Modellashtirish tajribadan ustun

Sistemalar va ularning tabiatini zamonaviy texnologiyalar yordamida erishib bo‘lmaydigan nanoo‘lchamdagi aniqlik bilan tushunish uchun kompyuter simulyatsiyasidan foydalanish mumkin. Agar bizda baʼzi sistemalarning eksperimental kuzatish asosida qanday harakat qilishini tahlil qilib beradigan maʼlumotlar mavjud bo‘lsa, biz ushbu
hodisalar qanday sodir bo‘lgani yoki aslida nima sababdan yuz bergani haqidagi savollarga javob berishimiz mumkin.

Quyida modellashtirishning bir qator afzalliklarini keltiramiz:

Xavfsizlik – odamga yoki atrof-muhitga zarar bermasdan sinab ko‘rish yoki tajriba o‘tkazish.
Prototip – yakuniy mahsulot ishlab chiqarilishidan avval yangi mahsulotlarni loyihalash va sinash uchun modellardan foydalanishdan iqtisodiy tejash.
Bashorat qilish – kelajakka boqib, ehtimoliy taʼsirlarni yoki yo‘qotishlarni taʼkidlab, muammolar paydo bo‘lishidan oldin ularga yechim topish.
Vizualizatsiya – tizimdagi munosabatlarni ko‘rish, tushunish va tahlil qilish.
Jarayonni vaqt bo‘yicha tezlashtirish yoki sekinlashtirish.
Takrorlash – model sistemani turli xil ssenariylar asosida parametrlarni o‘zgartirib qayta takrorlash.
Yuqorida taʼkidlanganidek, kompyuterda modellashtirishni juda ko‘plab sohalarda qo‘llash mumkin, masalan:
Materialshunoslikda – uglerod nanotrubkalari o‘sish mexanizmlarini tushunishda. Uglerodli nanotrubkalarni texnikada keng qo‘llanilishini sekinlashtirib turgan omil — bu 100 foiz bir xil tipdagi nanotrubkani sintez qilish. Tajriba sharoitida o‘sish bir necha soniyada ro‘y beradi. Ushbu jarayonga taʼsir qilayotgan faktorlarni baholash va bir xil tipdagi nanotrubkalarni sintez qilish uchun kompyuter modellaridan foydalanish qo‘l keladi.

Qishloq xo‘jaligi va toza ichimlik suvi muammosini yechishda – dengiz va dunyo okeanlaridagi suvni filtrlash va iqtisodiy samarador filtrlarni kashf qilishda. Filtrlarni turli

xil dizaynlarini shakllantirish va kompyuter modellari yordamida sinab ko‘rish muammoga yechim topishni tezlashtiradi.

Download 1.29 Mb.

1 2 3 4 5

Download 1.29 Mb.