Kontsentratsion zanjirlar (KZ) tasnifi

Kontsentratsion zanjirlar 2 xil bo’ladi:

1) Tashuvchi;

2)Tashuvchisiz.

Tashuvchi kotsentratsion zanjirlarda 2 ta bir xil metal o’zining bir xil tuzining turli kotsentratsiyadagi eritmasiga tushiriladi.

Mas.: Ag | AgNO₃ | | AgNO₃ | Ag

C₂ C₁

C₁ > C₂

Kumush elektrodlarining potentsiali bir xil emas. Kichik kontsentratsiyali eritmada kumush eritma ko’proq kumush kationini beradi: AgAg⁺+ 1e^-. Elektrodda ortiqcha elektronlar hosil bo’ladi va u manfiy zaryadlanadi. Kontsentratsiyasi yuqoriroq eritmaga tushirilgan elektrod esa, I yarim elementga nisbatan musbat zaryadlanadi. Elektrodlar ulanganda elektronlar manfiy elektroddan musbat elektrodga o’ta boshlaydi. EYUK yuzaga keladi. Tok eritma kontsentratsiyalarining farqi tufayli paydo bo’ladi.

(-) Ag  Ag⁺+ e^- (C₂)

(+)Ag⁺+ 1e^-  Ag (C₁)

Kontsetratsion zanjirlar ishlaganda C₁ kotsentratsiya kamayadi, C₂ esa ortadi. Pirovardida kontsentratsiyalar tenglashadi C₁=C₂; tenglashganda EYUK E=0 bo’ladi.

mas., I_NO3-=62; I_Ag+=54. Element ishlaganda kichik kontsentratsiyali eritmada NO3^- ko’payib, katta kotsentratsiyalida esa Ag⁺ ko’payib ketadi. Natijada biri (-), II-si (+) zaryadlanadi. Potentsiallar farqi vujudga keladi. Bu diffuzion potentsial deyiladi.

Diffuzion potentsialni yo’qotish uchun elektrolitik ko’prik qo’yiladi. VMasalan: KCl, chunki I_k+=64,5 ; I_sl-=65,3 Om^-1sm₂).