Ishining amaliy qismini bajarish
Biz 2-sonli amaliy ishni oxirida tayyorlangan tarmoq bilan loyihani
ochamiz. Unga yana 3 ta kompyuter qo‘shing va kommutatorda VLANni
sozlashni davom ettiring. Ammo bundan oldin siz pastki tarmoqni bir
nechta segmentlarga bo‘lishingiz kerak. Admin Kompyuterni standart
VLAN, ya’ni VLAN 1 da qoldiramiz. 3 ta chap kompyuter VLAN 2 ga,
3 ta o‘ng kompyuter VLAN 3 ga biriktiriladi. Shunday qilib, biz
tarmog‘imizdagi boshqa kompyuterlarga kommutator va yo‘riqnoma
sozlamalarini o‘zgartirishga ruxsat bermaymiz, bu esa qurilgan
tarmoqning xavfsizlik darajasini oshiradi.
5.2- Rasm. – Tarmoqning pastki tarmoqlarga vizual bo‘linishi.
Kompyuterlarda IP manzillarini (pastki tarmoq qiymatlarini)
o‘zgartirgandan so‘ng, biz "ping" buyrug‘i bilan turli tarmoq segmentlari
orasidagi ulanishlarni tekshiramiz. Boshlash uchun biz PC3 - PC5 dan
ping tinglaymiz, quyidagi skrinshotda ko‘rib turganingizdek, ping
muvaffaqiyatli bo‘ldi. Keyinchalik, biz boshqa tarmoq segmentida
joylashgan kompyuterga ping qo‘yishga harakat qilamiz, biz PC3 - PC2
dan ping yuboramiz, skrinshotda ko‘rib turganingizdek, ping yo‘q.
5.3- Rasm. – «ping» orqali tekshirib ko‘rish
"Ping" buyrug‘i bilan tekshirish oxirida biz turli xil ichki tarmoqlar
yoki turli jismoniy jihozlarga ulangan kompyuterlarning o‘zaro ta’sirini
ta’minlash uchun kommutatorda VLAN pastki tarmoqlarini sozlashni
davom ettiramiz. Buni amalga oshirish uchun Administrator kompyuter
bilan almashtirish sozlamalariga o‘ting va ikkita yangi VLAN yarating.
C:\>telnet 192.168.1.200
Trying 192.168.1.200 ...Open KompSetiSwitch
Configuration
User Access Verification
Username: admin
Password:
KompSetiS#conf t
KompSetiS(config)#vlan 2
//
VLAN 2 ni sozlash
KompSetiS(config-vlan)#name VLAN2
// VLAN 2 ni nomlash
KompSetiS(config-vlan)#exit
// VLAN 2 konfiguratsiyasidan chiqish
KompSetiS(config)#vlan 3
KompSetiS(config-vlan)#name VLAN3
KompSetiS(config-vlan)#exit
Keyinchalik, terminal uskunasi ulangan portlar yangi VLAN-larga
tayinlanadi:
⎯
1-port bo‘yicha Vlan 1da qoladi
⎯
2, 3, 4 portlar Vlan 2 ga tayinlangan
6, 7, 8 portlar Vlan 3 ga tayinlangan
Buning uchun biz yozamiz:
KompSetiS(config)#int fa0/2
KompSetiS(config-if)#switchport mode access
//
Portni access rejimiga o‘zgartiring
KompSetiS(config-if)#switchport access vlan 2
KompSetiS(config-if)#exit
Keyinchalik, turli VLAN-lar o‘rtasida ma’lumot almashish uchun
yo‘riqnoma ulangan portni sozlaymiz, buning uchun biz quyidagilarni
kiritamiz:
KompSetiS(config)# int gig0/1
KompSetiS(config-if)#switchport mode trunk
KompSetiS(config-if)#switchport trunk allowed vlan 1,2,3
//
Biz Vlanov 1,2,3 dan paketlarni uzatishga ruxsat beramiz
KompSetiS(config-if)#exit
5.4- Rasm. – VLAN 2, 3 ni sozlash
Keyinchalik, marshrutizatordagi inkapsulyatsiya sozlamalariga
o‘tamiz, bu turli xil tarmoq segmentlari (turli VLAN) bir port orqali
bog‘lanishi uchun kerak.
KompSetiR(config)#int gig0/0.2
KompSetiR(config-subif)#encapsulation dot1Q 2
//
Inkapsulyatsiya dot1Q (qisqartirilgan versiya IEEE 802.1q)
KompSetiR(config-subif)#ip address 192.168.2.1 255.255.255.0
KompSetiR(config-subif)#no shutdown
KompSetiR(config-subif)#exit
KompSetiR(config)#int gig0/0.3
KompSetiR(config-subif)#encapsulation dot1Q 3
KompSetiR(config-subif)#ip address 192.168.3.1 255.255.255.0
KompSetiR(config-subif)#no shutdown
KompSetiR(config-subif)#exit
Routerning asosiy porti boshqaruvchi shaxsiy kompyuter
joylashgan VLAN 1 quyi tarmog‘i uchun sozlanganligi sababli, u uchun
virtual port yaratishga hojat yo‘q. Bundan tashqari, VLAN 1 uchun
inkapsulyatsiya qilmasdan, biz kalit sozlamalariga kirishni chekladik.
Turli pastki tarmoqlar o‘rtasida ping tekshirilmoqda.
.5- Rasm. - Konfiguratsiya qilingan VLAN tarmoqosti tekshirilmoqda.
№4 amaliy ishda bizda 1 ta kommutator, 1 marshrutizator va 7 ta
kompyuterni o‘z ichiga olgan tarmoq mavjud bo‘lib, ular 3 ta segmentga
bo‘lingan, quyidagi IP manzillar, nomlar va VLANlar mavjud:
№
Nomlanishi
IP manzil
VLAN 1
1
Switch (KompSetiS)
192.168.1.200
1
1
Router (KompSetiR)
192.168.1.210
1
1
Admin PC
192.168.1.2
1
2
PC0
192.168.2.2
2
3
PC1
192.168.2.3
2
4
PC2
192.168.2.4
2
5
PC3
192.168.3.2
3
6
PC4
192.168.3.3
3
7
PC5
192.168.3.4
3
Switch (KompSetiS): Username: admin; Password: 15
Router (KompSetiR): Username: admin; Password: 15
3-sonli amaliy ishni bajarish uchun topshiriq:
⎯
o‘tgan darsda yaratilgan tarmoqqa qo‘shimcha kompyuterlar qo‘shish;
⎯
Yuqorida tavsiflangan misol bo‘yicha butun tarmoqni 3 xil VLANga
bo‘ling;
⎯
Quyidagi amaliy ish uchun tarmoqni tayyorlang.
Nazorat savollari
1.
VLAN nima? VLAN nima uchun kerak?
2.
Inkapsulyatsiya nima?
3.VLAN-dan foydalanishning afzalliklarini aytib bering?
4.VLANni tayinlash usullarini tavsiflab bering
5.Cisco port terminologiyasini tavsiflang
| 