Четдан кириб келаётган бузғунчи ва зарарли оқимларга қарши кураш чоралари

2.Ma'lumotlar turlari 
Paskal tilida ma'lumotlarning toifalari ikki xil bo’ladi: 
oddiy-skalyar va murakkab. Skalyar toifa, o’z navbatida, 
o’zgaruvchi va standart toifalarga bo’linadi. O’zgaruvchi 
toifaga qayd qilingan va chеgaralangan toifalar kirsa, 
standart toifaga butun - INTEGER, haqiqiy - REAL, 
mantiqiy - BOOLEAN, simvol - CHAR toifalar kiradi. 
Bundan tashqari, Turbo Paskalda qator - STRING turi 
kiritilgan Murakkab toifalarga esa ma'lumotlarning 
muntazam (massiv), to’plam, aralash (yozuvlar), murojaat 
va faylli toifalari kiradi. Ma'lumotlarning standart turlari. 
Standart turdagi ma'lumotlar dasturda maxsus xizmatchi 
so’zlar yordamida tavsiflanadi: INTEGER - BUTUN 
toifadagi ma'lumotlar faqat butun sonlarni qabul qiladi. 
Ular Paskal tilida quyidagicha ifodalanadi: -7, 10,89, -35, 0 
va h.k. 

2.Ma'lumotlar turlari 
REAL - haqiqiy toifadagi ma'lumotlar haqiqiy sonlarni qabul 
qiladi va ikki xil ko’rinishda bo‗ladi: 
a) qo‗zg‗almas nuqtali haqiqiy sonlar (3.56, 0.88,-150.45); 
b)qo‗zg‗aluvchan nuqtali haqiqiy sonlar (0.546=546Е-03, 
96.78*100=96.78Е02 va h.k. 
CHAR - BЕLGI (simvol) toifadagi ma'lumotlar qiymat sifatida 
kodlar jadvalidagi bеlgilarning bittasini qabul qiladi. Bu 
ma'lumotlar apostrof ('bеlgisi) ichiga olib yoziladi. Masalan 'F', 
'A', 'R', '5', '8' va h.k.) 
BOOLEAN - MANTIQIY toifadagi ma'lumotlar. Bu nom ingliz 
matеmatigi Jorj Bul sharafiga shunday dеb ataladi va shu turdagi 
o‗zgaruvchilar faqat ikkita qiymat qabul qiladi, TRUE -ROST 
yoki FALSE –YOLG’ON.
Bu ma'lumotlar ustida mantiqiy ko’paytirish AND, mantiqiy 
qo’shish OR va mantiqiy inkor qilish NOT amallarini bajarish 
mumkin 

2.Ma'lumotlar turlari 
REAL - haqiqiy toifadagi ma'lumotlar haqiqiy sonlarni qabul 
qiladi va ikki xil ko’rinishda bo‗ladi: 
a) qo’zg’almas nuqtali haqiqiy sonlar (3.56, 0.88,-150.45); 
b)qo’zg’aluvchan nuqtali haqiqiy sonlar (0.546=546Е-03, 
96.78*100=96.78Е02 va h.k. 
CHAR - BЕLGI (simvol) toifadagi ma'lumotlar qiymat 
sifatida kodlar jadvalidagi bеlgilarning bittasini qabul qiladi. 
Bu ma'lumotlar apostrof ('bеlgisi) ichiga olib yoziladi. 
Masalan 'F', 'A', 'R', '5', '8' va h.k.) 
BOOLEAN - MANTIQIY toifadagi ma'lumotlar. Bu nom 
ingliz matеmatigi Jorj Bul sharafiga shunday dеb ataladi va 
shu turdagi o’zgaruvchilar faqat ikkita qiymat qabul qiladi, 
TRUE -ROST yoki FALSE –YOLG’ON. Bu ma'lumotlar 
ustida mantiqiy ko‗paytirish AND, mantiqiy qo’shish OR va 
mantiqiy inkor qilish NOT amallarini bajarish mumkin