Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)
ISSN (online): 2181-2454
Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |
www.carjis.org
DOI:
10.24412/2181-2454-2022-4-86-93
E-mail: carjisor@gmail.com
88
sharoitlarda turli komponentlarning o'zaro ta'sirining tabiatida,
yuqori tezlikda
o'zgarishlar mavjud [2]. Tirik organizmda sodir bo'ladigan har qanday fiziologik va
patologik jarayonlar, asosan, oqsil va boshqa organik molekulalarning tuzilishidagi
o'ziga xos o'zgarishlar, turli kasalliklarni dastlabki bosqichlarda tashxislash uchun asos
bo'lib xizmat qilishi mumkin. Biologik suyuqlik(so’lak)
tananing ichki muhitining
dinamik barqarorligini aks ettiradigan kompleks vosita bo’lib shu bilan birga, og'iz
suyuqligi turli omillar ta'sirida turli, fizik-kimyoviy va biologik xususiyatlarga ega
bo'lishi mumkin va organizm reaktivligining ko'rsatkichlaridan biri hisoblanadi.
Biologik suyuqliklarning ichki tuzilishi va uning miqdorlariga bog’liq holda bug’lanish
jarayonida bo’ladigan fizikaviy o’zgarishlar va qattiq fazasini baholash usullari
laboratoriya diagnostikasida juda keng qo'llanilishi,
biologik suyuqlikni olish
jarayonining soddaligi, shuningdek, yuqori sezuvchanlik va axborot olish
imkoniyatining mavjudligi o’rganila boshlangan dolzarb muammolardan biridir [4].
Biologik suyuqlik (so’lak)ning kristallanish usuli (Qattiq fazaga o'tish
jarayonida suyuqlik tizimining yo'q bo'lib ketishi) oxirgi paytlarda keng qo'llanila
boshlangan usul hisoblanadi.
Biologik suyuqlik(so’lak)ning kristallanishi bo'yicha
tadqiqotning asosiy yo'nalishlari kristallanishning suyuqlik tarkibida mavjud bo’lgan
ya’ni natriy xlor va oqsil moddalar va ularning miqdorlariga bog’liq holda o’zgarishini
aniqlashdan va biologik suyuqliklarning suvsizlanish jarayonida sodir bo’ladigan,
molekulalararo tarkiblanish jarayonini, axborot berish imkonini o’rganishdan
iborat[1].
Ilm-fan sohasida erishilgan ko'plab yutuqlar va olingan ma'lumotlar, insondagi
biologik suyuqlik (so’lak) asosiy tadqiqotlarda va tibbiy tashxislarda foydalanish
uchun katta salohiyatga ega bo'lgan noyob moddadir degan xulosaga kelishimizga
yordam beradi. Hozirgi vaqtda diagnostik maqsadlar
uchun biologik suyuqlik
(so’lak)ni tahlil qilish istiqbollarini o'rganishga katta e'tibor qaratilmoqda. Klinik
tahlilda biologik suyuqlik (so’lak)dan foydalanishni kengaytirish, kasallikni
tashxislashni tezlashishiga yordam beradi.
Odatda ushbu usuldan foydalanishda tekshirilayotgan biologik
suyuqlikning tomchi
ko’rinishini oluvchi ma’lum miqdorini bug’lanishi jarayonida bo’ladigan fizik
jarayonlar va bug’langanidan so’ng hosil bo’ladigan qattiq ko’rinishdagi cho’kma
(fatsiya)ni morfologiyasi o’rganiladi.
Biologik suyuqlik(so’lak) organizmdagi inson DNKlari va klinik tahlillarini o'rganish
uchun manba bo'lishi mumkin deb xisoblanadi chunki so’lakdagi muayyan
molekulalarning tarkibi (NaCl, Oqsil) ularning qondagi konsentratsiyasini aks ettiradi.
