|
Dasturlash paradigmalarini qo’llab quvvatlash
|
| Sana | 06.09.2024 | | Hajmi | 112 Kb. | | #270402 |
Bog'liq 4-ma\'ruza
Mavzu: Dasturlash paradigmalarini qo’llab quvvatlash
Ushbu ma’ruzada dasturlash tili qanday qilib aniqlanadi va uning dasturlash tizimlarida qo’llanilishi va turli paradigmalarni qo’llab-quvvatlanishi bayon qilingan. Dasturlash tillarini aniqlash va uning kengaytmaylarini dasturlash tizimlarida amalga oshirshning usul va vositalari ko’rib chiqilgan. Misol tariqasida PureLisp va Pascal dasturlash tillari olingan.
Odatda dasturlash tili leksika, sintaksis, semantika va pragmatika darajalarida tavsiflanadi. Dasturlash semantikasi uchun dasturiy tizimlarni qo’llanilishi interpretator yoki kompilyator sifatida amalga oshiriladi.
Sintaktik jihatdan o’xhshash bo’lgan dasturlash tillarini ularni boshqa tizmga ko’chirish uchun tayyorlash va almashtirish qulay bo’lishi mumkin.
Dasturlash tillari va dasturlash tizimlarini tavsiflash muammolari dasturlash tillarini tavsiflashning vengercha metodi bilan hal etilgan. Bu metodika 60-yillarning oxirida ishlab chiqilgan. Uning asosiy g’oyasi- abstrakt sintaksis va abstrakt mashinada dasturlash tilining semantikasini tavsiflashda foydalanish.
Dasturlash tilining formal ta'rifi
Dasturlash tili - bu kompyuter holatini(bajaradigan ishini) rejalashtirish uchun mo’ljallangan belgilar tizimi.
Belgilar tizimi- belgili vaziyatlar to’plamini aniqlovchi belgilashlar to’plami.
Belgili vaziyatlar-semiotikaning birlamchi tushunchasi bo’lib, uning elementlari belgi va denotatlar hisoblanadi.
Belgi- bu nom yoki ifoda, denotat-qiymat, mazmun.
Belgilar va denotatlarlarga misollar:
Belgilar
|
Denotat
| |
|
Xabar
|
Mazmun
|
Harf
|
Tovush
|
So’z
|
Tushuncha
|
Sqrt
|
Kvadrat ildizni hisoblash
|
If-then-else
|
Hisoblashning tarmoqlanishi
|
Dasturlash tilining sintaksisi va semantikasi:
Ruxsat etilgan belgilar tuzilmasini tavsiflovchi qoida tilning sinktaksisi deb ataladi.
Ruxsat etlgan belgilarga mos keluvchi denotatlarni tavsiflovchi qoida tilning semantikasi deb ataladi.
Dasturlash tilining amaliy ta’rifi
Dasturlash tili –bu inson(foydalanuvchi) va kompyuter(bajaruvchi) o’rtasida muloqotni ta’minlovchi vosita.
Dasturlash tili yordamida kompyuter uchun xabarlar yaratiladi. Bu xabarlar kompyuterga tushunarli bo’lishi kerak.
Mumkin bo’lgan xatolar sintaktik, semantik va pragmatik turlarga bo’linadi.
Xato haqida xabarlarlarning tasnifi
Dasturlash tilining texnologik ta’rifi
Dasturlash tili-bu dasturiy mahsulotlar ishlab chiqish vositasi.
Dastur quyidagi xusussiyatlarga ega bo’lishi kerak:
-ishonchlilik(xatolar kam bo’lishi kerak);
-bardoshlilik(foydalanuvchi xato qilganda, resurslar yetishmaganda, qurilmalar qisman buzilganda o’zining ishlash qobilaytini saqlab qolishi kerak);
-javobgalik ( o’zining va foydalanuvchining xatolarini tushuntirib berishi kerak.)
|
| |
