CSS 3 haqida
CSS - bu stillar bilan ishlash uchun mo’ljallangan kodlar majmuasidir. Hozirgi kunga
kelib yangi CSS3 versiyasi ishlab
chiqilmoqda, lekin hali ko’p brauzerlar bu stillarni aks
ettira olmayapti. Shuning uchun CSS3 yaratuvchilari brauzer o’rtasida
kelishmovchiliklarni oldini olish maqsadida brauzer turiga qarab
har xil prefikslar
ishlab chiqishdi va bu prefikslardan CSS3 to’liq yaratilmaguncha ishlatish tavsiya
etilgan, CSS3 to’liq yaratilgandan so’ng bu prefikslar olib tashlanadi. Bu prefikslar
quydagilar:
Safari va Chrome brouzerlari uchun -webkit-
Opera brouzeri uchun -o-
Firefox brouzeri uchun -moz-
Internet Explorer(IE) brouzeri uchun esa -ms-
Man bu prefikslarni ishlatmagan holda misollar keltirdim, agar sizda bu misollar
ishlamasa oldiga prefikslarni qo’yib ishlatib ko’ring.
Css3 da eng asosiy qo’shilgan stillardan biri bu animastiyalardir, ya’ni stillar
almashinish jarayoni birdaniga emas, balki sekin astalik bilan sodir bo’lishidir. Quyida
Css3 versiyasiga yangi qo’shilgan ba’zi stillarni misol tariqasida ko’rsatib o’taman.
Elementlarni(matn, rasm, fon,..) och(прозрачный) ko’rinishda aks ettirish.
background-color: rgba(10,0,255,0.7);
Bu erda sahifa foniga rang berib, shu rangni 0.7 darajali och tusga keltirilmoqda,
tanishing CSS3 ning yangi elementi rgba.
Elementlarning istalgan burchagiga(qismiga) bir vaqtning o’zida har xil rasmlarni
joylashtirish. Bu saytni verstka qilish jarayonini yengillashtiradi.
background:
url(top.gif) top left no-repeat,
url(center.png) top 11px no-repeat,
url(bottom.png) bottom left no-repeat,
url(middle.png) left no-repeat;
Resize buyrug’i. Bu buyruq orqali foydalanuvchi istalgan elementning o’lchamini
o’zgartirish mumkin bo’ladi.
div.resize {
width: 25px;
height: 35px;
resize: both;
}
CSS3 ning yana bir yangiligi bu – elementlar(shakllar, bloklar) burchagini istalgan
radiusda burish mumkinligidir. Ko’p web saytlar forma yaratish jarayonida, formaning
burchaklarini burishni verstka paytida biror rasm orqali amalga oshirishadi, bu esa
qo’shimcha ish va vaqt yo’qotishga olib keladi, CSS3 da bu muammo bartaraf etilgan va
quyidagicha amalga oshirish mumkin bo’ladi.
#forma {
border-bottom-right-radius: 2em;
border-bottom-left-radius: 1em;
border-top-left-radius: 5em;
border-top-right-radius: 3em;
}
CSS3ning soyalar bilan ishlash qismi. Barcha “p” teglari uchun soyalar hosid qilish.
p {
text-shadow: #003471 /* soya rangi */ 2px /* o’ng tomonga surilishi*/ 5px
/*pastga surilish */ 2px /* размытие*/;
}
Shriftlar. Internetda ko’p foydalanuvchilar verdana shrifti bilan ishlaydi. Nega? Chunki
bu shrift barcha kompyuterlarda mavjud va brouzerda chiroyli ko’rinishga ega. Agar
stillarda qo’llanilgan shrift foydalanuvchi kompyuterida mavjud bo’lmasa, brouzer
matnni istalgan boshqa shriftda ko’rsatishi mumkin. Bu esa shriftlar rang barangligiga
olib keladi. CSS3 da shriftlar bilan ishlash uchun yangi komanda @font-face.
@font-face {
font-family: shrift_akm;
src: url('http://blabla.uz/fonts/shrift_akm.ttf');
}
h1 {
font-family: shrift_akm;
}
Web sahifada kolonkalar. Bunisiga nima deysiz? Element ichidagi matnlarni bir necha
ustunli kolonkalarda chiqarishingiz mumkin.
div {
column-width: 15em;
column-gap: 2em; /* yashil rangda */
column-rule: 4px solid red; /* qizil rangda */
padding: 5px; /* qora rangda */
}--------
--------
42242 422 42 422 422
4565 56 5454 54565 456
...