Elektr va magnit maydonida yorug'likning ikkilamchi sinishini o'rganish




Download 436,47 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/5
Sana15.05.2024
Hajmi436,47 Kb.
#235639
1   2   3   4   5
Bog'liq
ELEKTR VA MAGNIT MAYDONIDA YORUG\'LIKNING IKKILAMCHI SINISHINI O\'RGANISH

с
 
n = 
Bu munosabatdan foydalanib, yorug'likning sinish qqonuni quyidagicha yozish 
mumkin: 
sina 

с
/
3

/о\ 
sinP 
П21

с 

3

Demak, ikki muhit sindirish ko'rsatkichlarining nisbati yorug'likning shu 
muxitlarda tarqalish tezliklarining nisbatiga teskari ekan. 
Absolyut nur sindirish ko'rsatkichi kichik bo'lgan muhitni optik zichligi 
kichikroq, sindirish ko'rsatkichi katta bo'lganini esa optik zichligi kattaroq muhit 
deyiladi. 
(3) formulaga asoslanib quyidagi munosabatni yozamiz. 
П • sin a= n
2
• sin P . 
(4) 
Agar yorug'lik nuri optik zichligi kattaroq muhitdan optik zichligi kichikroq muhitga 
o'tsa 

> щ), u holda (4) munosabatdan ko'rinadiki, tushish burchagi a sinish 
burchagi P dan kichik bo'lar ekan. Tushish burchaklari kattalashgan sari sinish 
burchaklari ham kattalashadi. Shu vaqtgacha biz yorug'lik ikki muhitning tekis 
chegarasida sinishini ko'rib chiqdik. tushganda qaytgan nurning o’zigina hosil 



bo’lmaydi. Nur tushgan nuqtadan yana bir nur chiqadi, singan nur deb ataladigan bu 
nur ikkinchi tiniq muhitda tarqaladi [7]. 
1.3.
Yorug’likning qaytish qonuni 
Tushayotgan nur, qaytaruvchi sirtga o’kazilgan normal va qaytgan nur bir 
tekislikda yotadi, bunda nur bilan normal orasidagi burchak o’zaro teng bo’ladi: 
Yorug’likning qaytarish ko’rsatkichi minerallarning xususiyatlari haqida 
muhim ma’liumotlar beradi. Sindirish ko’rsatkichi ma’lum bo’lgan holda ko’pgina 
minerallar uchun nurning qaytish ko’rsatkichi R ni Frenel formulasi bilan hisoblash 
mumkin: 
Ba’zi tog’ jinslari hamda minerallari uchun sindirish ko’rsatkichi, qaytarish 
ko’rsatkichining funksiyasi bo’lib, u umumiy holda 4-rasmda ko’rsatilgan rasmdagi 

1)2 
(n + 1) 


egri chiziq t
i
=l da minimumga ega. 
Yorug’lik tabiatiga nisbatan dunyoqarash turli davr olimlari tomonidan 
turlicha talqin qilinib kelingan. Nyuton (1672-y.) yorug’likni saqlanish qonunlariga 
bo’ysunadigan substansiya korpuskulalar oqimidir deb hisoblab, yorug’likning 
empirik qonunlarini tushuntirdi. Yorug’likning qaytarilishi sharchalarning elastik 
urilishiga qiyoslansa, sinishini sindiruvchi muhit-molekulalarning korpuskulalarni 
tortishi tufayli tezligini o’zgartirishi natijasi deb qaralgan. Yorug’likning nur tushish 
burchagi sinusining sinish burchagi sinusiga nisbati, ikkala muhit uchun o’zgarmas 
kattalik bo’lib, nisbiy sindirish ko’rsatkichi deb yuritiladi. 
sin a

Download 436,47 Kb.
1   2   3   4   5




Download 436,47 Kb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Elektr va magnit maydonida yorug'likning ikkilamchi sinishini o'rganish

Download 436,47 Kb.
Pdf ko'rish