AKADEMIK
YOZUV
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI
AWR1112
1
15-MAVZU ILMIY MATNDA
DALILLAR VA
XULOSALARNING
BERILISHI
Ilmiy matnda dalillar, obyektlar, jarayonlar va
xulosalarning berilishi
Dalillarni taqdim etish o‘quvchiga har qanday haqiqiy
voqealar, hodisalar haqida ma’lumot berishni maqsad qilib qo‘ygan.
Matndagi fikrlarda taniqli ilmiy
kashfiyotlar,
nazariyalar, tadqiqot natijalari,
o‘tmishdagi olimlar va zamonaviy olimlar tomonidan olib borilgan tajribalar jarayoni,
turli qurilmalar,
asboblar, apparatlardan amaliy foydalanish haqida ma’lumotlar
ularning batafsil tavsifisiz bo‘lishi mumkin, yaqinda bo‘lib o‘tgan va tarixiy voqealar,
ilm-fan va texnologiyaning hozirgi holati, yutuqlar, kashfiyotlar, muammolar va
istiqbollar beriladi. Ushbu ma’lumot tahlil qilinmaydi, faqat aytiladi.
Obyektlarni taqdim etish – bu tahlil elementlari bilan keng qamrovli taqdim
etish. Ushbu turdagi matn o‘quvchida obyektlar va tarkibiy
qismlar haqida aniq
tushunchani hosil qiladi, ularning holati va makondagi joylashuvi haqida tasavvur
beradi.
Bu yerda obyektlarning tarkibiy, sifatli, miqdoriy xususiyatlarini uchratamiz:
tuzilishi, tarkibi, shakli, o‘lchami,
kattaligi, vazni, o‘ziga xos xususiyatlari. Bu
moddalarning fizik va kimyoviy xususiyatlari haqida ma’lumotni o‘z ichiga olishi
kerak. Bundan tashqari, tushunchalar va hodisalar taqdim etish obyektlari sifatida
xizmat qilishi mumkin.
Jarayonlarni taqdim etish turli jarayonlarning mohiyati, harakatdagi hodisalar,
ularning paydo bo‘lish dinamikasining
tashqi va ichki sabablari, jarayonlar
NAZARIY
BILIMLAR
AKADEMIK
YOZUV
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI
AWR1112
2
mexanizmi, ularning bosqichlari va davrlari haqida ma’lumot beradi. Ushbu turdagi
matnlar obyektlar, asboblar, qurilmalar, moddalarning harakatini tasvirlaydi.
Usullarni taqdim etish kabi turdagi matn yordamida o‘quvchi tadqiqot usullari
haqida ma’lumot oladi. Ushbu turdagi matnlarning mazmuni mohiyat, xususiyatlar,
maqsadlar, usulni qo‘llash sohasi, uning tarkibiy elementlari va ulardan foydalanish
tartibi, afzalliklari va kamchiliklari haqida ma’lumot beradi. Ma’lumotlar ushbu usulni
qo‘llashning umumiy sxemasiga,
uning baholanishiga, unga qo‘yiladigan talablarga
taalluqli bo‘lishi mumkin.
Xulosalarni taqdim etish yakuniy ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. U dalillarni,
obyektlarni, usullarni, jarayonlarni, tadqiqotlarni
yakuniy baholashni, shuningdek
ularning kelajakdagi imkoniyatlari va rivojlanish istiqbollarini tavsiflashi mumkin.
