1,g-rasm). Bu tur bir muncha katta bo’lib, o’z ichiga 
multiprosessorli hisoblash tizimlarini ham oladi.

Download 345,91 Kb.